Expert là gì? Các vai trò và khả năng đáng chú ý của một chuyên gia

Bạn đã từng nghe đến khái niệm expert chưa? Expert đề cập đến những người sở hữu năng lực vượt trội về kỹ năng, kiến thức và kinh nghiệm trong một lĩnh vực nhất định. Ngoài expert, Hệ thống Chuyên gia cũng đang ngày càng phổ biến và có nhiều đặc điểm nổi bật. Để giúp bạn hiểu rõ hơn về expert, hãy cùng khám phá bài viết dưới đây.

Expert là gì?

Expert là thuật ngữ chỉ những chuyên gia có kiến thức và kỹ năng sâu rộng, cùng với kinh nghiệm tích lũy từ thực hành và đào tạo trong một lĩnh vực cụ thể. Một chuyên gia được công nhận là một kỹ thuật viên an toàn và đáng tin cậy, đưa ra các ý kiến và quyết định hợp lý nhất.

Expert là gì?

Chuyên gia là những người sở hữu kiến thức vượt trội so với người bình thường và có khả năng nghiên cứu cùng kinh nghiệm trong một lĩnh vực cụ thể. Họ thường đưa ra những quan điểm và ý kiến tư vấn dựa trên chuyên môn và kinh nghiệm làm việc của mình, với thông tin có thể tin cậy.

Hệ thống chuyên gia – Trí tuệ nhân tạo

Bên cạnh việc tìm hiểu expert, Expert System cũng được đề cập nhiều bởi các chuyên gia công nghệ. Để hiểu rõ hơn về Expert System, hãy cùng khám phá những thông tin dưới đây:

Hệ thống chuyên gia là gì?

Hệ thống trí tuệ nhân tạo, hay còn gọi là Expert System, là một khái niệm được nhiều người biết đến. Đây là một hệ thống dựa trên máy tính có khả năng đưa ra quyết định một cách an toàn và đáng tin cậy. Hệ thống này áp dụng phương pháp phỏng đoán để giải quyết các vấn đề phức tạp, đạt được tiêu chuẩn cao về chuyên môn và trí tuệ con người. Nó cũng được sử dụng để giải quyết các vấn đề phát sinh cụ thể.

Một số ví dụ về hệ thống trí tuệ nhân tạo hàng đầu thế giới – Expert System:

• MYCIN: Hệ thống này xác định các loại vi khuẩn gây nhiễm trùng cấp tính dựa trên chuỗi phân tích trọng lượng bệnh nhân. 
• DENDRAL: Được các chuyên gia sử dụng để phân tích và dự đoán cấu trúc phân tử. 
• PXDES: Giúp xác định loại ung thư phổi và dự đoán mức độ bệnh. 
• CaDet: Xác định ung thư ở giai đoạn đầu.

Đặc điểm của Hệ thống chuyên gia là gì?

Hệ thống chuyên gia sở hữu nhiều đặc điểm nổi bật được đánh giá cao:

• Hệ thống Expert System rất thông minh và chuyên môn cao, mang lại hiệu quả chính xác, được lập trình nhanh chóng và thông minh.
• Hệ thống tương tác thời gian thực và hợp lý, đảm bảo độ chính xác để tiết kiệm thời gian cho chuyên gia con người.
• Expert System có độ tin cậy cao, không xảy ra sai sót.
• Hoạt động linh hoạt và thuộc sở hữu của hệ thống chuyên gia.
• Cơ chế hoạt động hiệu quả và được quản lý chặt chẽ, đúng theo kiến thức chuẩn.
• Khả năng xử lý vấn đề của chuyên gia nhân tạo nhanh chóng và chính xác.

Các thành phần của Hệ thống chuyên gia 

Hệ thống Expert System bao gồm những thành phần chính như sau:

Giao diện người dùng 

Giao diện người dùng là một phần vô cùng quan trọng của Hệ thống chuyên gia. Thành phần này nhận truy vấn từ người dùng dưới dạng dễ đọc và chuyển đến một công cụ suy luận. Sau đó, nó sẽ hiển thị kết quả một cách dễ hiểu cho người dùng. Nói cách khác, đây là cầu nối giúp người dùng giao tiếp với hệ thống chuyên gia.

Khả năng logic và suy luận

Suy luận logic được coi là bộ não của Hệ thống chuyên gia, đây là khả năng nổi bật nhất mà những hệ thống thông minh này mang lại cho con người. Công cụ logic chứa những nguyên tắc rõ ràng để giải quyết vấn đề cụ thể. Nó sử dụng kiến thức từ cơ bản đến phức tạp, lựa chọn các sự kiện và nguyên tắc để ứng dụng trong việc trả lời các truy vấn của người dùng. Hệ thống cung cấp lý luận dựa trên thông tin trong cơ sở dữ liệu logic của nó và hỗ trợ trong việc khấu trừ vấn đề để tìm ra phương pháp. Tất cả điều này đóng vai trò thiết yếu trong quá trình ra quyết định.

Cơ sở kiến thức cơ bản

Cơ sở kiến thức là một kho lưu trữ các thông tin quan trọng, nó chứa đựng tất cả kiến thức về các vấn đề. Giống như một kho tàng kiến thức rộng lớn được tổng hợp từ nhiều chuyên gia trong một lĩnh vực cụ thể.

Vì vậy, chúng ta có thể khẳng định rằng sự thành công của Hệ thống chuyên gia phụ thuộc lớn vào kiến thức và độ chính xác cao.

Đánh giá điểm mạnh và điểm yếu của Hệ thống chuyên gia

Điểm mạnh của Hệ thống chuyên gia 

• Nâng cao chất lượng của các quyết định hành động.
• Giảm chi phí cho các chuyên gia tư vấn trong việc xử lý vấn đề.
• Cung cấp giải pháp nhanh chóng và hiệu quả cho các vấn đề trong các lĩnh vực chuyên môn hẹp.
• Có khả năng tích lũy kiến thức quý báu và sử dụng hiệu quả.
• Đưa ra câu trả lời nhất quán cho các vấn đề lặp lại.
• Duy trì một khối lượng thông tin đáng kể.
• Giúp người dùng nhận được câu trả lời nhanh chóng và chính xác.
• Hệ thống chuyên gia có thể hoạt động liên tục mà không bị ảnh hưởng bởi cảm xúc hay mệt mỏi.

Nhược điểm của Hệ thống chuyên gia

• Không thể phản ứng linh hoạt trong một số tình huống đặc biệt quan trọng.
• Lỗi trong cơ sở kiến thức có thể dẫn đến những quyết định sai lầm.
• Chi phí bảo trì cho Hệ thống chuyên gia khá cao.
• Mỗi vấn đề là khác nhau, do đó giải pháp từ một chuyên gia con người có thể khác và sáng tạo hơn.

Hệ thống chuyên gia được ứng dụng vào những lĩnh vực nào?

Nhìn chung, Hệ thống chuyên gia được áp dụng rộng rãi trong thực tiễn và đời sống hàng ngày như sau:

• Quản lý thông tin 
• Đánh giá hiệu suất làm việc của nhân viên
• Phân tích các khoản vay 
• Phát hiện virus
• Quyết định trong lĩnh vực tài chính và tích lũy kiến thức
• Giám sát và kiểm soát quy trình
• Giao dịch trong lĩnh vực đầu tư và chứng khoán.

So sánh Hệ thống chuyên gia và Chuyên gia 

Hệ thống thường: 

• Kiến thức và giải pháp phối hợp trong một đơn vị chức năng.
• Chương trình không có lỗi (trừ khi có lỗi trong lập trình).
• Hệ thống chỉ hoạt động khi được phát triển đầy đủ. 
• Việc thực hiện các thuật toán cố định là cần thiết.
• Cần có thông tin đầy đủ. 

Hệ thống chuyên gia: 

• Cơ sở dữ liệu và cơ chế xử lý là hai thành phần riêng biệt.
• Hệ thống chuyên gia có thể mắc phải những sai sót đáng tiếc. 
• Hệ thống chuyên gia được tối ưu hóa dựa trên một quy trình liên tục và chỉ cần một số quy tắc tối thiểu. 
• Có khả năng thực hiện các quy trình một cách hợp lý và tự động.
• Nó có thể hoạt động với thông tin đầy đủ hoặc thiếu.

Hệ thống chuyên gia và chuyên gia con người 

• Chuyên gia con người có thời gian làm việc hạn chế, trong khi Expert Systems có khả năng hoạt động lâu dài.  
• Việc ủy quyền cho con người gặp khó khăn, còn Expert Systems dễ dàng hơn trong việc chuyển nhượng ủy quyền.
• Con người thường gặp khó khăn trong việc cập nhật thông tin, trong khi Expert Systems thực hiện điều này một cách dễ dàng.
• Chi phí cho chuyên gia con người thường cao, trong khi Expert Systems giúp tiết kiệm chi phí. 
• Tuy nhiên, chính con người là người tạo ra Expert Systems.

Expert System là một hệ thống ra quyết định dựa trên máy tính, có khả năng tương tác và đáng tin cậy, sử dụng thông tin và phương pháp để xử lý vấn đề   và đưa ra quyết định. Nó cải thiện chất lượng quyết định, giảm chi phí, đảm bảo tính nhất quán, độ an toàn và độ tin cậy, cùng với tốc độ thực hiện. 

Bài viết trên đây Mytour đã tổng hợp những thông tin quan trọng về chuyên gia. Hy vọng rằng những thông tin này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về vai trò và khả năng tuyệt vời của lĩnh vực này.