Gen Z: Thế Hệ Bị Kỳ Thị?

Tiến sĩ Vũ Thu Hương, người đã nghiên cứu về giới trẻ trong nhiều năm, đã sử dụng thuật ngữ 'thế hệ bông tuyết' để chỉ những người trẻ nhạy cảm, dễ bị tổn thương, và dễ bị kích động bởi ý kiến trái chiều mà họ không có khả năng tự bảo vệ.

Bà Hương đã nói về lý do khiến nhiều người trẻ ngày nay bị coi là mỏng manh và yếu đuối, chủ yếu là do sự áp đặt của phụ huynh muốn con cái trở nên mạnh mẽ hơn họ.

Theo chuyên gia, việc so sánh con cái với những người khác và áp đặt các tiêu chuẩn như có công việc ổn định, lương cao, và sớm lập gia đình có thể khiến cho trẻ cảm thấy yếu đuối và thiếu ý chí nếu họ không tuân thủ những yêu cầu này.

Một nguyên nhân khác là sự nuông chiều quá mức từ phía phụ huynh, không dạy cho trẻ các kỹ năng cần thiết để tự đạt được mục tiêu, gây ra sự phụ thuộc của trẻ.

Ngoài ra, các vấn đề kinh tế, chính trị, và xã hội như lạm phát, dịch bệnh, tỷ lệ thất nghiệp và cạnh tranh cao tạo ra áp lực lớn cho giới trẻ ngày nay, gây ra căng thẳng và tâm lý bất ổn.

Phê phán quan điểm trên, sư bác Thích Tuệ Nguyên - người tiếp xúc nhiều với thế hệ trẻ qua các khoa tu chữa lành tại chùa Sủi, huyện Gia Lâm, Hà Nội - cho biết một nguyên nhân khác hình thành tư tưởng 'thế hệ bông tuyết' đến từ chính bản ngã mỗi người.

'Sinh ra trong thời kỳ giao thoa giữa cái cũ và mới, truyền thống và hiện đại cũng như tiếp cận nhiều nền văn hóa khác nhau, giới trẻ khó quyết định được hướng đi riêng. Từ đó hình thành xu hướng thể hiện bản thân, thách thức các giới hạn của quan điểm sống cũ', sư bác nói.

Theo ông, thay vì được người lớn định hướng vào nền tảng đạo đức 'tiên học lễ, hậu học văn' như thế hệ trước, giới trẻ ngày nay lại phụ thuộc nhiều hơn vào cảm xúc cá nhân, không quan tâm đến giá trị hay quan niệm cũ và cũng không ảnh hưởng nhiều bởi gia đình, nhà trường.

'Các nền văn hóa, tư tưởng mới luôn cần thời gian trải nghiệm và tiếp biến cho phù hợp với văn hóa truyền thống. Trong khi giới trẻ lại quá vội vàng tiếp cận dù chưa đủ kinh nghiệm ứng phó với những căng thẳng nên dễ nảy sinh tâm lý đổ lỗi, oán trách số phận', sư bác Tuệ Nguyên nói.

Các chuyên gia cảnh báo, một khi mâu thuẫn thế hệ không được giải quyết sẽ tiềm ẩn nhiều rủi ro, quan hệ bố mẹ với con cái sẽ rạn nứt, khó hàn gắn, đẩy các cá nhân tách xa gia đình. Nếu người trẻ không được thấu hiểu, chia sẻ và định hướng đúng đắn dễ nảy sinh căng thẳng, trầm cảm, thậm chí làm hại bản thân.

Tiến sĩ, bác sĩ Trần Thị Hồng Thu, Phó giám đốc kiêm trưởng khoa lâm sàng Bệnh viện Tâm thần ban ngày Mai Hương (Hà Nội) cho biết, những năm gần đây tỷ lệ người đến khám các bệnh liên quan đến tâm lý như rối loạn lo âu, trầm cảm tăng khoảng 20%, độ tuổi bệnh nhân đến khám có xu hướng trẻ hóa. Đa số các trường hợp thường gặp áp lực học tập, công việc, đặt mục tiêu cuộc sống cao hoặc bị thúc ép kết hôn, lập gia đình sớm.

Để tránh tình hình trên, chuyên gia Vũ Thu Hương khuyên rằng các thế hệ cần đối mặt và trò chuyện. Phụ huynh không nên ép buộc ý kiến của mình lên con cái, mà phải hướng dẫn và tôn trọng quyết định của con. Còn người trẻ cần tích cực thảo luận, bày tỏ ý kiến và sẵn lòng đối mặt với mâu thuẫn để diễn đạt quan điểm của mình.

'Mọi ý kiến bất đồng sẽ gây ra tranh cãi, nhưng sau những cuộc tranh luận đó, phụ huynh có thể hiểu được tâm trạng và mong muốn của con, từ đó đưa ra những biện pháp thích hợp để thay đổi. Còn nếu không, người trẻ có thể tự nảy sinh ra các biện pháp phản đối, trốn chạy và rời xa gia đình', bà Hương cảnh báo.

Thêm vào đó, sư bác Thích Tuệ Nguyên khuyên rằng khi gặp xung đột, người trẻ nên tìm cách giải quyết, ứng phó bằng cách tham gia vào các hoạt động thiện nguyện, văn hóa và nghệ thuật để giải tỏa stress. Khi biết cách đối mặt với thực tại, nhìn nhận cuộc sống tích cực hơn, áp lực cũng sẽ dần giảm bớt.

Cảm thấy mệt mỏi với áp đặt từ phụ huynh, Văn Lâm, 22 tuổi, từ Lạng Sơn, quyết định tham gia vào các hoạt động thiện nguyện, từ đó tăng thêm tự tin và mở rộng mối quan hệ. Thêm vào đó, việc chứng kiến những số phận khó khăn khác, đã giúp chàng trai trẻ nhận ra cuộc sống của mình còn nhiều điều đáng quý.

'Tôi dần nhận ra những gánh nặng mà tôi phải đối mặt không thể sánh bằng ai. Khi nhận thức được sự thay đổi theo hướng tích cực, cuộc sống trở nên hạnh phúc hơn', Lâm chia sẻ.