Có lẽ niềm vui chỉ là thoáng qua. Chưa đầy 2 tháng kể từ khi Konami tuyên bố tựa game bóng đá hàng năm Pro Evolution Soccer sẽ đổi tên thành eFootball và được phát hành miễn phí, tựa game này chính thức ra mắt vào ngày 30/09 trên nhiều nền tảng chơi game phổ biến, từ PS4, PS5, PC cho đến Xbox.
Tuy nhiên, nếu bạn là người thường xuyên theo dõi mạng xã hội để cập nhật thông tin game, hoặc có bạn bè và người thân là người hâm mộ PES, mỗi năm đều chơi phiên bản mới, chắc chắn bạn sẽ nhận ra những lời chỉ trích thậm tệ, đặc biệt là đối với những người đã trải nghiệm eFootball 2022 trên PS4 sau khi được tải miễn phí từ ngày hôm qua. Trên toàn thế giới, Steam đã cấm eFootball 2022 tại Việt Nam, nhưng đến thời điểm này, tựa game bóng đá mới này đang nhận được gần 5.000 đánh giá tiêu cực, khiến cho 'chất lượng đánh giá' của cộng đồng game thủ giảm xuống mức 'Overwhelming Negative.' Hiện tại, tỷ lệ đánh giá tiêu cực của eFootball 2022 trên Steam đang ở mức 92%, biến nó thành một trong những tác phẩm tệ nhất được phát hành trên Steam.
Chuyển từ mô hình trả phí hàng năm sang miễn phí, về lý thuyết, có thể giúp Konami thu hút nhiều người chơi hơn, đặc biệt khi FIFA vẫn đòi 990 nghìn Đồng để sở hữu phiên bản mới, mà nhiều game thủ đánh giá chỉ là FIFA 17.5 với đồ họa đẹp hơn một chút mà thôi, lối chơi chẳng có nhiều đổi mới. Đà người chơi càng đông, khả năng họ chi tiền để có những cầu thủ xuất sắc trong game càng lớn. Không ngẫu nhiên mà những tựa game có doanh thu khủng nhất thế giới thường là những tựa game miễn phí.Nhưng sự bắt đầu không dễ dàng. Khó khăn mà Konami mang đến cho cộng đồng người chơi bóng đá lâu năm qua phiên bản eFootball 2022 vừa ra mắt, làm tăng sức khó khăn trong việc thuyết phục người chơi chuyển từ FIFA sang PES. Mặc dù không loại trừ khả năng eFootball có thể khôi phục lại và trở thành một thành công như trường hợp của No Man's Sky, từng bị chê bai nhưng giờ đã trở thành một trong những trải nghiệm khám phá tuyệt vời nhất trên thế giới. Tất nhiên, điều này có thể xảy ra. Nhưng ở thời điểm hiện tại, mọi thứ chưa lên đến đỉnh điểm.
Có thể tóm gọn những vấn đề khiến cộng đồng người hâm mộ chỉ trích eFootball 2022 ở ba khía cạnh: Đồ họa, lối chơi và nội dung game. Đây không phải là một bài đánh giá trò chơi, vì bản chất của một sản phẩm miễn phí có cập nhật liên tục dưới dạng Dịch vụ như một Trò chơi, sau một năm, nó có thể cải thiện, hoặc có thể trở nên tồi tệ hơn, nhưng điều chắc chắn là, đối với một trò chơi duy nhất, trải nghiệm của bạn sẽ thay đổi rất nhiều so với thời điểm ban đầu. Hãy công bằng với đội ngũ phát triển tại Konami Digital Entertainment.Vấn đề nghiêm trọng trong lĩnh vực đồ họa
Chào tạm biệt Fox Engine, bộ công cụ đồ họa 'next-gen' mà Kojima Productions đã tạo ra để phát triển những tựa game đỉnh cao từ năm 2013, tức là từ thời PS3 gần đến lúc PS4 ra mắt. Lúc này, eFootball 2022 đã chuyển sang sử dụng Unreal Engine. Hãy nhớ rằng đây là chiến lược của Konami để tạo ra một trải nghiệm bóng đá thống nhất trên mọi nền tảng, từ console đến PC và thậm chí là di động. Unreal Engine, với sức mạnh vượt trội trong việc scale đồ họa và hiệu ứng, đã được kiểm chứng qua Fortnite - từ Switch, PS4, điện thoại đến PC và máy tính bảng, người chơi có thể thưởng thức trên mọi thiết bị.
Tuy nhiên, khía cạnh khó khăn của Unreal Engine là nó là một công cụ phổ quát phục vụ mọi mục đích làm game, hoàn toàn khác biệt so với những engine được các hãng game phát triển riêng để đáp ứng nhu cầu cụ thể của họ, từ thiết kế màn chơi, xử lý asset mô hình và texture, cho đến cơ chế gameplay để điều khiển nhân vật. Điều này làm cho việc phát triển game trên Unreal không khó, nhưng để tạo ra một tác phẩm AAA thực sự, đòi hỏi nhiều kỹ năng và thời gian tối ưu.
eFootball 2022 là một minh chứng rõ ràng về vấn đề tối ưu đồ họa. Sau khi tải xuống 25GB cho bản PS5 hoặc 27GB cho bản PS4, những gì chúng ta thấy trên màn hình giống như một bộ phim kinh dị, nơi mô hình nhân vật không giống với các ngôi sao bóng đá hàng đầu thế giới, mà thay vào đó, chúng trở nên kỳ dị và thiếu tự nhiên với hiệu ứng ánh sáng ảnh hưởng đến làn da của mô hình 3D. Một ví dụ thực sự là ở hình bìa game.
Nhìn vào hình này, liệu có ai nhận ra đây là Mason Greenwood không nhỉ:
Cố gắng nâng cao tương phản ở các góc cạnh của khuôn mặt cầu thủ ảo đều thất bại, dẫn đến việc các vị trí như góc mắt, cằm, chân mày trông rất không tự nhiên. Mặc dù mình không phải là nghệ sĩ đồ họa 3D, nhưng theo ý kiến cá nhân, mô hình này trên di động còn khó chấp nhận, chưa kể đến trên nền tảng chơi game mới nhất như PS5.
eFootball 2022 không chỉ đẹp dở ở mô hình nhân vật, mà đôi khi xuất hiện những lỗi đồ họa đen tối, do vấn đề của công nghệ trong quá trình stream asset đồ họa, cụ thể là tải dữ liệu texture bề mặt vật thể. Lỗi này có thể đổ lỗi cho ổ cứng HDD trên máy PS4 khi texture da nhân vật, sân bóng, và quan trọng nhất là bộ trang phục của cầu thủ mất gần nửa giây để tải xong trực tiếp trên màn hình, khiến cho trải nghiệm chơi game trở nên lẻo lơ. Thậm chí khi chơi bản PS4 của eFootball 2022 thông qua tính năng tương thích ngược trên PS5, tình trạng này vẫn diễn ra, chứng tỏ rõ ràng là vấn đề của game, chứ không phải do lỗi phần cứng. Hãy xem ví dụ hình ảnh mà chắc chắn sẽ khiến bạn có ác mộng đêm nay. Độ nét có thể cao, nhưng chất lượng bề mặt vật thể chỉ làm bạn liên tưởng đến thời đại của game PS3:
Vấn đề nằm ở chỗ, ngay cả trên phiên bản PS5 (mình đã tải cả hai bản để trải nghiệm), tình trạng texture xuất hiện chậm mà mình mô tả trước đó vẫn tồn tại.
Nói ngắn gọn, đồ họa của eFootball 2022 đối mặt với vấn đề nghiêm trọng, không thể giảm nhẹ được.Chơi khó khăn, không còn niềm vui như trước
Chuyển từ PES Season Update 2021 sang eFootball 2022, người chơi sẽ bị sốc vì lối chơi thay đổi đột ngột và quá nhiều điều mới. Giờ đây, việc giữ nút R1 để chạy nhanh đã không còn, thay vào đó, bạn cần đẩy analog càng xa và nhấn nút R2 càng chặt để cầu thủ tăng tốc. Theo Konami, sự kết hợp giữa cảm ứng analog phải và analog trái sẽ mang lại sự chính xác tối đa trong việc điều khiển từng cầu thủ.
Vấn đề là, PES đã được cộng đồng yêu thích nhờ vào sự vui vẻ trong mỗi trận đấu. Người chơi Việt thường chọn PES để trải nghiệm những phút giây thư giãn, tự do tranh tài ở quán cà phê hay tại nhà, không cần phải kết nối internet, chỉ cần hai tay cầm là đủ để có một buổi tối vui vẻ. Một phần lớn do người chơi Việt yêu thích PES cũng đến từ việc nó là một phần tuổi thơ của nhiều người 8x, 9x. Việc chuyển sang FIFA không chỉ khó khăn mà còn không mang lại niềm vui ngay lập tức.
Nếu nhìn nhận một cách công bằng và khách quan, thì trong những năm gần đây, PES có thể thua sút so với FIFA về mặt doanh số, nhưng sự chính xác và cấu trúc gameplay của PES vẫn vượt trội hơn một bậc. Cho đến năm ngoái với cơ chế Agile Dribbling, FIFA 21 mới có thêm một chút độ chân thực trong cách điều khiển cầu thủ. Trong khi đó, PES vẫn giữ nguyên, luôn thưởng cho những người chơi có kinh nghiệm và kiên nhẫn chắt chiu cơ hội dẫn bóng đến khung thành.
Có người so sánh PES như Barca của Pep Guardiola, nơi bạn có thể kiểm soát nhịp độ trận đấu, chính xác từng đường chuyền và từng bước di chuyển của cầu thủ. FIFA lại giống Liverpool của Jurgen Klopp, nơi những người có kỹ năng và phản xạ cao nhất sẽ chiến thắng với kỹ thuật cá nhân.
Với cơ chế Ball Touch Control, người chơi sẽ phải dành thời gian để làm quen với lối chơi mới, nâng cao nhịp độ từ chậm lên càng chậm hơn để hiểu rõ ưu nhược điểm của từng cầu thủ mà họ điều khiển. Chỉ khi đã thuần thục cả tấn công và phòng thủ, họ mới có thể đẩy nhịp độ trận đấu lên cao. Những giờ đầu tiên, hay thậm chí là những ngày đầu tiên, mọi thứ trong eFootball sẽ là một thách thức lớn đối với những người chơi kỳ cựu của PES.
Tuy nhiên, có một điều rất quan trọng, mình lại thích cách chơi của eFootball. Sự thú vị trong mỗi trận PES với bạn bè đã biến thành cảm giác thách thức khi phải căng trí óc để tính toán từng đường chuyền, từng cú dốc bóng. Nhưng đó chính là bản chất của bóng đá đỉnh cao. Đây là trải nghiệm của những cầu thủ hàng đầu thế giới, đấu trong những giải đấu khốc liệt nhất hành tinh. Một sai lầm nhỏ có thể dẫn đến mất bóng, hoặc quên tì đè là bị hậu vệ đối phương cướp bóng. Chạy khe hay theo bóng cũng không còn là giải pháp hợp lý như trước. Nếu Konami hoàn thiện cơ chế chơi của eFootball, chúng ta có thể có một tác phẩm game bóng đá với tiềm năng thể thao điện tử cao, vượt trội so với FIFA.
Những kỳ vọng lạc quan cho tương lai, nhưng hiện tại, Ball Touch Control của eFootball 2022 đôi khi gặp những lỗi ngớ ngẩn như cầu thủ quên bóng. Điều này chỉ là nói, nếu Konami làm tốt cơ chế gameplay, chúng ta sẽ có một game bóng đá không chỉ chân thực mà còn công bằng hơn nhiều so với FIFA.Bóng bánh kiểu gì mà chỉ có 9 đội như thế này?
Không đùa đâu. Nếu bạn chưa trải nghiệm eFootball 2022, khi bước vào chế độ đấu đối kháng 2 người, Authentic Match, sau khi chọn bên và đội, đây là màn hình bạn sẽ gặp:
Thật đáng tiếc, mặc dù FIFA đã chiếm ưu thế về bản quyền đội bóng và giải đấu, nhưng nhờ sự kết hợp hoàn hảo giữa độ chân thực và thư giãn, người chơi vẫn trung thành với PES. Họ vẫn sẵn lòng cập nhật các bản vá lớn để đổi tên đội, màu áo, để phản ánh đúng bản chất của bóng đá thực tế.
Nhưng với số lượng đội bóng có sẵn khi eFootball 2022 ra mắt như vậy, nhiều người cảm thấy như Konami đang trêu đùa với cộng đồng fan. Có vẻ như, nhà sản xuất game Nhật Bản đã vội vã tung ra eFootball 2022 để cạnh tranh với FIFA 22, hai trò chơi ra mắt cùng một ngày. Nếu không có Chelsea, thì ít nhất cũng phải có London Blue; không có Liverpool, thì cũng phải có Merseyside Red. Nhưng không, ngoài 9 đội bóng có bản quyền được Konami mua, không có gì khác cả. Người chơi sẽ phải đợi đến khi game được cập nhật với thêm đội bóng, giải đấu, và các đội tuyển quốc gia. Nhưng đến bao giờ, chỉ có Konami mới biết.
Các bài học từ sự kiện ra mắt của Cyberpunk 2077 cuối năm ngoái vẫn còn đọng mãi, và trong năm nay, một hãng game khác lại mắc phải sai lầm tương tự, tung ra một trò chơi mà rõ ràng chưa sẵn sàng cho việc thương mại hóa. Có vẻ như những tình huống mô tả trong bài viết này là những bức tranh tuyệt vời về tình trạng hiện tại của eFootball 2022.