Gà nuôi công nghiệp

Gà công nghiệp, gà thịt công nghiệp hoặc gà nuôi công nghiệp theo phương thức công nghiệp là loại gà được nuôi chủ yếu để sản xuất thịt, được chăm sóc và gia tăng cân nặng để chuẩn bị cho tiêu thụ. Quá trình sản xuất thịt gà được thực hiện trên dây chuyền sản xuất công nghiệp và là một phần quan trọng trong chuỗi cung ứng thịt gà từ việc lựa chọn giống gà, ấp trứng gà cho đến chế biến và phân phối cho người tiêu dùng. Ở khía cạnh rộng hơn, nó cũng ám chỉ đến việc nuôi gà để thu hoạch trứng với mức độ công nghiệp hóa nông nghiệp ngày càng phổ biến, và cũng để phân biệt với các loại gà ta, gà nội địa được nuôi theo phương thức chăn thả tự nhiên hay các hình thức truyền thống khác.

Đặc điểm

Gà thịt thường có hình dạng cân đối, ngực sâu, chân chắc, tiết diện hình vuông hoặc hình chữ nhật. Gà chuyên trứng lại có kết cấu nhỏ gọn, tiết diện hình tam giác. Kích thước các chiều đo tương quan với sản lượng của gà Broiler, góc ngực lớn, chân dài, đùi dài và đường kính chân tương quan với trọng lượng cơ thể.

Các giống gà ngoại nhập như gà tam hoàng, gà rốt ri, gà lơ go, gà lông cú được nuôi trong mô hình công nghiệp, tức là chúng không phải kiếm ăn mà được cung cấp thức ăn sẵn, giàu dinh dưỡng, ăn thoải mái để phát triển nhanh chóng. Các giống gà này đã xuất hiện tại Việt Nam từ lâu, nhưng không được người tiêu dùng bản địa ưa chuộng vì thịt mềm và nhạt, chỉ khi chiên vàng giòn thì mới thấy ngon, trong khi gà công nghiệp có thể nấu súp hay chiên mà vẫn giữ được hương vị.

Về giống

Thuật ngữ 'gà công nghiệp' không phải là thuật ngữ sinh học chỉ một loài gà cụ thể hay thuật ngữ nông nghiệp chỉ đến một giống gà riêng biệt, dòng gà hay dòng chủng. 'Gà công nghiệp' là thuật ngữ tổng quát dùng để chỉ những loại gà được nuôi theo phương thức công nghiệp. Mặc dù không có định nghĩa cụ thể cho giống gà 'công nghiệp', thông qua thực tế chăn nuôi, dựa trên hiệu quả và năng suất, mục đích và mục tiêu của chăn nuôi gà, việc lựa chọn các giống gà để nuôi công nghiệp thường tập trung vào các giống có năng suất thịt cao (gà thịt chuyên nghiệp, gà siêu thịt) hoặc có khả năng đạt năng suất đẻ trứng cao (gà trứng chuyên nghiệp, gà siêu trứng).

Các loài gà này chung có đặc điểm là phát triển nhanh, sớm đạt trưởng thành, tăng trưởng tốt và một số có khả năng thích ứng với khí hậu ở vùng chăn nuôi. Do sự biến đổi gen cao, ngành công nghiệp chăn nuôi gà vẫn đang nỗ lực để cải thiện hiệu suất sinh sản. Một số giống gà sau được xem là gà cao cấp và phát triển theo hình thức công nghiệp trên toàn thế giới:

• Aviagen (bao gồm dòng Ross, Arbor Acres và các nhãn hiệu Peterson)
• Cobb-Vantress (bao gồm các thương hiệu Cobb, gà Sasso và Hybro), và
• Groupe Grimaud (bao gồm các thương hiệu gà Hubbard của Grimaud Frere).
• Giống gà đầu tiên là giống AA, có nguồn gốc từ Mỹ. Giống gà này có khả năng tăng trọng cao, đạt trung bình 2,5 kg vào ngày thứ 49 với tỷ lệ sống 92%.
• Giống gà thứ hai là giống ISA VEDES, một giống gà Pháp sôi nổi, có khả năng sinh sản cao và tăng trọng tốt. Vào ngày thứ 49, giống gà này đã đạt trọng lượng trung bình 2,6 kg với tỷ lệ sống 95%.

Dinh dưỡng

Tại một số nơi, vẫn có tranh cãi về giá trị dinh dưỡng của gà công nghiệp so với các loài gà nội địa hoặc gà nuôi thả vườn tự nhiên. Điều này cũng áp dụng cho việc ăn thịt gà công nghiệp so với gà thả vườn. Với sự phát triển kinh tế, người dân ở Đông Á như Hàn Quốc, Trung Quốc, Malaysia chuyển sang sử dụng thịt gà bản địa chất lượng cao thay vì gà công nghiệp.

Ở Việt Nam, quan niệm về giá trị dinh dưỡng của gà ta so với gà công nghiệp vẫn khác biệt. Nhiều người Việt vẫn tin rằng, gà nuôi tự nhiên thả vườn, chỉ ăn thóc, gạo sẽ ngon và bổ hơn gà công nghiệp (ăn cám tổng hợp). Tuy nhiên, giá trị dinh dưỡng của các giống gà quý cũng được đánh giá cao và giá thành của chúng rất đắt.

Về mặt dinh dưỡng, không có sự khác biệt lớn giữa gà quý và gà thông thường. Ngon là về mặt khẩu vị, về thành phần dinh dưỡng và hàm lượng đạm, thịt gà quý, gà ta và gà công nghiệp tương đương nhau. Gà công nghiệp ăn thức ăn tổng hợp đã được nghiên cứu kỹ, đảm bảo hàm lượng dinh dưỡng ổn định. Thịt gà công nghiệp mềm hơn gà tự nhiên do tuổi gà công nghiệp non hơn. Trước khi bán, việc điều chỉnh một số chất dinh dưỡng trong thức ăn giúp thịt gà thơm hơn khoảng 2 tuần.

Xét về giá trị dinh dưỡng của trứng gà công nghiệp so với trứng gà ta, sự khác biệt không lớn, trứng gà ta có hàm lượng phospholipid và axit béo omega 3 cao hơn, tuy nhiên hàm lượng khoáng chất thấp hơn một chút. Tuy nhiên, về an toàn thực phẩm, gà ta thường tự do ăn uống không kiểm soát, không an toàn bằng gà công nghiệp, do đó khi chọn về dinh dưỡng, gà quý là sự lựa chọn không có gì đặc biệt hơn so với gà thông thường.

Ở phương Tây, người ta thích ăn gà công nghiệp hơn là gà tự nhiên hoặc gà thả vườn. Gà công nghiệp ít lông, nhiều mỡ, nấu lên có nhiều nước, thịt mềm và bở. Các giống gà công nghiệp thường chỉ nuôi 2 tháng 10 ngày, và gà công nghiệp thường chỉ nuôi 42 ngày. Gà bị nhốt ít di chuyển và ăn thức ăn công nghiệp, do đó phát triển nhanh hơn. Gà công nghiệp nuôi trong nước chỉ mất 38 ngày để lấy thịt, trong khi gà thả vườn mất 56 ngày. Với gà chất lượng, khả năng tiêu hóa lên đến 85%, trong khi gà già chỉ còn 55-60%.

Ở nhiều nơi, người ta thích ăn thịt mềm, thịt trắng ở các phần lườn, ức, mặc dù nhiều người Việt phê phán thịt này là bở, thực tế là thịt này có nhiều chất dinh dưỡng nhất. Ở các nước phát triển, người ta thường chỉ ăn phần lườn và ức gà, không ăn thịt đùi, cổ vì chúng ít dinh dưỡng và dai. Điều này phần lớn là do sở thích ẩm thực cao của họ. Người Mỹ nuôi gà để bán chủ yếu là phần ức với giá cả cao, không bán đùi gà với giá thấp. Nhiều người cho rằng thịt gà có màu đỏ hoặc nâu sậm mới ngon, trong khi thịt trắng ít chất dinh dưỡng. Do đó, ở nhiều gia đình, miếng thịt đỏ, thịt nâu được coi là ngon hơn, còn miếng thịt trắng thì ít được chú ý.

Chăn nuôi gia súc

Việc nuôi gà để lấy thịt hoặc trứng ở các nước phát triển, nơi nông nghiệp ngày càng công nghiệp hóa, quy trình trở nên chặt chẽ hơn. Gà được chọn lọc kỹ lưỡng từ khi mới sinh (chọn giống), được chăm sóc, nuôi béo (đối với gà thịt) hoặc khuyến khích sinh sản (đối với gà trứng). Không giống như chăn thả tự nhiên hoặc mô hình gà thả vườn, gà công nghiệp được nuôi trong chuồng trại nghiêm ngặt, từng con gà được nhốt vào lồng có kích thước chuẩn, chỉ để đầu ra để ăn, uống nước, đuôi để thải phân hoặc đẻ trứng. Họ được cung cấp thức ăn theo quy trình tự động hóa cao, suốt vòng đời đã định sẵn, gà chỉ cần ăn và thải phân hoặc đẻ trứng, định kỳ tiêm kháng sinh theo chỉ dẫn, hầu như không có hoạt động vận động. Khi đủ tuổi, gà sẽ được thu hoạch để làm thịt hoặc bán ra hoặc tiêu hủy (đối với gà trứng đã hết năng suất).

Ý nghĩa rộng lớn

Thuật ngữ 'gà công nghiệp' trong tiếng Việt không chỉ đơn thuần là chỉ các giống gà được nuôi theo phong cách công nghiệp mà còn là một thuật ngữ dùng để ám chỉ một nhóm người trong xã hội một cách mỉa mai. Đây là những cá nhân được bảo bọc, nuông chiều quá mức và không đúng cách cho đến khi trưởng thành, khiến chúng trở nên ngờ nghệch, sống phụ thuộc, thiếu trải nghiệm và khả năng tự chăm sóc bản thân, đờ đẫn, chậm chạp, yếu kém về thể chất và sức khoẻ.

Và còn nữa, họ cũng chỉ trích một hệ thống giáo dục yếu kém tại Việt Nam, bao gồm cả gia đình và trường học, khiến cho một thế hệ người trẻ trở nên ngờ nghệch, yếu đuối về tinh thần và thiếu sức khỏe. Nhiều phụ huynh tại Việt Nam đang biến con cái của mình trở thành những con người chỉ biết làm theo kiểu nhà máy. Các em không phải thực hiện công việc gia đình, không giao tiếp với bên ngoài do sợ dịch bệnh, ép con ăn uống mà không cần thiết, sống ít vận động và thể dục, dẫn đến việc một thế hệ trẻ em trở nên dư thừa về lượng nhưng thiếu chất.