
Thể thao điện tử (esports) đang trở thành hiện tượng trong vài năm gần đây, với doanh thu vượt qua 1 tỷ USD. Cùng với đó, thị trường game blockchain đang nổi lên và đổi mới, tập trung vào kinh tế trong game và phần thưởng cho người chơi.
Từ play-to-earn, free-to-play-to-earn, đến move-to-earn, một số dự án đang tích hợp game blockchain vào esports, hy vọng kết hợp này sẽ tạo ra các chế độ chơi cạnh tranh hơn và đảm bảo tính công bằng và an toàn với công nghệ blockchain.
Sự giao thoa giữa GameFi và eSports là điều không thể tránh khỏi và sẽ mang lại nhiều cơ hội mới cho người chơi.
Tuy nhiên, câu hỏi quan trọng là liệu điều này có thể mở ra cánh cửa cho Web3 game trải nghiệm rộng rãi và hấp dẫn người dùng?
Nguồn gốc của esports
Esports là viết tắt của 'electronic sports' (thể thao điện tử), là một hình thức thi đấu giữa các game thủ chuyên nghiệp cá nhân hoặc theo đội, thường có phần thưởng tiền mặt. Esports đã phát triển mạnh mẽ trong những năm qua và thu hút hàng trăm triệu người hâm mộ.

Sự kiện esports chính thức đầu tiên được tổ chức vào năm 1971 tại Đại học Stanford, mở ra làn sóng thi đấu và cuộc đua điểm số giữa các game thủ, từ đó thúc đẩy sự phát triển mạnh mẽ của ngành.
Vào cuối những năm 1980, Nintendo đã chiếm lĩnh thị trường esports đầu tiên với việc phát hành hệ máy console đầu tiên NES. Điều này đã đưa những tựa game kinh điển như Super Mario World và Street Fighter 2 trở nên phổ biến tại các giải đấu trên toàn cầu.
Vào cuối những năm 90, việc kết nối giữa các game thủ trở nên khó khăn hơn do thiếu mạng xã hội và giải đấu trực tuyến. Sự phát triển của Internet và game PC sau đó đã nâng cao tầm vóc của esports, biến nó thành một hiện tượng toàn cầu. Các tựa game esports phổ biến bao gồm Call of Duty, Counter-Strike, League of Legends, Madden NFL, Overwatch, Dota 2 và Fortnite.

Hình 2: Các tựa game esports phổ biến nhất hiện nay
Yếu tố gì làm nên thành công của esports?
Theo số liệu từ Statista, doanh thu toàn cầu của esports đã đạt 1,38 tỷ USD vào năm 2022 với hơn 532 triệu khán giả trên toàn thế giới. Dự kiến doanh thu này sẽ tăng lên 1,87 tỷ USD vào năm 2025 với hơn 640 triệu lượt người xem.

Hình 3: Doanh thu của esports từ năm 2020 – 2025 (Statista)
Sự phát triển của esports không phải là một hiện tượng ngẫu nhiên. Có nhiều lý do đằng sau sự nổi lên này.
Giá trị giải trí
Một trong những lý do rõ ràng nhất khiến esports trở nên phổ biến là vì tính giải trí cao mà trò chơi điện tử mang lại. Người chơi có thể tham gia đơn độc, thi đấu với người khác, xem esports hoặc đặt cược vào các trò chơi – bất kể cách tham gia nào, họ đều tìm thấy sự hứng thú với esports nhờ vào tính cạnh tranh, kỹ năng và tiền cược cao. Có đa dạng các trò chơi và giải đấu esports, giúp người chơi dễ dàng tìm trò chơi yêu thích của mình. Hầu hết các sự kiện esports được phát sóng với chất lượng đồ họa cao, điều mà khán giả esports luôn mong chờ để trải nghiệm.
Chất lượng trò chơi
Trò chơi điện tử trước đây có đồ họa kém, nhưng trong thập kỷ gần đây đã có sự cải thiện đáng kể. Ngày nay, đồ họa trong trò chơi rất chân thực và đẹp mắt. Những cải tiến này giúp người chơi trải nghiệm thế giới mới với môi trường siêu thực, đem lại trải nghiệm tuyệt vời cho các giải đấu esports. Sự phát triển của công nghệ chơi game và chất lượng hình ảnh âm thanh ngày càng tăng, thu hút nhiều người tham gia và đóng góp vào sự phổ biến của esports.
Dễ tiếp cận
Bắt đầu tham gia game esports dễ dàng và chi phí không đáng kể, nên esports rất dễ tiếp cận. Ai cũng có thể tham gia esports và trở thành người chiến thắng, không quan trọng tuổi tác, giới tính, khả năng thể chất, văn hóa hay vị trí. Esports tập trung vào kỹ năng của người chơi và tất cả đều bình đẳng trong thế giới kỹ thuật số. Game esports có chi phí tham gia ban đầu thấp và mang lại giải trí tuyệt vời cho người chơi.
Giá trị xã hội
Con người đã chơi thể thao ít nhất 3.000 năm và trò chơi cờ bàn ít nhất 4.600 năm. Sự quan tâm của chúng ta đối với các trò chơi và cuộc thi có tổ chức, cả về tinh thần và thể chất, bắt nguồn từ giá trị xã hội. Esports mở ra cơ hội gặp gỡ, chơi và kết nối với nhau, xây dựng tình bạn thực sự trong các trận đấu ảo. Game esports thường kỳ vọng vào sự hợp tác và giao tiếp, kỹ năng mà esports đánh giá cao. Do đó, esports là một môn thể thao rất xã hội, tạo ra cơ hội giao lưu và kết nối trong cộng đồng trực tuyến.
Cộng đồng trung thành
Mọi người luôn quan tâm đặc biệt đến các môn thể thao như bóng đá hay bóng rổ. Tuy nhiên, trong vài năm gần đây, trò chơi điện tử đã nhanh chóng trở nên phổ biến và thịnh hành. Cộng đồng game hiện nay có quy mô tương đương với cộng đồng thể thao truyền thống và văn hóa của người hâm mộ trong thể thao truyền thống đang được nhân rộng trong esports. Có các câu lạc bộ người hâm mộ và các trang web tin tức. Mọi người có thể mua hàng hóa, đồ lưu niệm từ các đội hoặc trò chơi esports. Khi một cộng đồng đam mê như vậy hình thành xung quanh esports, phân khúc này đã thực sự tạo ra những bước tiến lớn.
Cơ hội nghề nghiệp
Khác biệt so với các môn thể thao truyền thống, không cần phải có thể chất vượt trội nhất để trở thành game thủ chuyên nghiệp. Tuy nhiên, họ cần phải tập luyện chăm chỉ và hoàn toàn cống hiến hết mình cho bộ môn này. Khi esports càng trở nên phổ biến, số lượng trẻ em, thanh thiếu niên và người lớn có ước mơ trở thành game thủ chuyên nghiệp cũng tăng theo. Giờ đây nó được coi là một con đường sự nghiệp hợp pháp, nhưng tỷ lệ trở thành một tuyển thủ esports chuyên nghiệp được ước tính thấp hơn tỷ lệ các vận động viên đại học trở thành chuyên nghiệp. Tuy nhiên, khi mức độ phổ biến và khán giả của esports ngày càng tăng, sẽ ngày càng có nhiều cách để kiếm thu nhập từ trò chơi, chẳng hạn như trở thành một streamer trên Twitch với các khoản tài trợ không hề nhỏ.
Esports đã thay đổi ngành game như thế nào?
Sự phát triển nhanh chóng của esports không chỉ ảnh hưởng đến doanh thu mà còn thu hút sự quan tâm đông đảo đến các trò chơi cạnh tranh.
Thiết kế game
Một trong những tác động của esports lên ngành game là cách thiết kế trò chơi. Các nhà phát triển đã nỗ lực để tạo ra những tựa game phù hợp với esports, dễ hiểu và hấp dẫn cho khán giả. Điều này đã đẩy mạnh sự phổ biến của nhiều thể loại game như FPS hay MOBA. Các trò chơi esports cũng không ngừng cập nhật và điều chỉnh để tạo ra trải nghiệm công bằng và thú vị, thúc đẩy sự tương tác giữa nhà phát triển và người chơi.
Cải tiến gameplay
Esports đã thúc đẩy sự hợp tác và cạnh tranh giữa các đội chơi, tối ưu hóa trải nghiệm chơi game và tạo ra sự cân bằng hấp dẫn. Các cuộc thi esports cũng là nguồn cảm hứng quan trọng cho việc cải thiện gameplay và mang lại trải nghiệm chơi tuyệt vời cho người chơi.
Thế giới ảo thực (VR)
Khi chúng ta chạm mặt với kỷ nguyên Metaverse, các nhà phát triển cũng bắt đầu suy nghĩ về việc hòa trộn Thực tế ảo và esports.
Thực tế, các giải đấu esports thế giới ảo đã xuất hiện, ví dụ như Counter-Strike: Global Offensive và League of Legends đã được trực tiếp phát sóng tới các thiết bị VR. VR không chỉ tạo ra trải nghiệm esports đa chiều cho người chơi mà còn mang đến sự gần gũi hơn và hiểu biết sâu sắc hơn về trò chơi cho người hâm mộ. Điều này sẽ khích lệ người tham gia esports ngày càng tăng lên.
Người chơi mới
Sự phát triển đáng kinh ngạc của esports đã đưa đến nhiều nền tảng streaming mới. Twitch, nền tảng streaming game hàng đầu thế giới, đặc biệt là trong esports, đã chứng minh vai trò quan trọng của mình với 140 triệu người dùng và 9,2 triệu streamer hoạt động hàng tháng tính đến tháng 03/2022. Twitch đã mở ra cơ hội mới cho esports và mang lại giá trị kinh tế lớn thông qua các hình thức tài trợ và quảng cáo. Sự hợp tác với các streamer hàng đầu như Twitch và Roblox giúp các nhà phát triển trò chơi mở rộng thị trường tiêu thụ của họ.
Điều này đồng nghĩa với việc các game thủ có thêm cơ hội thi đấu ở mức chuyên nghiệp và kiếm sống từ niềm đam mê của mình. Các doanh nghiệp cũng có cơ hội tăng cường đầu tư và đạt được thành tựu.
Esports và GameFi: Cơ hội rộng mở
Gần đây, có nhiều tên tuổi lớn trong lĩnh vực tiền điện tử bắt đầu chuyển hướng vào esports:
– Crypto.com đã hợp tác với Fnatic và ký một hợp đồng lớn với giải đấu Twitch Rivals;
– Bybit đã mở rộng sự hiện diện trong esports thông qua việc hợp tác với Alliance và Astralis. Họ cũng thiết lập mối quan hệ đối tác với NAVI, tổ chức thể thao điện tử nổi tiếng với các hoạt động liên quan đến Counter-Strike, FIFA và Rainbow Six Siege;
– FTX chi ra 210 triệu USD để mua quyền đặt tên của Team SoloMid (TSM).

Và điều quan trọng hơn, ngày càng có nhiều tựa game esports Web3 đang phát triển như Shrapnel, Delysium, Phantom Galaxies, Nyan Heroes, Gods Unchained.
Sự kết hợp giữa GameFi và esports mở ra nhiều cơ hội cho các nhà phát triển, người hâm mộ và cả những người chơi cạnh tranh với nhau.
Esports phi tập trung
Hầu hết game thủ không đủ điều kiện tham gia đội esports chuyên nghiệp, nhưng họ vẫn có thể tham gia các giải đấu cạnh tranh cấp thấp hơn.
Blockchain giải quyết vấn đề này thông qua dự án Communitygaming, cho phép tổ chức giải đấu từ cấp nghiệp dư đến chuyên nghiệp.
Doanh thu đa dạng trong GameFi esports mang lại nhiều giá trị hơn cho nhà sản xuất và người chơi game.
Esports truyền thống có hạn chế về doanh thu, trong khi GameFi esports kết hợp tiền mã hóa và NFT để tạo ra nhiều giá trị hơn.
Tất cả các bên đều được hưởng lợi từ GameFi esports.
Thanh toán trong GameFi esports được thực hiện một cách minh bạch và an toàn nhờ vào công nghệ blockchain.
GameFi sử dụng blockchain để phân phối tiền thưởng một cách nhanh chóng và dễ dàng, loại bỏ nguy cơ gian lận.
Việc đổi tiền pháp định sang tiền mã hóa và ngược lại trong GameFi esports mang lại sự linh hoạt và thuận tiện cho người tham gia.
Các chương trình khách hàng thân thiết trong GameFi esports khuyến khích tương tác và thưởng nhiều phần thưởng hơn.
GameFi trên blockchain tạo điều kiện thuận lợi cho việc giao dịch tài sản kỹ thuật số và củng cố các chương trình thưởng.
Ví dụ, Verasity là một dự án Web3 cung cấp cơ sở hạ tầng và công cụ cho các nhà xuất bản video để theo dõi tương tác thực của người dùng với esports để tránh bot và thưởng người xem bằng token VRA. Việc xác minh các hoạt động của người chơi, bot hoặc các chương trình bất hợp pháp của bên thứ ba trở nên dễ dàng hơn.
An toàn hơn trong cá cược esports
Đặt cược tiền vào các trò chơi esports luôn có nguy cơ, nhưng cá cược esports hiện đang thiếu sự minh bạch và đáng tin cậy. Điều này tạo ra nhiều rủi ro và hạn chế sự phát triển của người dùng. Quá trình hợp pháp hóa các hoạt động cá cược là phức tạp, khiến hầu hết mọi người không thể tham gia. Blockchain mở ra cơ hội đặt cược an toàn hơn bằng tiền mã hóa và ví điện tử.
Blockchain mang lại nền tảng cá cược an toàn hơn cho mọi người. Dù cần giới thiệu Web3, nhưng đây chắc chắn sẽ tiện lợi và phí ít hơn cho người dùng, đồng thời cung cấp lựa chọn an toàn hơn cho đặt cược esports so với Web2 hiện tại.
Quyên góp vốn từ cộng đồng
Trong quản lý doanh nghiệp, tài chính truyền thống thường gặp lỗ vốn, chi phí hoặc doanh thu cho các bên thứ ba. Nhờ các nền tảng trò chơi minh bạch và phi tập trung, việc kêu gọi vốn từ cộng đồng qua hợp đồng tự động, cá nhân hóa giờ đây trở nên nhanh chóng và dễ dàng hơn nhiều.
Các liên đoàn esports và người chơi có thể khởi động công việc kinh doanh, kiếm tiền và theo dõi lòng trung thành của người hâm mộ thông qua blockchain.
Token hóa đội
GameFi esports cho phép mọi người mua token của dự án yêu thích và gọi vốn mà không cần nhà tài trợ truyền thống.
Loại hình gọi vốn này tạo ra sự tham gia cộng đồng mới và khả năng kiếm tiền trực tiếp từ người hâm mộ. Token có thể giao dịch tự do, đa dạng hóa quyền sở hữu và tăng tính thanh khoản cho dự án. Người sở hữu token cũng có quyền bỏ phiếu cho các đề xuất và tham gia vào sự phát triển của dự án.
Tóm lại
GameFi esports và esports đang gặp nhiều sự quan tâm từ tổ chức game trên toàn thế giới. Có nhiều cơ hội mở ra, nhưng câu hỏi là liệu giờ đây là thời điểm thích hợp để thực hiện chúng hay chờ đợi sự phát triển của GameFi và công nghệ. Sự phát triển mạnh mẽ sẽ đến khi các trò chơi Web 3 tiếp theo được ra mắt.
Các tựa game chất lượng cao sẽ thâm nhập sâu hơn vào cộng đồng game và esports, thu hút đầu tư để xây dựng trải nghiệm vượt trội. Sự kết hợp này sẽ tạo ra tinh thần cạnh tranh mới trong ngành.