Fintech là gì? Tương lai của công nghệ tài chính tại Việt Nam năm 2023

Trong thời kỳ số hóa ngày nay, Fintech đã trở thành một từ khóa quan trọng không thể phủ nhận trong nền kinh tế toàn cầu. Kết hợp độc đáo giữa tài chính và công nghệ, Fintech đã thúc đẩy sự đổi mới đáng kể trong cách tiếp cận, quản lý tài sản, thanh toán và các dịch vụ tài chính khác. Fintech là gì? Đặc điểm, đối tượng, những sản phẩm nổi bật của Fintech? Xu hướng Fintech tại Việt Nam & thế giới? Hãy khám phá thêm về Fintech trong bài viết này!

Fintech là gì?

Định nghĩa Fintech

Công ty Fintech xây dựng cơ sở tài chính số hoặc áp dụng công nghệ số vào hoạt động của mình.

Mặc dù ra đời từ thế kỷ 19, Fintech đã phát triển mạnh mẽ và định hình lại ngành tài chính hiện đại. Tại Việt Nam, Fintech đã được Ngân hàng Nhà nước chấp thuận từ năm 2008 với 9 công ty, và đến năm 2021, số lượng này đã tăng lên 150 công ty.

Tìm hiểu thêm:

• Database là gì? Ý nghĩa và vai trò quan trọng của cơ sở dữ liệu
• Chứng chỉ IC3 là gì? 5 Ưu điểm khi sở hữu chứng chỉ IC3

Vai trò của Fintech

Fintech đã có nhiều đóng góp quan trọng đối với lĩnh vực tài chính và cuộc sống của mọi người.

• Tiết kiệm chi phí: Công nghệ Fintech giúp tiết kiệm thời gian, chi phí và cải thiện chất lượng dịch vụ.
• Giảm thiểu giao dịch trực tiếp, thúc đẩy sự phát triển của giao dịch trực tuyến thông qua internet banking, ví điện tử…
• Dễ dàng tiếp cận dịch vụ tài chính ở các vùng sâu, vùng xa thông qua các giải pháp Fintech.

Đặc điểm của Fintech

Áp dụng công nghệ trong dịch vụ tài chính

Đặc điểm quan trọng của Fintech là gì trong lĩnh vực tài chính? Fintech hoạt động thông qua trí tuệ nhân tạo, giống như một chú robot cung cấp dịch vụ tài chính thông minh. Điều này đơn giản hóa trải nghiệm tài chính hiện đại, thay đổi thói quen tiêu dùng từ truyền thống sang trực tuyến.

Trước kia, việc chuyển tiền giữa các tài khoản ngân hàng yêu cầu phải đến quầy giao dịch. Nhưng ngày nay, mọi thao tác có thể được thực hiện trên điện thoại thông minh chỉ trong tích tắc. Ngoài việc chuyển tiền, còn có nhiều dịch vụ khác như thanh toán, vay mượn điện tử, đầu tư chứng khoán cũng được tiếp cận một cách dễ dàng qua Fintech.

Nguồn nhân lực trong tương lai

Sự phát triển của Fintech đã thay đổi yêu cầu đối với nhân viên tài chính. Họ không chỉ cần hiểu biết về chuyên môn nghiệp vụ, mà còn phải thành thạo trong việc sử dụng công nghệ.

Dịch vụ tài chính ngày nay trở nên tiện lợi hơn thông qua nền tảng trực tuyến. Điều này đã dẫn đến việc giảm thiểu lượng nhân lực cần thiết. Thay vào đó, một cá nhân có thể hỗ trợ nhiều khách hàng hiệu quả cùng một lúc.

Mục tiêu của Fintech là gì?

Người tiêu dùng

Người tiêu dùng là những cá nhân chủ yếu sử dụng cả dịch vụ tài chính và công nghệ. Họ trải nghiệm lợi ích từ các cơ cấu tài chính và tiện ích từ công nghệ.

Người tiêu dùng thúc đẩy sự phát triển sản phẩm mới, tạo động lực cho các công ty sáng tạo công nghệ mới. Mục tiêu chính là cung cấp sản phẩm tốt nhất, giá rẻ nhất, và đảm bảo sự hài lòng của khách hàng.

Các tổ chức tài chính

Các tổ chức tài chính bao gồm ngân hàng, thị trường chứng khoán, các công ty bảo hiểm, cơ quan tài chính, và các dịch vụ cho vay tài chính... Đây là những phần quan trọng trong hệ thống tài chính, hướng dẫn việc sáng tạo các sản phẩm và phát triển thị trường tài chính.

Định chế tài chính không ngừng tạo ra những sản phẩm tốt nhất để đáp ứng nhu cầu của cuộc sống. Họ hiểu rõ tầm quan trọng của việc đầu tư vào nghiên cứu, áp dụng công nghệ, liên kết hoặc thậm chí thành lập các công ty Fintech. Mục tiêu chính của họ là nắm bắt công nghệ mới, chiếm lĩnh thị trường tài chính một cách nhanh chóng.

Công ty Fintech

Ban đầu, các công ty Fintech tập trung vào công nghệ thông tin và hoạt động độc lập. Sau đó, nhận thấy nhu cầu sử dụng công nghệ trong lĩnh vực tài chính, Fintech đã mở ra cơ hội cho nhiều doanh nghiệp.

Doanh nghiệp công nghệ tài chính phát triển mạnh mẽ dựa trên động lực này. Các công ty Fintech có ảnh hưởng lớn đến định chế tài chính và khách hàng.

Những sản phẩm nổi bật của Fintech

Ví điện tử

Ví điện tử đang trở nên phổ biến tại Việt Nam và trên toàn cầu trong thời gian gần đây. Các loại ví này liên kết với tài khoản ngân hàng để tạo sự thuận tiện cho các giao dịch như chuyển tiền và thanh toán.

Các dịch vụ ví điện tử phổ biến hiện nay bao gồm Paypal, Momo, Moca, Payoneer, Zalo Pay và VNPay.

E-banking

E-banking là một bộ công cụ thông minh hỗ trợ giao dịch tài chính, hoạt động 24/7 và khắc phục nhược điểm của giao dịch truyền thống. Ứng dụng này cho phép bạn thực hiện các công việc như chuyển tiền, thanh toán, kiểm tra tài khoản và mua sắm một cách dễ dàng.

Các tính năng của E-banking bao gồm SMS Banking, Internet Banking, Mobile Banking và nhiều công cụ khác.

P2P Lending

P2P Lending là một dạng đáng chú ý trong lĩnh vực Fintech. Ứng dụng này kết nối trực tiếp người cho vay và người vay mà không cần sự trung gian của ngân hàng. Người cho vay có thể đầu tư từ 1.000.000 đồng và nhận lãi từ 15 đến 20% mỗi năm.

Ứng dụng quản lý ngân sách

Công nghệ tài chính giúp người dùng giảm bớt gánh nặng của việc quản lý chi tiêu và theo dõi thu nhập. Bạn có thể lập kế hoạch và phân bổ chi tiêu thông qua các ứng dụng.

Bạn có thể sử dụng các ứng dụng quản lý chi tiêu phổ biến như Money Lover, MISA Money Keeper, Spendee,...

Ứng dụng đầu tư chứng khoán

Chứng khoán là lựa chọn đầu tư hấp dẫn hiện nay. Tuy nhiên, việc đầu tư chứng khoán theo cách truyền thống có thể gây ra nhiều khó khăn. Fintech giải quyết vấn đề này thông qua các ứng dụng đầu tư chứng khoán trên điện thoại.

Nhà đầu tư có thể tự theo dõi, phân tích thị trường và đặt lệnh một cách đơn giản thông qua các ứng dụng. Các ứng dụng đầu tư chứng khoán nổi tiếng tại Việt Nam bao gồm Infina, VNDirect, Finhay,...

Hình thức tín dụng trả góp

Ngoài việc thanh toán, Fintech còn kết nối giữa người mua và người bán cũng như ngân hàng, giúp quá trình mua sắm trở nên dễ dàng hơn. Khách hàng có thể đăng ký mua hàng trả góp thông qua ứng dụng của ngân hàng hoặc công ty tài chính.

Mỗi tháng, khách hàng thanh toán tiền trả góp, bao gồm cả lãi suất và khoản gốc, thông qua ứng dụng trên điện thoại. Quá trình đăng ký đơn giản, thời gian phê duyệt nhanh chóng, chỉ từ 15 đến 30 phút.

Tiền điện tử (Cryptocurrency)

Tiền điện tử (Cryptocurrency) là loại tiền mã hóa phi tập trung, được giao dịch thông qua các ứng dụng riêng. Loại tiền này không phụ thuộc vào sự quản lý của bất kỳ quốc gia nào. Tiền ảo có mức độ bảo mật cao với mã hóa phức tạp, thu hút sự phát triển và sử dụng trên phạm vi toàn cầu.

Tiềm năng của tiền điện tử là trở thành phương tiện trao đổi và lưu trữ giá trị trong tương lai.

Công nghệ chuỗi khối (Blockchain)

Blockchain là công nghệ cốt lõi đột phá với mức độ bảo mật cao bằng cách kết nối chuỗi mã hóa. Công nghệ này cho phép giao dịch an toàn trong môi trường chung.

Ngân hàng và tổ chức tài chính đã áp dụng Blockchain để bảo vệ hệ thống và xác minh khách hàng. Điều này cũng tạo điều kiện thuận lợi cho việc đáp ứng nhu cầu thực tế.

Công nghệ tài chính Fintech có an toàn không? Có rủi ro không?

Theo thống kê của Forbes, có 68% người dùng tin dùng dịch vụ tài chính của Fintech. Công nghệ tài chính sử dụng hệ thống bảo mật bao gồm sinh trắc học và mật khẩu an toàn. Blockchain áp dụng mã hóa phức tạp, nâng cao tính an toàn cho dữ liệu lớn.

Mặc dù có độ an toàn cao, Fintech vẫn đối mặt với nhiều rủi ro và hạn chế:

• Gian lận qua ví điện tử, vi phạm thông tin tài khoản và ví điện tử của người dùng.
• Sự thay đổi giá cổ phiếu Fintech không ổn định, gây nghi ngờ về sự ổn định của hệ thống.
• Ứng dụng tài chính ngân hàng quá đơn giản, khiến người dùng không nhận biết đúng quyền lợi.
• Rủi ro liên quan đến tín dụng ngân hàng, dữ liệu trên ứng dụng không đầy đủ và bị giới hạn.

 Thực trạng Fintech tại Việt Nam và trên thế giới

Fintech thúc đẩy cách mạng công nghiệp 4.0, gây ra sự thay đổi và xu hướng phát triển đa dạng. Tình hình thực tế của Fintech là gì mà cả Việt Nam và thế giới đang trải qua những biến đổi này.

Trên toàn cầu

Sự quan tâm và đầu tư vào Fintech đang tăng lên từ các chuyên gia tài chính, công nghệ, và các tổ chức tài chính trên toàn thế giới. Các chính phủ cũng đã nhận thức được sự quan trọng của các công nghệ tài chính, đặc biệt là trong lĩnh vực bảo mật. Vì vậy, không chỉ có cam kết đầu tư ngắn hạn mà còn các kế hoạch dài hạn nhằm hỗ trợ bảo vệ và phát triển kinh tế một cách bền vững hơn.

Theo số liệu từ KPMG, tổng lượng đầu tư vào lĩnh vực Fintech tăng gần 300% trong nửa đầu năm 2018 so với cùng kỳ năm 2017. Sự gia tăng ấn tượng này phản ánh niềm tin sâu sắc vào tiềm năng phát triển của Fintech trong tương lai. Số tiền đầu tư không chỉ tăng mạnh trong thời gian ngắn mà còn chứng tỏ sự ổn định và khả năng thay đổi đáng kể của ngành tài chính toàn cầu.

Ở Việt Nam

Cùng với nhiều quốc gia khác trên thế giới, Việt Nam đang đi đầu trong lĩnh vực Fintech:

• Số công ty Fintech đã tăng gấp đôi so với năm 2016, với nhiều startup đầu tư vào lĩnh vực này.
• Nhiều ngân hàng như VPBank, Vietinbank, TPBank, BIDV đều tập trung vào hệ thống và dịch vụ.
• Ngân hàng TMCP Việt Nam Thịnh Vượng tiên phong trong việc chuyển đổi số.
• Sự phát triển của ví điện tử mang lại sự linh hoạt cho khách hàng.
• Khoảng 48% các công ty Fintech ở Việt Nam tham gia vào lĩnh vực thanh toán và cung cấp dịch vụ trực tuyến.

Một số ít công ty tập trung vào gọi vốn, Blockchain, chuyển tiền, và quản lý tài chính. Tuy số lượng ít hơn so với một số nước khác trong khu vực như Singapore, Indonesia.

Cơ hội và thách thức của công nghệ tài chính Fintech tại Việt Nam

Tiềm năng

• Hiểu biết sâu sắc về khách hàng: Fintech cung cấp thông tin quý giá giúp định chế tài chính hiểu rõ hơn về nhu cầu của khách hàng, từ đó phát triển dịch vụ phù hợp.
• Hoạt động mạnh mẽ: Kênh trực tuyến phát triển mạnh mẽ, ngân hàng hoạt động 24/7, xử lý nhiều giao dịch cùng lúc giúp tăng hiệu suất.
• Thanh toán tiện lợi: Ứng dụng tiền ảo thay thế phương thức truyền thống trong thanh toán online, tạo sự thuận tiện và linh hoạt cho người dùng.

Thách thức

• Cạnh tranh gay gắt: Công ty Fintech phải đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt từ các ngân hàng, tổ chức tín dụng trong nhiều lĩnh vực như thanh toán, mua sắm, chuyển tiền,…
• Pháp lý còn hạn chế: Hành lang pháp lý cho Fintech chưa hoàn thiện, cần cập nhật điều luật nhanh tương đương với sự phát triển của công nghệ.
• Bảo mật dữ liệu cần được cải thiện: Cơ sở hạ tầng công nghệ ở Việt Nam chưa đủ bảo mật cho các hoạt động của Fintech.
• Yêu cầu cải thiện ý thức người dùng: Người dùng cần nhận thức cao hơn về việc sử dụng ứng dụng và bảo mật thông tin cá nhân để đảm bảo an toàn.