Gia vị nêm

Gia vị nêm hay còn gọi là bột nêm là loại gia vị dạng hạt khô, dùng để nêm nếm món ăn trong quá trình chế biến, góp phần tạo hương vị đặc trưng cho món ăn.

Thành phần

Gia vị nêm là một loại gia vị tổng hợp, chủ yếu gồm muối và mì chính - chất điều vị 621, cùng với các chất điều vị 627 và 631. Có thể có thêm thành phần như nước ninh xương, bột tôm, gà, nấm rơm… để tạo hương vị đa dạng.

Gia vị nêm chủ yếu được phân loại thành hai nhóm: nêm từ thịt và nêm từ rau củ, tùy theo thành phần chiết xuất. Nêm rau củ có thành phần chiết xuất từ các loại rau củ như nấm hương, nấm đông cô, hạt sen, su hào, cà rốt, củ cải, măng tây… không chứa thành phần từ thịt, thích hợp cho món chay. Nêm từ thịt thường có thành phần chiết xuất từ thịt heo, xương ống…

Các vấn đề liên quan đến dinh dưỡng và sức khỏe

Hiện tại, các chất điều vị 621, 627, 631 đều nằm trong danh mục phụ gia được phép sử dụng theo quy định của quốc tế. Những chất này đã được Ủy ban Tiêu chuẩn thực phẩm quốc tế cấp phép, chứng minh chúng an toàn cho sức khỏe người tiêu dùng. Hạt nêm ít độc hại nếu dùng vừa phải, nhưng vẫn nên hạn chế.

Hạt nêm được dùng để tăng hương vị món ăn, nhưng không thể thay thế thực phẩm dinh dưỡng. Hạt nêm và mì chính chỉ cung cấp độ ngon ngọt nhân tạo, không hoàn toàn từ thịt hoặc xương như quảng cáo. Bột thịt trong hạt nêm thường được làm từ thịt sấy khô, không phải từ nước hầm xương như quảng cáo. Thịt và cá nguyên chất khi cô đặc dễ bị ôi thiu, không thể bảo quản lâu ở nhiệt độ ngoài trời.

Vì tính tiện lợi, nhiều gia đình sử dụng hạt nêm thường xuyên, điều này có thể dẫn đến thiếu hụt dinh dưỡng từ thực phẩm tươi sống, đặc biệt là với trẻ nhỏ. Nên hạn chế sử dụng bột ngọt và hạt nêm, thay vào đó là các thực phẩm có độ ngọt tự nhiên. Hạt nêm không nên dùng cho trẻ ăn dặm.

Tổ chức Y tế Thế giới khuyến cáo không nên tiêu thụ quá 6 gam muối mỗi ngày từ tất cả các nguồn như bột canh, hạt nêm, thực phẩm, rau củ, dưa cà… Do đó, khi sử dụng hạt nêm, nên giảm lượng muối và bột canh để cân bằng dinh dưỡng trong bữa ăn.

Hạt nêm, giống như các loại gia vị đóng gói khác, cần được sản xuất theo quy trình hiện đại, đảm bảo các tiêu chuẩn về nhiệt độ, độ ẩm, và vệ sinh vi sinh. Nhân viên sản xuất phải sử dụng đầy đủ dụng cụ bảo hộ và thực hiện vệ sinh kỹ lưỡng trước khi vào khu vực đóng gói. Hạt nêm sản xuất và bảo quản không đạt tiêu chuẩn có thể gây nguy cơ nhiễm khuẩn, ảnh hưởng đến sức khỏe.