Buzz
Con người luôn tò mò và thắc mắc về sự tồn tại của cuộc sống ngoài Trái Đất.
Elon Musk đã từng nói: 'Nếu không có người ngoài hành tinh, đó sẽ là điều đáng sợ nhất'. Tuyên bố này đã gây ra nhiều tranh cãi và thảo luận. Một ví dụ sống động là so sánh con người với những con cá trong bể cá. Nếu một con cá không thể tìm thấy con cá khác, có thể nó đang sống trong một bể kín chứ không phải là một đại dương rộng lớn.
Theo ẩn dụ này, nếu chúng ta không thể tìm thấy dạng sống khác trong vũ trụ này, chúng ta có thể giống như bị giam cầm trong một 'bể cá' lớn và không thể tiếp cận được sự thật rộng lớn hơn. Điều này có nghĩa là thế giới của chúng ta có thể chỉ là một ảo tưởng phức tạp, như nhân vật chính trong bộ phim The Truman Show, sống trong một môi trường được kiểm soát.
Mặc dù giả thuyết này có vẻ như câu chuyện của một cuốn tiểu thuyết khoa học viễn tưởng, nó vẫn làm cho chúng ta tự hỏi liệu vũ trụ chúng ta sống có thực sự tồn tại hay không?
Cho dù vũ trụ này có tồn tại hay không, việc chúng ta vẫn chưa tìm thấy người ngoài hành tinh là khá lạ lùng. Chúng ta đã đầu tư rất nhiều tài nguyên và năng lượng vào việc tìm kiếm dấu hiệu của sự sống khác trong vũ trụ, nhưng cho đến bây giờ, chúng ta vẫn chưa thấy gì.
Theo dữ liệu quan sát hiện tại của các nhà khoa học, Dải Ngân hà chứa ít nhất 200 tỷ ngôi sao. Khoảng 20 tỷ ngôi sao trong số này giống với Mặt Trời của chúng ta và khoảng 1/5 trong số những ngôi sao này có các hành tinh nằm trong vùng có thể sống được. Giả sử rằng chỉ 0,1% trong số các hành tinh này chứa đựng sự sống, thì có ít nhất 1 triệu hành tinh có sự sống trong toàn bộ thiên hà. Đáng chú ý hơn, Dải Ngân hà đã tồn tại khoảng 13 tỷ năm và sự sống trên Trái Đất đã xuất hiện cách đây khoảng 3,5 tỷ năm.
Nếu trên một hành tinh xa xôi nào đó, sự sống bắt đầu sớm hơn hàng trăm nghìn, hàng triệu hoặc thậm chí hàng trăm triệu năm so với Trái Đất, có thể đã tồn tại những hình thức sống phát triển đến mức nền văn minh phức tạp và thậm chí làm chủ công nghệ điều khiển du hành giữa các vì sao.
Nếu nền văn minh này thống trị công nghệ di chuyển với tốc độ đạt 10% tốc độ ánh sáng, họ có thể lan tỏa khắp vũ trụ trong khoảng 1 triệu năm. Vì vậy, lý thuyết cho rằng có rất nhiều dân ngoài hành tinh tồn tại xung quanh chúng ta. Nhưng sự thật là vũ trụ lại vô cùng 'im lặng'. Tín hiệu gửi đi từ chúng ta không nhận được phản hồi, chúng ta giống như một con chim cô đơn trong rừng không thể tìm thấy bạn đồng hành của mình.
Hiện có một số giả thuyết hợp lý cố gắng giải thích tại sao chúng ta không thể tìm thấy người ngoài hành tinh, bao gồm giả thuyết vũ trụ ảo, bộ lọc vĩ đại, khu rừng tối và giả thuyết về sự hiếm có của sự sống. Giả thuyết vũ trụ ảo cho rằng nếu vũ trụ được mô phỏng bởi một nền văn minh tiên tiến, sự vắng mặt của dân ngoài hành tinh có thể được giải thích. Vì vũ trụ chỉ được thiết kế cho những nhân vật giống như chúng ta, nên mọi thứ chúng ta quan sát, từ các thiên hà xa xôi đến Hệ Mặt Trời của chúng ta, cũng có thể chỉ là một ảo ảnh phức tạp.
Điều này tương tự như thế giới chúng ta tạo ra trong trò chơi, trong đó chỉ những khu vực mà người chơi có thể tiếp cận được mô phỏng chi tiết, trong khi các khu vực khác chỉ được cung cấp thông tin trực quan. Thiết kế như vậy không chỉ tiết kiệm thời gian và công sức phát triển mà còn giảm tài nguyên tính toán cần thiết. Nếu áp dụng khái niệm này cho vũ trụ của chúng ta, thì “máy tính” mô phỏng vũ trụ mà chúng ta đang sống có thể chỉ xây dựng Hệ Mặt Trời một cách chi tiết, còn tất cả các thiên hà và bầu trời đầy sao mà chúng ta nhìn thấy có thể chỉ là hình ảnh ảo.
Xét về sự phát triển nhanh chóng của công nghệ trong vài trăm năm qua, thế giới ảo mà chúng ta có thể tạo ra bằng máy tính ngày càng trở nên thực tế, đến mức gần như không thể phân biệt với thực tế. Nếu chúng ta có thể mô phỏng một vũ trụ và làm cho các “cư dân” của nó không thể phân biệt được ảo với thực, thì các nền văn minh tiên tiến khác cũng có thể đạt được điều tương tự.
Trong khi đó, giả thuyết bộ lọc vĩ đại đề xuất rằng thực sự có một lượng lớn sự sống và nhiều nền văn minh thông minh trong vũ trụ, nhưng mỗi nền văn minh đều phải đối mặt với nguy cơ tự hủy diệt sau khi phát triển đến một giai đoạn nhất định. Nền văn minh nhân loại chỉ mới phát triển công nghệ và kỹ thuật hiện đại được vài trăm năm và đã bắt đầu lo lắng về nhiều vấn đề khác nhau như năng lượng hạt nhân thất thoát và suy thoái môi trường.
Điều này chỉ ra rằng ngay cả một nền văn minh tương đối trẻ cũng phải đối mặt với những thách thức lớn để tồn tại. Nhìn vào toàn bộ vũ trụ, chúng ta có thể tưởng tượng rằng mọi nền văn minh sẽ gặp phải những trở ngại không thể vượt qua sau khi phát triển đến một trình độ nhất định. Nếu không tìm ra giải pháp cho những vấn đề này, chúng ta có thể trở thành nạn nhân của sự hủy diệt.
Giả thuyết khu rừng tối (The Dark Forest) cho rằng luật cạnh tranh trong vũ trụ cũng tàn nhẫn như luật tự nhiên trên Trái Đất. Mọi nền văn minh giống như những thợ săn trong rừng, giữ im lặng và che giấu để tránh bị phát hiện. Với nguồn lực hạn chế và sự không chắc chắn về sự tồn tại trong vũ trụ, mối quan hệ giữa các nền văn minh là cạnh tranh và nghi ngờ.
Do đó, nền văn minh nào tiết lộ vị thế của mình cũng có thể bị tấn công, tương tự như những thợ săn trong khu rừng tối tấn công bất cứ mối đe dọa nào có thể gây nguy hiểm. Vì vậy, các nền văn minh cố gắng che giấu vị trí của mình để tránh bị phát hiện và tấn công. Điều này cũng làm rõ tại sao chúng ta không thể tìm thấy người ngoài hành tinh.
Giả thuyết về sự hiếm có của sự sống cho rằng sự sống rất hiếm trong vũ trụ. Ngay cả khi có hành tinh phù hợp với sự sống, nguồn gốc và tiến hóa của sự sống vẫn phức tạp và đòi hỏi nhiều điều kiện đặc biệt.
Sự kết hợp các điều kiện này có thể rất hiếm trong vũ trụ, khiến Trái Đất trở thành nơi duy nhất hỗ trợ sự sống phức tạp. Ngoài ra, nguồn gốc và tiến hóa của sự sống là ngẫu nhiên và không chắc chắn.
Vì vậy, ngay cả khi có điều kiện giống Trái Đất trên các hành tinh khác, sự xuất hiện và phát triển của sự sống thông minh có thể vô cùng khó khăn. Điều này có nghĩa là con người có thể là nền văn minh duy nhất trong vũ trụ.
Những giả thuyết này cố gắng giải thích tại sao chúng ta không thể tìm thấy những nền văn minh khác trong vũ trụ. Tuy nhiên, dù câu trả lời là gì thì câu hỏi này cũng đặt ra những câu hỏi sâu sắc về sự tồn tại của chính chúng ta.
Tham khảo: Zhihu
