Gaslighting, hay còn gọi là thao túng tâm lý, là một hình thức lạm dụng tâm lý và cảm xúc, thường xuyên xảy ra trong các mối quan hệ cuộc sống và có tác động tiêu cực đến tâm lý và sức khỏe của người bị ảnh hưởng. Gaslighting vẫn là một thuật ngữ mới trong môi trường công sở, vì vậy hãy tìm hiểu kỹ về nó ngay trong bài viết dưới đây.
Gaslighting là cách thao túng tâm lý bằng cách sử dụng những câu chuyện không đúng sự thật liên tục để làm cho nạn nhân hoài nghi về khả năng của họ trong việc đánh giá sự thật, nhận thức, giá trị cá nhân… Kẻ thủ ác sử dụng cách lạm dụng này để kiểm soát bạn bè, gia đình hoặc thậm chí đồng nghiệp. Gaslighting có thể gây ra căng thẳng tinh thần, làm suy yếu tự tin và khả năng phản kháng trong công việc. Nếu bạn cảm thấy đang bị thao túng tâm lý (gaslighting), quan trọng là tìm cách thảo luận với người gây ra hoặc tìm sự hỗ trợ từ cấp quản lý hoặc đồng nghiệp để giải quyết vấn đề này.
Sau khi hiểu rõ gaslight là gì, dưới đây là một số nguyên nhân phổ biến dẫn đến gaslighting:
- Khao khát kiểm soát và quyền lực: Người thao túng thường mong muốn giữ hoặc tăng cường quyền lực và kiểm soát trong mối quan hệ. Họ sử dụng gaslighting để áp đặt và kiểm soát người khác.
- Tâm lý phức tạp: Những kẻ thao túng có thể gặp phải những vấn đề tâm lý phức tạp hoặc trải qua chấn thương nội tâm trong quá khứ. Gaslighting có thể là cách họ xử lý và đối phó với những khả năng gây tổn thương của họ.
- Môi trường xã hội và văn hóa: Môi trường xã hội và văn hóa có thể tạo điều kiện cho gaslighting. Ví dụ, một nền văn hóa có xu hướng phụ thuộc vào quyền lực và kiểm soát có thể thúc đẩy hành vi này.
Dấu hiệu nhận biết ai đó đang cố gắng gaslight bạn ở nơi làm việc
Gaslighting là một hành vi độc hại có thể xảy ra trong môi trường làm việc. Nhận biết dấu hiệu của gaslighting là quan trọng để bảo vệ tâm lý và sức khỏe của bạn. Dưới đây là những dấu hiệu cần chú ý khi bạn nghi ngờ ai đó đang cố gắng gaslight bạn tại nơi làm việc.
Một dấu hiệu rõ ràng của gaslighting là người khác thường dối trá hoặc bịa đặt về bạn. Họ có thể bóp méo sự thật để hình thành một hình ảnh tiêu cực về bạn. Điều này gây hiểu lầm và ảnh hưởng đến tâm trí của bạn, khiến bạn cảm thấy không đáng tin cậy.
Người gaslighting có thể cố ý làm giảm uy tín của bạn trong các cuộc họp công ty hoặc thảo luận về công việc. Họ có thể công khai chỉ trích hoặc đánh giá bạn một cách không công bằng, khiến bạn cảm thấy tự ti hơn.
Những người gaslighting thường chế giễu và đùa cợt bạn một cách dai dẳng. Các lời nói không lịch sự và sỉ nhục có thể khiến bạn cảm thấy bị xúc phạm và không được tôn trọng. Họ thường phủ nhận bằng cách coi thường công việc bạn làm như là một trò đùa bằng cách nói như: 'Chỉ là đùa thôi!', 'Đùa tí thôi chứ!', 'Căng thế quá, làm gì có gì!'...
4, Bàn luận tiêu cực khiến bạn hoài nghi về chính mình
Người gaslighting có thể khiến mọi người xung quanh bàn luận tiêu cực về bạn. Điều này có thể làm bạn nghi ngờ về chính mình và tăng cảm giác cô đơn.
Những kẻ gaslighting thường không ngừng thao túng bạn bằng cách sử dụng lời nói để khiến bạn cảm thấy mình đã làm sai hoặc nhớ nhầm thông tin. Họ có thể phủ nhận những gì đã nói hoặc đổ lỗi cho bạn.
Một dấu hiệu khác của gaslighting là người khác hạn chế cơ hội thăng tiến của bạn. Cụ thể là bạn bị đối xử rất bất công trong công việc, bị từ chối một cách không công bằng về thành tựu, sự cố gắng và trình độ chuyên môn của mình. Họ đánh giá bạn là thiếu năng lực và khả năng để thực hiện các dự án thử thách hơn. Kết quả là, bạn bỏ lỡ nhiều cơ hội phát triển và thăng tiến trong công việc.
Những kẻ lạm dụng thường vô tư phủ nhận và lờ đi những cống hiến và thành tựu mà bạn đã đạt được. Đồng thời, họ thường trách móc bạn một cách không công bằng, ví dụ: 'Tôi luôn xử lý mọi người bằng công bằng' hoặc 'Nếu bạn thay đổi, tôi sẽ không bao giờ làm như thế'.
7. Trút tội, khiến bạn bị cô lập
Những người chơi gaslighting có thể trút tội cho bạn về những sự kiện hoặc vấn đề không phải do bạn, sau đó cố gắng cô lập bạn bằng cách khiến bạn cảm thấy không được chấp nhận hoặc tin tưởng trong môi trường công việc.
Gaslighting có thể là một vấn đề nghiêm trọng tại công ty và để tự bảo vệ, bạn cần thực hiện một số biện pháp cụ thể như sau:
Để đối phó với gaslighting, bạn cần hiểu rõ giá trị và khả năng của bản thân mình. Hãy lắng nghe cảm giác và bản năng bên trong bạn, tin tưởng vào khả năng phán đoán của mình. Điều này sẽ giúp bạn duy trì sự tự tin và kiên định trong môi trường làm việc.
Khi bạn nhận thấy có ai đó cố gắng chi phối bạn, điều quan trọng nhất là phải giữ bình tĩnh, không để bản thân bị đánh lừa bởi những lời nói của họ. Tránh tham gia vào những cuộc tranh cãi không cần thiết để họ không thể kiểm soát cảm xúc của bạn.
Hãy tìm những người thân mà bạn tin tưởng để chia sẻ về tình hình bạn đang phải đối mặt. Họ có thể giúp bạn phục hồi tinh thần và cung cấp lời khuyên hữu ích, giúp bạn duy trì sự cân bằng tâm lý để đối phó với những kẻ gaslighter.
4. Quản lý công việc và cảm xúc một cách hiệu quả
Quản lý công việc và tình cảm của bạn là điều rất quan trọng để tránh rơi vào bẫy của sự thao túng. Trên nơi làm việc, hãy đặt ra những mục tiêu cụ thể, không ngừng nâng cao kiến thức và làm việc với tinh thần học hỏi và tiến bộ. Trong cuộc sống hàng ngày, hãy duy trì một lối sống tích cực, suy nghĩ lạc quan để bảo vệ cả sức khỏe tinh thần và thể chất.
5. Thay đổi môi trường làm việc
Nếu bạn không thể chịu đựng được ảnh hưởng của gaslighting tại nơi làm việc hiện tại, hãy xem xét khả năng chuyển sang một công việc mới hoặc môi trường làm việc khác. Điều này có thể giúp bạn bảo vệ tâm lý và sức khỏe của mình.