1. Viêm amidan là bệnh gì?
Amidan là hai cụm tụ huyết cầu ở hai bên của cổ họng, có nhiệm vụ tạo ra một số loại tế bào bạch cầu để chống lại sự xâm nhập của các tác nhân gây hại. Điều này làm cho amidan trở thành cột mốc đầu tiên của hệ thống miễn dịch. Do vai trò này, amidan dễ bị viêm nhiễm. Đó là lý do tại sao viêm amidan xảy ra khi có sự xâm nhập của vi khuẩn hoặc virus.
2. Những tình huống nào cần phẫu thuật cắt amidan?
2.1. Các phương pháp phẫu thuật loại bỏ amidan
Phẫu thuật cắt amidan là một thủ thuật được thực hiện để loại bỏ amidan. Đây là một phương pháp nhanh chóng, không yêu cầu bệnh nhân phải ở lại viện sau khi phẫu thuật, và được thực hiện dưới tình trạng gây mê toàn thân nên bệnh nhân không cảm nhận được đau đớn.
Thực hiện phẫu thuật cắt amidan cho bệnh nhân
Hiện nay, phẫu thuật cắt bỏ amidan được thực hiện theo các hình thức sau đây:
Sử dụng công nghệ laser
Đây là phương pháp sử dụng tia laser để loại bỏ hoàn toàn amidan. Ưu điểm của kỹ thuật này là giảm thiểu chảy máu, giảm đau, thời gian phẫu thuật nhanh và ít gặp biến chứng.
Sử dụng dao điện đơn cực hoặc lưỡng cực.
Bác sĩ sẽ sử dụng dao cắt liên kết với nguồn điện có năng lượng phù hợp để loại bỏ amidan. Phương pháp này có thể giảm nguy cơ chảy máu sau khi cắt amidan, nhưng có thể gây tổn thương sâu và dễ để lại sẹo.
Sử dụng dao Plasma
Sử dụng phương pháp năng lượng từ sóng điện từ có tần số cao (hay còn gọi là sóng radio) để tạo ra một đám mây dẫn điện xung quanh thiết bị cắt, cho phép cắt và phá hủy mô tế bào amidan ở nhiệt độ thấp, chỉ từ 60 đến 70 độ C. Toàn bộ quy trình cắt được thực hiện dưới sự hỗ trợ của đầu dò đa chức năng. Đây cũng là một kỹ thuật có thời gian thực hiện nhanh và ít biến chứng, ít xâm lấn.
2.2. Các trường hợp cần phẫu thuật cắt amidan
Trong những tình huống nào cần phẫu thuật cắt amidan luôn là một vấn đề được quan tâm bởi không phải lúc nào cũng cần phải phẫu thuật để điều trị viêm amidan. Cần phải xem xét trong những tình huống sau đây:
- Viêm amidan cấp tính mỗi năm tái phát từ 4 đến 5 lần.
- Amidan phì đại gây ra các triệu chứng như khó nuốt, ăn kém, tăng cân chậm, nói khó hiểu, và ngủ ngáy.
- Nếu viêm amidan đã được điều trị bằng kháng sinh nhưng không có cải thiện, việc phẫu thuật là cần thiết để phòng tránh biến chứng.
Bác sĩ giải thích về những tình huống nào cần phẫu thuật cắt amidan để bệnh nhân hiểu rõ.
- Nếu nhiễm khuẩn tụ mủ sau áp xe amidan đã được điều trị bằng thuốc hoặc dẫn lưu mà không thấy cải thiện.
- Mắc ung thư mô amidan.
- Tái phát xuất huyết ở các mạch máu gần bề mặt amidan có thể xảy ra.
- Viêm amidan có thể gây ra các biến chứng đường hô hấp như viêm VA, viêm tai giữa, viêm thanh quản, viêm xoang,...
- Viêm amidan có thể gây ra các biến chứng xa như viêm thận, viêm khớp, viêm tim,...
2.3. Những trường hợp không nên cắt amidan
Khi nhớ về những tình huống cần phẫu thuật cắt amidan, cũng cần lưu ý đến những tình huống không nên thực hiện phẫu thuật này. Mặc dù phẫu thuật cắt amidan thường được thực hiện nhanh chóng, nhưng vẫn là một phương pháp xâm lấn và ảnh hưởng trực tiếp đến tổ chức amidan trong hầu họng. Để đảm bảo an toàn, những trường hợp sau không nên thực hiện phẫu thuật này:
Người mắc rối loạn đông máu không được phép phẫu thuật cắt amidan
- Bệnh nhân mắc bệnh tiểu đường hoặc lao.
- Người có mức độ dị ứng nặng với thuốc gây mê, gây tê và các dụng cụ sử dụng trong phẫu thuật cắt amidan.
- Bệnh nhân mắc suy tim nặng.
- Người mắc rối loạn đông máu.
- Phụ nữ đang mang thai.
- Người đang trong tình trạng nhiễm khuẩn toàn bộ hoặc cục bộ.
- Bị viêm amidan cấp.
- Người sống trong vùng đang gặp dịch cúm, sởi hoặc sốt xuất huyết.
Đối với cơ thể, đặc biệt là trẻ em, amidan được coi là một cửa ngõ phòng dịch, do đó, khi loại bỏ, hệ miễn dịch có thể suy giảm đáng kể, khiến cho trẻ em dễ mắc các bệnh đường hô hấp hơn. Mặc dù phẫu thuật cắt amidan tương đối đơn giản và nhanh chóng, nhưng có thể gây ra chảy máu kéo dài và tiềm ẩn nhiều biến chứng trong tương lai.
Đặc biệt, cắt amidan nếu được thực hiện bởi đội ngũ y tế có trình độ chuyên môn và kinh nghiệm kém thì dễ gặp phải các vấn đề như: không loại bỏ amidan đầy đủ, cắt chạm vào mạch gây ra chảy máu không thể kiểm soát, sốc phản vệ do gây mê không đúng cách,… Hậu quả của điều này có thể là nguy hiểm với hàng loạt các biến chứng như xuất huyết, nhiễm trùng, mất giọng,... nguy hiểm nhất có thể là xuất huyết không thể kiểm soát gây tử vong.
Bắt nguồn từ những rủi ro tiềm ẩn trên, các bác sĩ khuyến cáo người bệnh cần nhận biết trường hợp nào cần phải phẫu thuật cắt amidan thay vì tự ý nghĩ rằng bị viêm là cần phải cắt. Nếu phải thực hiện phẫu thuật để loại bỏ amidan, nó chỉ nên được thực hiện khi bác sĩ đánh giá là cần thiết và chỉ định.
Để giảm thiểu nguy cơ có thể xảy ra trong quá trình phẫu thuật cắt amidan, chỉ nên thực hiện thủ thuật này ở trẻ em dưới 5 tuổi và người dưới 55 tuổi. Ngoài ra, người bệnh cũng cần tìm hiểu kỹ về các cơ sở y tế chuyên khoa phẫu thuật để lựa chọn nơi có uy tín với trang thiết bị y tế đầy đủ, phòng mổ vô trùng cũng như phòng hồi sức, cùng với bác sĩ có trình độ chuyên môn và kinh nghiệm đầy đủ,...
Nói chung, không phải ai bị viêm amidan cũng cần phải cắt bỏ nó. Trường hợp nào cần phẫu thuật cắt amidan đó là những người được bác sĩ chỉ định sau khi đã thực hiện sự thăm khám và kiểm tra cẩn thận. Nếu phẫu thuật cắt amidan không đúng kỹ thuật, không phù hợp với đối tượng, không chỉ mang lại kết quả điều trị kém hiệu quả mà còn dễ gây ra các biến chứng nguy hiểm.
Để tránh các biến chứng có thể xảy ra, sau khi phẫu thuật, người bệnh cần tuân thủ nghiêm ngặt các hướng dẫn của bác sĩ về vệ sinh miệng, chế độ ăn uống và thuốc. Sau khi cắt amidan, người bệnh cần giữ im lặng trong 7 - 10 ngày và hạn chế nói to vì điều này có thể làm căng vết mổ và gây chảy máu. Ngoài ra, cần hạn chế các hoạt động nặng trong 20 - 30 ngày sau phẫu thuật.