Gánh gánh gồng gồng

Gánh núi, gánh sông

Gánh cành, gánh củi

Chạy vội vã

Trở về xây nhà bếp

Nấu cơm nếp trong nồi

Chia thành năm phần

Gánh gánh gồng gồng

(Dân ca Việt Nam)

Bạn trẻ cảm thấy như thế nào khi đọc bài dân ca này? Nếu đọc nhiều lần, người đọc sẽ cảm nhận được những giọt mồ hôi của gia đình sau buổi làm nương dài, sự vội vã để về nhà thổi cơm chín nhanh khi cả nhà cùng về tới, bữa cơm cần được chia thành nhiều phần để đảm bảo đủ thức ăn cho những ngày tiếp theo… Mặc dù khá thiếu thốn, vất vả, nhưng bài dân ca này không có một lời than phiền, oán trách, mà thay vào đó là sự chấp nhận, lạc quan, ý chí sống mạnh mẽ luôn hướng về phía trước. Cuộc đời của tác giả Xuân Phượng là chuỗi ngày học hành, lao động, hy sinh hết mình vì người thân và Tổ quốc.

Xuân Phượng - Người gắn kết tinh thần dân tộc Việt với bạn bè quốc tế

Bắt nguồn từ lời kể của người cậu và nhìn thấy hoàn cảnh của người làm công của ông bà ngoại bị bỏ rơi và tự làm mình tự diệt khi bị bệnh. Vào năm 1945, cô bé Xuân Phượng, lúc đó mới 16 tuổi, đã nhảy lên chiếc thuyền, bỏ lại chiếc xe đạp bên bờ sông, ngôi nhà rộng rãi, từ bỏ cuộc sống ấm no và giáo dục tại trường tu viện Pháp, để quyết định bắt đầu hành trình của mình trong cuộc kháng chiến.

Tô Hoàng, người đã đặt tên cho cuốn sách này là Gánh Gồng, chia sẻ: “Cuộc đời đầy gánh nặng, đặc biệt là với phụ nữ thời đó, nhưng cần nhấn mạnh rằng, mẹ đã gánh một tài sản văn hóa tương đối nghèo của Việt Nam ra thế giới.”

Qua hơn 70 năm xa gia đình, bà đã có một sự nghiệp đa dạng và góp phần quan trọng cho đất nước. Công việc của bà bao gồm: kỹ thuật viên thuốc nổ, phóng viên chiến trường, bác sĩ nhi, phiên dịch và thuyết minh phim tiếng Pháp, đạo diễn phim tài liệu về chiến trường đã đoạt nhiều giải thưởng trong và ngoài nước.

Bộ phim nổi tiếng “Vĩ Tuyến 17: Chiến tranh Nhân dân” là một ví dụ tiêu biểu về Chiến tranh Việt Nam, được công chiếu tại nhiều quốc gia trên thế giới. Bà đã hỗ trợ đạo diễn nổi tiếng thế giới Joris Ivens quay phim thành công tại “miền đất thép” Vĩnh Linh, thời điểm Mỹ thả bom mạnh nhất vào Việt Nam.

Sau khi về hưu, bà đã sáng lập phòng tranh Lotus, giới thiệu nhiều tác phẩm tranh Việt Nam và đạt được nhiều thành công trong và ngoài nước.

Liên quan đến gia đình, sau nhiều cố gắng tìm kiếm và nối lại tình thân từ khi 16 tuổi, khi bà đã 60 tuổi, bà mới gặp lại người thân. Trong khoảnh khắc đoàn tụ đó, mẹ bà tự hỏi: Tại sao bà đã lựa chọn kháng chiến, khiến gia đình phải chia ly như vậy?

Cảm xúc khó diễn tả và cảm thụ sâu sắc đã thúc đẩy bà viết cuốn sách này như một lời tâm sự dành cho gia đình, để họ hiểu được lòng của bà.

Cuốn sách Gánh gánh gồng gồng đã được vinh danh với hai giải thưởng danh giá: Giải Văn học năm 2020 của Hội Nhà văn Việt Nam và Giải thưởng Hội Nhà Văn Thành phố Hồ Chí Minh năm 2020. Tác phẩm này đã chạm đến lòng nhiều nhà văn và người đọc yêu thích văn học Việt Nam.

'   Gánh Gồng - Hút tâm hồn giới trẻ vào văn hóa dân tộc sâu sắc   '

Nhiều người trẻ thế hệ Gen Z hàng ngày tiếp xúc với công nghệ từ khi thức dậy vào buổi sáng đến khi lên giường vào buổi tối. Sự quan tâm lớn chủ yếu là vào việc cập nhật tin tức mới nhất, tin tức giải trí nóng hổi, người nổi tiếng,... Cuộc sống hằng ngày của họ trong thời đại công nghệ dường như đã trở nên vô cùng tự nhiên, nhưng liệu họ có cảm thấy thiếu sót điều gì đó quan trọng?

Nhạc sĩ Thụy Kha đã nói:

Hồi ký Gánh gánh gồng gồng mang đến nhiều cảm xúc kết hợp giữa hiện tại và lịch sử, như một sợi dây nối liền thế hệ cha ông, những người sống trong thời kỳ màn hình đen trắng, với thế hệ trẻ lớn lên trong thời đại công nghệ và Internet đa màu sắc. Những bạn trẻ sẽ hiểu rõ hơn về những ngày tháng kháng chiến cực khổ mà họ không thể tưởng tượng được.

Đây không chỉ là những lời than thở, mà trong từng câu văn còn hiện hữu sức mạnh tinh thần vượt qua khó khăn của những lớp người đi trước. Đó cũng là ý chí, là quyết tâm hy sinh vì niềm tin vào một tương lai hòa bình, độc lập và sung túc cho tất cả mọi người dân, mọi tầng lớp trong xã hội.

'   Gánh gồng - Tình yêu, tình bạn, tình đồng đội đậm sắc Việt Nam   '

Cuốn hồi ký này thể hiện tình yêu sâu đậm của một cô gái Huế, tình bạn trong sạch, tình đồng đội kiên định giữa những thử thách. Tất cả được tái hiện qua lối viết mềm mại như tâm sự cùng một người bạn của bà Xuân Phượng. Mỗi chi tiết được mô tả chi tiết, sống động, như thể người đọc đang đứng trực tiếp trước câu chuyện của bà.

Độc giả trẻ sẽ chắc chắn ngạc nhiên trước cách thể hiện tình yêu của 'người xưa' trong tác phẩm này. Ví dụ như: khi tác giả Xuân Phượng thông báo đã kết hôn, anh Nam - người yêu cũ của bà - không tin, anh đã cả đạp xe lẫn đi bộ hàng trăm km từ Nghệ An đến Cao Bằng để gặp bà. Khi nghe tiếng gõ cửa theo 'tín hiệu bí mật' của hai người, tác giả vô cùng bất ngờ và mở cửa. Sau cuộc trò chuyện, nước mắt rơi, tác giả tiễn người yêu cũ ra đi. Cuốn sách này sẽ dẫn dắt độc giả vào thế giới cảm xúc sâu sắc, giúp họ hiểu rõ về tình yêu, tình bạn và lòng dũng cảm bằng cả trái tim và tinh thần.

Một trong những cảnh gặp gỡ đầy xúc động là khi tác giả lưu trú tạm thời tại nhà em chồng. Đó là lúc anh bộ đội tên Trần Kỳ Doanh, bạn thân của vợ chồng tác giả Xuân Phượng và Chú Hoàng, đến mang quà từ xa của chú Hoàng cho hai mẹ con tác giả. Anh Doanh được biết đến với tính hiền lành và nhã nhặn, nhưng khi chứng kiến cảnh sống trong “căn phòng tối tăm, chiếc giường rách nát” của hai mẹ con, cùng với những lời “bất lực không biết phải làm sao” của tác giả, “anh bỗng đứng lên, rút khẩu súng ngắn, lao vào phòng của em chồng, anh la hét, đập cửa không ngừng,...” để đòi lại sự công bằng cho tác giả.

Chỉ với những miêu tả đơn giản, tác giả đã khéo léo truyền đạt được cảm xúc mãnh liệt của anh bộ đội. Giọng văn giản dị nhưng sâu lắng, đã chạm vào trái tim của mỗi độc giả. Có lẽ mọi độc giả, bất kể tuổi tác, sẽ cảm thấy như đang là một phần của câu chuyện trong Gánh gánh gồng gồng, hòa mình vào niềm vui của bà, xót xa với nỗi đau của bà, phẫn nộ với sự bất công mà bà phải đối diện.

“Chị đã trải qua bốn thập kỷ khủng hoảng của Việt Nam, nhưng lại khi nhớ lại cuộc sống, cô vô cùng khoan dung, không tỏ ra thù hận với ai, không làm tổn thương ai.” Nhà thơ Thụy Kha chia sẻ.

Chắc chắn rằng, tác phẩm Gánh gánh gồng gồng sẽ làm cho những người trẻ có thêm lòng yêu quê hương, hiểu và trân trọng những giá trị và nét đẹp văn hóa của dân tộc. Cuốn sách này là sự lựa chọn hoàn hảo để truyền cảm hứng và động viên cho những bạn trẻ, cũng như cho bất kỳ ai đang đối mặt với những bước ngoặt trong cuộc sống.

Châu Sasara