1. GDCD 11 - Bài 6: Ôn tập lý thuyết
Khái niệm về công nghiệp hóa và hiện đại hóa, lý do khách quan và ảnh hưởng của quá trình này đối với đất nước
Khái niệm về công nghiệp hóa và hiện đại hóa.
- Công nghiệp hóa và hiện đại hóa là quá trình chuyển mình sâu rộng trong tất cả các lĩnh vực kinh tế và quản lý xã hội, từ việc dựa chủ yếu vào lao động thủ công sang việc áp dụng rộng rãi công nghệ tiên tiến và phương pháp hiện đại để nâng cao năng suất lao động xã hội.
Những yếu tố khách quan và lợi ích của việc công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.
- Yếu tố tất yếu khách quan trong công nghiệp hóa và hiện đại hóa:
+ Cần thiết để xây dựng cơ sở hạ tầng kỹ thuật phục vụ cho sự phát triển chủ nghĩa xã hội.
+ Để thu hẹp khoảng cách về kinh tế, kỹ thuật và công nghệ giữa Việt Nam và các nước phát triển trên thế giới.
+ Cần thiết để nâng cao năng suất lao động xã hội, đảm bảo sự phát triển bền vững của xã hội.
- Những lợi ích sâu rộng và toàn diện của công nghiệp hóa và hiện đại hóa:
+ Đặt nền tảng cho sự phát triển và mở rộng nền kinh tế - xã hội.
+ Tạo điều kiện để củng cố các quan hệ sản xuất xã hội chủ nghĩa, nâng cao vai trò của Nhà nước và tăng cường sự gắn kết giữa công nhân, nông dân, trí thức.
+ Xây dựng nền văn hóa tiên tiến đồng thời giữ gìn bản sắc dân tộc.
+ Phát triển nền kinh tế tự chủ và độc lập, đồng thời chủ động hội nhập với nền kinh tế toàn cầu và nâng cao năng lực quốc phòng cũng như an ninh.
Các nội dung chính của công nghiệp hóa và hiện đại hóa tại Việt Nam
Đẩy mạnh phát triển lực lượng sản xuất
- Triển khai cơ khí hóa trong các lĩnh vực sản xuất xã hội.
- Ứng dụng các tiến bộ khoa học và công nghệ hiện đại vào các ngành kinh tế.
- Cải thiện chất lượng nguồn nhân lực.
Thiết lập một cơ cấu kinh tế hiệu quả, hiện đại và hợp lý
- Phát triển cơ cấu kinh tế từ nền nông nghiệp truyền thống sang nền công nghiệp, nông nghiệp và dịch vụ tiên tiến.
- Thay đổi cơ cấu lao động theo hướng công nghiệp hóa và hiện đại hóa, kết hợp với việc phát triển tri thức.
Gia tăng và củng cố vai trò chủ đạo của quan hệ sản xuất xã hội chủ nghĩa, hướng tới việc thiết lập địa vị thống trị của quan hệ sản xuất xã hội chủ nghĩa trong toàn bộ nền kinh tế quốc dân
Vai trò của công dân trong quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước
- Hiểu rõ sự cần thiết và lợi ích lớn lao của công nghiệp hóa, hiện đại hóa.
- Chọn lựa ngành nghề và sản phẩm có sức cạnh tranh cao, phù hợp với nhu cầu thị trường.
- Áp dụng các thành tựu khoa học và công nghệ tiên tiến vào quy trình sản xuất.
- Tích cực học tập và nâng cao kiến thức về văn hóa, khoa học và công nghệ hiện đại.
2. GDCD 11 bài 6: Giải đáp câu hỏi trong sách giáo khoa
Câu 1 trang 55 GDCD 11: Dựa vào khái niệm công nghiệp hóa và hiện đại hóa, em giải thích lý do tại sao công nghiệp hóa ở nước ta cần phải kết hợp với hiện đại hóa?
Đáp án:
- Công nghiệp hóa cần phải kết hợp với hiện đại hóa vì công nghiệp hóa là sự chuyển mình căn bản từ sản xuất thủ công sang sản xuất công nghiệp cơ khí.
- Nếu chỉ dừng lại ở công nghiệp hóa, điều đó chưa đủ. Cần áp dụng các thành tựu khoa học và công nghệ vào sản xuất, dịch vụ, và quản lý để công nghiệp hóa thực sự có ý nghĩa và mang lại lợi ích cho đất nước. Vì vậy, công nghiệp hóa cần phải đi đôi với hiện đại hóa.
Câu 2 trang 55 GDCD 11: Giải thích lý do cần thiết phải công nghiệp hóa và hiện đại hóa ở nước ta?
Đáp án:
Tính cần thiết của công nghiệp hóa và hiện đại hóa:
- Thứ nhất, vì cần xây dựng nền tảng cơ sở vật chất và kỹ thuật cho chủ nghĩa xã hội, bao gồm một nền công nghiệp tiên tiến, cơ cấu kinh tế hợp lý, và mức độ xã hội hóa cao, dựa trên nền tảng khoa học và công nghệ hiện đại, phân bố hợp lý trên toàn nền kinh tế quốc dân.
- Thứ hai, vì cần phải thu hẹp khoảng cách về kinh tế, kỹ thuật và công nghệ giữa nước ta và các quốc gia khác trong khu vực và trên thế giới.
- Thứ ba, vì cần đạt được năng suất lao động xã hội cao để bảo đảm sự tồn tại và phát triển của chủ nghĩa xã hội.
Câu 3 trang 55 GDCD 11: Phân tích những lợi ích lớn lao và toàn diện của công nghiệp hóa và hiện đại hóa?
Đáp án:
- Tạo điều kiện cho việc phát triển lực lượng sản xuất, nâng cao năng suất lao động xã hội, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, tạo thêm việc làm, tăng thu nhập và nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân.
- Hình thành lực lượng sản xuất mới, làm nền tảng cho việc củng cố các quan hệ sản xuất xã hội chủ nghĩa, nâng cao vai trò của Nhà nước Xã hội chủ nghĩa, và tăng cường mối liên kết giữa công nhân, nông dân và trí thức.
- Đặt nền móng cho sự hình thành và phát triển nền văn hóa xã hội chủ nghĩa mới, hiện đại, mang đậm bản sắc dân tộc.
- Xây dựng cơ sở vật chất và kỹ thuật để phát triển nền kinh tế độc lập, tự chủ, kết hợp với việc hội nhập kinh tế quốc tế, đồng thời củng cố và nâng cao quốc phòng an ninh.
Câu 4 trang 55 GDCD 11: Phân tích các điểm chính của công nghiệp hóa, hiện đại hóa tại Việt Nam?
Trả lời:
- Tăng cường đáng kể năng lực sản xuất:
+ Triển khai cơ khí hóa toàn bộ nền sản xuất xã hội, chuyển mình từ nền văn minh nông nghiệp sang nền văn minh công nghiệp.
+ Ứng dụng những tiến bộ khoa học và công nghệ tiên tiến vào các lĩnh vực của nền kinh tế quốc dân; tiến từ nền văn minh công nghiệp sang nền văn minh hậu công nghiệp.
+ Cải thiện chất lượng nguồn nhân lực trong quá trình công nghiệp hóa và hiện đại hóa đất nước.
- Xây dựng một cấu trúc kinh tế tối ưu, hiện đại và hiệu quả:
+ Đạt được mục tiêu này qua việc chuyển đổi cơ cấu kinh tế.
+ Chuyển đổi cơ cấu kinh tế từ tình trạng lạc hậu và kém hiệu quả sang một cơ cấu kinh tế hiện đại, hợp lý và hiệu quả.
+ Song song với việc chuyển đổi cơ cấu kinh tế, cần điều chỉnh cơ cấu lao động theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa và phát triển nền kinh tế tri thức.
- Tăng cường và củng cố vai trò chủ đạo của quan hệ sản xuất xã hội chủ nghĩa, đồng thời hướng tới việc thiết lập vị trí thống trị của quan hệ sản xuất xã hội chủ nghĩa trong toàn bộ nền kinh tế quốc dân.
Câu 5 trang 55 GDCD 11: Cơ sở vật chất - kỹ thuật của chủ nghĩa xã hội là gì? Em có nhận định gì về cơ sở vật chất - kỹ thuật của đất nước ta hiện tại?
Trả lời:
- Cơ sở vật chất - kỹ thuật của xã hội chủ nghĩa bao gồm một nền công nghiệp hiện đại và quy mô lớn, với cơ cấu kinh tế hợp lý, trình độ xã hội hóa cao, và dựa trên nền tảng khoa học và công nghệ tiên tiến.
- Hiện tại, cơ sở vật chất của chúng ta còn yếu kém, chưa đồng bộ và chưa đáp ứng đủ yêu cầu phát triển của đất nước.
3. GDCD 11 bài 6: Một số bài tập trắc nghiệm
Câu 1: Quá trình chuyển đổi từ lao động thủ công sang lao động cơ khí được gọi là khái niệm gì?
A. Công nghiệp hóa.
B. Hiện đại hóa.
C. Công nghiệp hóa - Hiện đại hóa.
D. Chuyển giao công nghệ.
Câu 2: Quá trình chuyển từ lao động cơ khí sang lao động với công cụ tự động hóa, sử dụng rộng rãi robot và công nghệ hiện đại khác được gọi là khái niệm gì?
A. Công nghiệp hóa.
B. Hiện đại hóa.
C. Công nghiệp hóa - Hiện đại hóa.
D. Chuyển giao công nghệ.
Câu 3: Công nghiệp hóa xuất hiện vào thời điểm nào?
A. Cuộc cách mạng kỹ thuật lần thứ nhất.
B. Cuộc cách mạng kỹ thuật lần thứ hai.
C. Cuộc cách mạng lần thứ ba.
D. Cuộc cách mạng lần thứ tư.
Câu 4: Hiện đại hóa bắt đầu từ thời điểm nào?
A. Cuộc cách mạng kỹ thuật lần thứ nhất.
B. Cuộc cách mạng kỹ thuật lần thứ hai.
C. Cuộc cách mạng lần thứ ba.
D. Cuộc cách mạng lần thứ tư.
Câu 5: Để thu hẹp khoảng cách phát triển so với các quốc gia tiên tiến, cần thực hiện gì?
A. Công nghiệp hóa.
B. Hiện đại hóa.
C. Công nghiệp hóa kết hợp với Hiện đại hóa.
D. Chuyển giao công nghệ.
Câu 6: Công nghiệp hóa - Hiện đại hóa mang lại tác dụng gì?
A. Rất lớn.
B. Toàn diện.
C. Rất lớn.
D. Cả A và B.
Câu 7: Công nghiệp hóa - Hiện đại hóa tại Việt Nam bao gồm bao nhiêu nội dung chính?
A. 2.
B. 3.
C. 4.
D. 5.
Câu 8: Yếu tố quyết định xu hướng chuyển đổi cơ cấu lao động trong các giai đoạn khác nhau ở nước ta là gì?
A. Chuyển đổi cơ cấu kinh tế và phát triển nền kinh tế tri thức.
B. Chuyển đổi cơ cấu kinh tế và hội nhập quốc tế.
C. Phát triển nền kinh tế tri thức và hội nhập quốc tế.
D. Hội nhập quốc tế và chuyển giao công nghệ.
Câu 9: Việc tạo dựng nền văn hóa xã hội chủ nghĩa mới, tiên tiến và đậm đà bản sắc dân tộc thuộc vào phần nào?
A. Tác dụng sâu rộng và toàn diện của Công nghiệp hóa - Hiện đại hóa.
B. Những nội dung chính của Công nghiệp hóa - Hiện đại hóa.
C. Tính tất yếu và khách quan của Công nghiệp hóa - Hiện đại hóa.
D. Khái niệm về Công nghiệp hóa - Hiện đại hóa.
Câu 10: Cùng với việc chuyển đổi cơ cấu kinh tế, cần điều chỉnh yếu tố nào?
A. Cơ cấu lao động.
B. Cơ cấu các ngành nghề.
C. Cơ cấu các thành phần kinh tế.
D. Cơ cấu các vùng kinh tế.