Duyên phận của một người bị kết án tử hình trong sách giáo khoa Ngữ Văn 10 tập 1 Kết nối tri thức - chi tiết

Buzz

Nội dung bài viết

Xác định tình huống truyện trong Chữ người tử tù

Xem thêm

Đọc tóm tắt

- Truyện 'Chữ người tử tù' xoay quanh tình huống đặc biệt giữa Huấn Cao và quản ngục, hai nhân vật đối lập trong xã hội.
- Huấn Cao, một tử tù nổi tiếng với tài viết chữ, được quản ngục ngưỡng mộ và kính trọng.
- Quản ngục, dù đứng đầu nhà giam tăm tối, lại thể hiện sự yêu thích và tôn trọng cái đẹp qua việc thu thập chữ.
- Cuộc gặp gỡ giữa họ diễn ra trong hoàn cảnh khắc nghiệt của nhà tù, với Huấn Cao chấp nhận sự 'đặc biệt' của quản ngục và cuối cùng, sự đối lập giữa họ làm nổi bật thông điệp về cái đẹp và lòng nhân ái trong bối cảnh bất công.
- Tác giả đã sử dụng chi tiết và từ ngữ cổ kính để vẽ nên một bức tranh sống động về quá khứ xa xôi, giúp người đọc cảm nhận sâu sắc về thời gian cổ xưa và trải nghiệm cuộc sống của các nhân vật trong câu chuyện.

Xác định tình huống truyện trong Chữ người tử tù

Nội dung chính

Truyện Chữ người tử tù xoay quanh tình huống cho chữ éo le giữa hai con người đối lập nhau. Từ đó, tác giả mang đến một thông điệp nhân văn sâu sắc về cái đẹp.

Trước khi đọc

Dựa vào nhan đề Chữ người tử tù, bạn hãy cố gắng suy đoán câu chuyện là gì?

Phương pháp giải:

Dựa vào từ ngữ trong tiêu đề để liên kết và suy nghĩ

Lời giải chi tiết:

Cách 1

Câu chuyện có thể mô tả về những dòng chữ mà một người bị kết án tử hình viết ra. Những dòng chữ này có thể được viết trong một hoàn cảnh đặc biệt nào đó của người đó.

Trong khi đọc 1

Câu 1 (trang 21, SGK Ngữ văn 10, tập 1)

Tóm tắt nội dung cuộc trò chuyện giữa nhân vật quản ngục và thầy thơ.

Phương pháp giải:

Xem lại nội dung đoạn 1 và tóm tắt cuộc trò chuyện

Lời giải chi tiết:

Cách 1

Cuộc trò chuyện giữa quản ngục và thầy thơ tập trung vào việc trại giam sắp nhận được sáu tên tù án chém, trong đó người đứng đầu là Huấn Cao.

Quản ngục biểu hiện sự ngưỡng mộ đối với Huấn Cao vì tài năng và dũng cảm của anh. Ông thể hiện mong muốn được tiếp xúc với Huấn Cao trong những ngày cuối đời của anh trong nhà tù tăm tối này.

Trong khi đọc 2

Câu 2 (trang 22, SGK Ngữ văn 10, tập 1):

Chú ý các chi tiết về ngoại hình, suy nghĩ, lời nói, sở thích, môi trường sống của quản ngục và những câu văn tóm tắt tính cách của nhân vật này.

Phương pháp giải:

Xem lại nội dung đoạn 1 và tìm các chi tiết mô tả về nhân vật quản ngục.

Lời giải chi tiết:

Cách 1

Các chi tiết về nhân vật quản ngục:

- Ngoại hình: Đầu đã điểm hoa râm, râu đã chuyển màu. Những nếp nhăn của một gương mặt lạnh lùng, bây giờ đã biến mất. Ở đây, bây giờ chỉ còn là mặt hồ nước mùa xuân, yên bình, im lặng và êm đềm.

- Tính cách: Thẳng thắn và công bằng, biết trân trọng người tài.

- Sở thích: Thu thập chữ để treo trong nhà

→ Yêu thích cái đẹp.

- Môi trường sống: Sống trong một môi trường tù cải tạo, nơi mà cái xấu, cái ác bao phủ. Quản ngục được coi là 'một âm thanh trong trẻo xen vào giữa một bản nhạc đã bị hỗn loạn xô bồ'.

Trong quá trình đọc 3

Câu 3 (trang 23, SGK Ngữ văn 10, tập 1):

Quản ngục sẽ ứng xử ra sao với Huấn Cao? Chi tiết nào trong phần 1 cho phép bạn suy đoán như vậy?

Phương pháp giải:

Xem lại nội dung đoạn 1

Lời giải chi tiết:

Cách 1

Học sinh có thể đưa ra quan điểm của riêng mình.

Gợi ý:

- Quản ngục là người đứng đầu nhà giam, Huấn Cao là một tên tử tù có tài năng về việc viết chữ, vượt ngục, là kẻ phạm pháp theo quy định của triều đình. Theo lẽ thường, quản ngục sẽ phải kiểm soát Huấn Cao cẩn thận, nghiêm ngặt, xử lý theo đúng tội của một tên tử tù.

- Tuy nhiên, thái độ của quản ngục lại không giống như vậy. Khi biết nhà giam sắp tiếp nhận Huấn Cao, quản ngục không chỉ không lo sợ mà còn tỏ ra ngưỡng mộ tài viết chữ của Huấn Cao: “Huấn Cao! Hay là người mà tỉnh Sơn ta vẫn khen cái tài viết chữ rất nhanh và rất đẹp đó không?”. Ông còn sai thầy thơ lại để người quét dọn lại buồng giam.

→ Thái độ đặc biệt đối với Huấn Cao.

Trong quá trình đọc 4

Câu 4 (trang 23, SGK Ngữ văn 10, tập 1):

Khả năng nhìn thấy tình huống của cuộc gặp giữa quản ngục và Huấn Cao.

Phương pháp giải:

Dựa vào kiến thức của bạn về nhà tù và hoàn cảnh của các nhân vật trong truyện để dự đoán địa điểm mà họ sẽ gặp nhau

Lời giải chi tiết:

Cách 1

Gợi ý:

Quản ngục là người đứng đầu nhà giam, Huấn Cao là một tù nhân. Cuộc gặp gỡ của họ sẽ diễn ra trong nhà tù tăm tối. Đây là một cuộc gặp gỡ đặc biệt, khó khăn. Cuộc gặp gỡ giữa quản ngục – người đam mê cái đẹp và một tù nhân – người sáng tạo ra cái đẹp.

Trong quá trình đọc 5

Câu 5 (trang 24, SGK Ngữ văn 10, tập 1):

Người tử tù Huấn Cao đã chấp nhận sự 'đặc biệt' của quản ngục như thế nào?

Phương pháp giải:

Đọc kỹ văn bản, đoạn từ khi Huấn Cao bị mang vào nhà lao

Lời giải chi tiết:

Cách 1

Huấn Cao đã chấp nhận sự 'đặc biệt' của quản ngục bằng cách 'tiếp tục uống rượu, ăn thịt, coi đó là một thói quen từng làm trong lúc còn tự do, giống như một thói quen không thể thiếu trước cái chết đã gần kề'.

Trong quá trình đọc 6

Câu 6 (trang 25, SGK Ngữ văn 10, tập 1):

Em có thể dự đoán Huấn Cao sẽ chấp nhận chữ của quản ngục không?

Phương pháp giải:

Em hãy liên kết lại từ đầu văn bản và thái độ thay đổi của nhân vật Huấn Cao để dự đoán

Lời giải chi tiết:

Cách 1

Gợi ý:

Xét trên mặt xã hội, quản ngục và Huấn Cao ở hai phe hoàn toàn đối lập. Một người đại diện cho chế độ, trật tự xã hội của thời đại, trong khi Huấn Cao là người lãnh đạo nổi loạn bị bắt giữ. Trên cơ sở này, Huấn Cao chắc chắn sẽ không chấp nhận chữ của quản ngục. Bởi vì ông cho rằng, quản ngục chỉ là một kẻ tầm thường, tàn nhẫn như bất kỳ kẻ tầm thường nào khác trong xã hội hiện tại.

Trong quá trình đọc 7

Câu 7 (trang 26, SGK Ngữ văn 10, tập 1):

Lưu ý các chi tiết tác giả sử dụng để tạo nên cảnh trong văn bản.

- Bối cảnh: thời gian, không gian.

- Lời nói, cử chỉ, hành động của người yêu cầu chữ và người cung cấp chữ.

Phương pháp giải:

Xem lại cảnh chữ trong văn bản trang 26.

Lời giải chi tiết:

Cách 1

Cảnh chữ:

* Bối cảnh:

- Không gian: buồng giam tối tăm, chật chội, ẩm ướt, đầy những góc khuất và cặn bã.

- Thời gian: vào ban đêm; giai đoạn cuối của cuộc sống của người bị kết án tử hình.

* Hành động

- Người nghệ sĩ tài năng say mê vẽ từng nét chữ không phải là người tự do mà là một kẻ bị giam cầm, bị đeo còng cổ, chân bị xiềng cột và sớm bị xử án tử hình vào sáng hôm sau.

- Thầy thơ lại: “run run bưng chậu mực”

- Quản ngục: “khúm núm cất những đồng tiền kẽm đánh dấu ô chữ”.

→ Trật tự, kỉ luật trong nhà tù bị đảo ngược hoàn toàn. Tù nhân trở thành người ban phát chữ, dạy bảo quản ngục; trong khi ngục quan lại phải lùi bước, vâng lệnh tù nhân.

Trong quá trình đọc 8

Câu 8 (trang 26, SGK Ngữ văn 10, tập 1):

Quản ngục nhận được lời khuyên từ Huấn Cao về việc rời xa nhà lao. Phản ứng của quản ngục trước lời khuyên này rất đáng ngạc nhiên: Ông ta đáp lại bằng sự run rẩy, kính phục, thậm chí nước mắt rơi: 'Kẻ mê muội này xin bái lĩnh.'

→ Một tình huống độc đáo, đầy trớ trêu và đảo lộn giữa người giam giữ và người bị giam giữ, khiến cho mối quan hệ giữa họ có sự đổi mới và phong phú hơn.

Trong quá trình đọc 9

Câu 9 (trang 26, SGK Ngữ văn 10, tập 1):

Sau khi đọc nội dung của câu chuyện, tôi nhận thấy rằng nó không hoàn toàn khớp với suy đoán ban đầu của mình về nhan đề tác phẩm. Mặc dù có những điểm tương đồng, nhưng cách tác giả diễn đạt và phát triển câu chuyện đã khiến tôi có cái nhìn mới về tác phẩm.

Sau khi đọc 1

Câu 1 (trang 27, SGK Ngữ văn 10, tập 1):

Trong 'Chữ người tử tù', tác giả đã tạo ra một tình huống truyện độc đáo và phức tạp. Hai nhân vật chính, Huấn Cao và quản ngục, dù ở hai phía đối lập của xã hội nhưng lại có mối liên kết sâu sắc qua nghệ thuật và con người.

→ Cuộc gặp gỡ kì lạ giữa hai nhân vật, ở trong một môi trường khắc nghiệt, đã tạo nên sự đặc biệt và độc đáo cho tác phẩm.

Sau khi đọc 2

Câu 2 (trang 27, SGK Ngữ văn 10, tập 1):

Lời kể về nhân vật quản ngục (trong phần 1) là do tác giả tự mình diễn đạt. Việc này đã ảnh hưởng đến cách nhìn của tôi về nhân vật này, khi tôi có thể hiểu sâu hơn về tâm trạng và suy nghĩ của quản ngục trong từng tình huống.

Sau khi đọc 3

Câu 3 (trang 27, SGK Ngữ văn 10, tập 1):

Bước chuyển trong thái độ của Huấn Cao đối với quản ngục là khi ông hiểu rõ hơn về bản tính và lòng nhân ái của người này. Sau sự kiện đó, mối quan hệ giữa họ đã thay đổi từ một mối quan hệ giữa quản ngục và tử tù thành một mối quan hệ tri âm, tri kỉ.

Sau khi đọc 4

Câu 4 (trang 27, SGK Ngữ văn 10, tập 1):

Trong việc mô tả nhân vật Huấn Cao, tác giả đã sử dụng những chi tiết tiêu biểu để phác họa nét đặc trưng của tâm hồn ông. Từ tài năng văn chương đến sự kiên định trong tín ngưỡng và lòng dũng cảm đối mặt với số phận, tất cả đều làm nổi bật vẻ đẹp và nhân cách cao quý của Huấn Cao.

Sau khi đọc 5

Câu 5 (trang 27, SGK Ngữ văn 10, tập 1):

Cảnh cho chữ trong tác phẩm trở nên đặc biệt khi xảy ra ở một môi trường khắc nghiệt và vào thời điểm quyết định. Sự đối lập giữa việc tạo ra cái đẹp trong bức tranh u ám của nhà tù và việc nhận thức được giá trị của cái đẹp làm cho cảnh này trở thành một cảnh tượng không thể lẫn với bất kỳ ngữ cảnh nào khác.

Sau khi đọc 6

Câu 6 (trang 27, SGK Ngữ văn 10, tập 1):

Tác giả thông qua câu chuyện xin chữ và cho chữ muốn truyền đạt ý nghĩa về sự hoàn thiện của cái đẹp giữa bối cảnh khó khăn và bất công. Đồng thời, thông điệp về việc giữ gìn và trân trọng cái đẹp trong mọi hoàn cảnh cũng được nhấn mạnh.

Sau khi đọc 7

Câu 7 (trang 27, SGK Ngữ văn 10, tập 1):

Hai nhân vật Tử Văn và Huấn Cao đều là những biểu tượng của sự dũng cảm và cao quý. Dù ở trong hai thời kỳ lịch sử khác nhau, họ đều thể hiện lòng can đảm và lòng trung hiếu trong cuộc sống và công việc của mình.

Kết nối đọc -viết

Câu hỏi (trang 27, SGK Ngữ văn 10, tập 1):

Trong truyện ngắn Chữ người tử tù, một yếu tố nghệ thuật đặc sắc được tác giả tạo ra là vẻ đẹp của ngôn ngữ. Bằng cách miêu tả chi tiết và sử dụng các từ ngữ cổ kính, tác giả đã tạo ra một bức tranh sống động của một quá khứ xa xôi, đưa người đọc trở lại thời gian cổ xưa và trải nghiệm cảm giác của những nhân vật trong câu chuyện.'

Nội dung được phát triển bởi đội ngũ Mytour với mục đích chăm sóc khách hàng và chỉ dành cho khích lệ tinh thần trải nghiệm du lịch, chúng tôi không chịu trách nhiệm và không đưa ra lời khuyên cho mục đích khác.

Nếu bạn thấy bài viết này không phù hợp hoặc sai sót xin vui lòng liên hệ với chúng tôi qua email [email protected]

Các câu hỏi thường gặp

Tình huống truyện trong Chữ người tử tù có ý nghĩa như thế nào?

Tình huống truyện trong 'Chữ người tử tù' mang đến thông điệp nhân văn sâu sắc về cái đẹp qua sự đối lập giữa hai nhân vật, Huấn Cao và quản ngục. Câu chuyện thể hiện sức mạnh của nghệ thuật, đặc biệt là chữ viết, trong bối cảnh của nhà tù.

Cuộc trò chuyện giữa quản ngục và thầy thơ trong Chữ người tử tù nói về điều gì?

Cuộc trò chuyện giữa quản ngục và thầy thơ tập trung vào sự chuẩn bị cho sự xuất hiện của Huấn Cao, một tử tù nổi tiếng với tài viết chữ. Quản ngục thể hiện sự ngưỡng mộ và mong muốn được tiếp xúc với Huấn Cao trong những ngày cuối đời.

Nhân vật quản ngục được miêu tả như thế nào trong Chữ người tử tù?

Quản ngục là một người có ngoại hình già cỗi với nếp nhăn, nhưng lại mang một tính cách công bằng, thẳng thắn và yêu thích cái đẹp. Ông sống trong một môi trường tù tội, nhưng lại trân trọng tài năng và văn hóa.

Huấn Cao đã phản ứng như thế nào đối với sự đặc biệt của quản ngục trong Chữ người tử tù?

Huấn Cao đã chấp nhận sự 'đặc biệt' của quản ngục qua việc tiếp tục uống rượu và ăn thịt như một thói quen trước cái chết sắp tới. Điều này thể hiện sự kiên cường và tự do của ông dù đang trong tình cảnh giam cầm.

Quản ngục có chấp nhận lời khuyên của Huấn Cao trong Chữ người tử tù không?

Quản ngục không chỉ chấp nhận lời khuyên của Huấn Cao mà còn thể hiện sự kính phục sâu sắc. Ông đáp lại với sự run rẩy và nước mắt, thể hiện sự thay đổi trong thái độ và mối quan hệ giữa họ.

Cảnh cho chữ trong Chữ người tử tù có điểm gì đặc biệt?

Cảnh cho chữ trong Chữ người tử tù đặc biệt vì nó diễn ra trong một môi trường khắc nghiệt của nhà tù, với Huấn Cao, một tử tù, ban phát chữ đẹp cho quản ngục. Sự đối lập giữa cái đẹp và sự tăm tối của nhà tù tạo nên sức hút đặc biệt.

Tác giả muốn truyền đạt điều gì qua cảnh xin chữ và cho chữ trong Chữ người tử tù?

Qua cảnh xin chữ và cho chữ, tác giả muốn truyền đạt thông điệp về sự hoàn thiện của cái đẹp trong bối cảnh bất công. Câu chuyện khẳng định việc giữ gìn và trân trọng cái đẹp, dù trong những hoàn cảnh khó khăn nhất.

Sự thay đổi trong mối quan hệ giữa Huấn Cao và quản ngục như thế nào trong Chữ người tử tù?

Mối quan hệ giữa Huấn Cao và quản ngục đã thay đổi từ một mối quan hệ đối kháng giữa tử tù và người cai quản thành một tình bạn tri kỷ, khi Huấn Cao hiểu được bản tính nhân ái của quản ngục.