Buzz
Reamker hay còn gọi là Riêm kê là một trường ca Campuchia được sáng tác trong thời kỳ Angkor, thể hiện dưới hình thức thơ ca dân gian dài với hàng vạn câu. Nội dung chủ yếu lấy cảm hứng từ sử thi Ramayana của Ấn Độ.
Hiện nay, văn bản Reamker tồn tại dưới cả hai dạng: văn xuôi và văn vần. Có hai loại văn bản Reamker: văn bản cổ điển và văn bản dân gian. Văn bản dân gian thường gần gũi với ngôn ngữ đại chúng nhưng lại dài dòng, thiếu sự logic. Trong khi đó, văn bản cổ điển ngắn gọn, chủ yếu là thơ ca, với ngôn ngữ cầu kỳ, hoa mỹ, cốt truyện có tính logic chặt chẽ và mang tính tượng trưng cao.
Nội dung
Hoàng tử Phrah Ream, con trai của vua Kinh thành Ayodhya, sở hữu vẻ ngoài khôi ngô và trí tuệ hơn người. Mụ dì ghẻ vì muốn con mình lên ngôi đã xúi giục vua đẩy Phrah Ream vào rừng sâu. Phrah Ream cùng vợ Seyda rời bỏ Kinh thành. Người em trai Phrah Lek xin theo để phục vụ anh chị. Trên đường đi, họ gặp vua quỷ Krong Reap, kẻ thấy Seyda xinh đẹp và muốn chiếm làm vợ. Hắn đã biến thành một con nai để lừa Ream đuổi bắt. Nhân lúc Ream đuổi theo con nai, Reap bắt Seyda mang về đảo Lanka ngoài biển. Trở về không thấy vợ, Ream rất đau đớn. Chàng quyết tâm cứu vợ bằng mọi cách. Được tướng khỉ Hanuman dẫn dắt, chàng cùng đoàn quân khỉ vượt biển, tiến vào xứ quỷ. Với sự hỗ trợ của quân khỉ, anh em Phrah Ream đã đánh bại quỷ Reap và cứu Seyda. Khi trở về, thời gian lưu đày đã hết, Phrah Ream được trao lại ngôi báu. Tuy nhiên, chàng nghi ngờ lòng trung thủy của vợ vì cho rằng Seyda đã không còn trinh tiết với quỷ Reap trong những tháng ở xứ Lanka. Chàng yêu cầu vợ nhảy vào lửa để chứng minh sự trong trắng. Thần lửa đã chứng minh nàng vô tội. Nhưng vì ghen tuông mù quáng, Phrah Ream đã đuổi Seyda vào rừng khi nàng đang mang thai. Seyda rất đau khổ vì không được minh oan, nàng lặng lẽ sinh con rồi hóa thân vào đất để thể hiện lòng trung thành và sự ngay thẳng của mình.
Giá trị tác phẩm
Mặc dù cốt truyện dựa trên Ramayana, Reamker đã đạt được những thành tựu nổi bật về ngôn ngữ và nhân đạo, cũng như xây dựng thành công hai nhân vật chính Phrah Ream và Seyda. Câu chuyện xoay quanh cuộc xung đột giữa thiện và ác, thể hiện qua mối quan hệ đối kháng giữa dì ghẻ và con chồng, con người và quỷ... Mặc dù các nhân vật có nguồn gốc thần thánh, nhưng họ lại gần gũi với cuộc sống thường ngày, thể hiện những giằng xé nội tâm và nét đẹp của con người Campuchia. Phrah Ream mang đậm nghị lực và sự ngay thẳng. Hanuman là hình mẫu tài năng, sáng suốt, dũng cảm và luôn sẵn sàng hy sinh vì lý tưởng cao đẹp. Seyda đại diện cho hình ảnh người phụ nữ Campuchia: trung thành, kiên cường và biết trân trọng ân nghĩa...
Khác với Ramayana, nơi nhân vật lý tưởng theo quan niệm Bàlamôn và cuộc đời chỉ là ảo, Reamker được sáng tác theo thể thơ 7 chữ truyền thống, miêu tả tâm trạng và tính cách con người một cách sinh động. Tác phẩm không chỉ thể hiện rõ nét phong tục và tập quán Campuchia (như lễ cưới, phong tục dân gian, sinh hoạt triều đình) mà còn chứa đựng những hình ảnh và câu thơ đạt đỉnh cao về nghệ thuật, đặc biệt là những câu thơ diễn tả tình yêu đầy ẩn dụ và tinh tế.
Reamker, ra đời từ thời đại Angkor, đã nhanh chóng vươn tới đỉnh cao trong văn học nghệ thuật và được người Thái chuyển thể thành Ramakien, một phiên bản theo phong cách Thái Lan. Tác phẩm Reamker đã được lưu truyền qua nhiều thế kỷ và liên tục được bổ sung, trở thành quốc bảo của văn học Campuchia.
