Khó thở về đêm là hiện tượng khó thở mạnh mẽ đột ngột vào lúc nửa đêm, khiến người ta phải thức giấc, thường đi kèm với cảm giác ho và thở khò khè. Triệu chứng này thường liên quan mật thiết với suy tim sung huyết. Khi bị khó thở vào giữa đêm, người bệnh thường cảm thấy khó thở vào buổi sáng hoặc chỉ xuất hiện vài giờ sau khi đã ngủ. Ngoài suy tim, còn rất nhiều nguyên nhân khác có thể gây ra tình trạng này và cần phải được phát hiện và điều chỉnh.

Khó thở về đêm là hiện tượng khó thở đột ngột vào ban đêm, thường xuyên làm người bệnh tỉnh giấc và phải thở hổn hển. Cảm giác khó chịu này thường chỉ giảm đi khi người đó ngồi dậy và đặt chân xuống đất.

Những người có nguy cơ mắc khó thở về đêm thường được khuyến nghị ngủ ở tư thế nghiêng để hỗ trợ chức năng đường thở.

Thường xuyên, nguyên nhân chính của khó thở về đêm là suy tim sung huyết.

Khó thở là một vấn đề chủ yếu liên quan đến các bệnh lý trên đường hô hấp, đặc biệt là các vấn đề về tim mạch.

2.1 Suy tim

Suy tim, hay suy tim sung huyết, là tình trạng tim không thể bơm đủ máu ra khỏi tim và lưu thông đều trong cơ thể. Điều này có thể dẫn đến sự tích tụ chất lỏng trong phổi, gây ra khó thở, đặc biệt là khi nằm hoặc vận động.

Ngoài ra, một số vấn đề tim mạch khác cũng có thể là nguyên nhân của khó thở về đêm, bao gồm:

• Suy tim mất bù cấp tính: Xuất hiện đột ngột tất cả các triệu chứng suy tim
• Thiếu máu cục bộ cơ tim: Tế bào tim bị tổn thương, mất chức năng co bóp do giảm lưu lượng máu đến tim

2.2 Bệnh lý đường hô hấp

Trong một số trường hợp, khó thở về đêm có thể xuất phát từ các vấn đề đường hô hấp, như:

• Hen suyễn - là nguyên nhân phổ biến nhất, thường đi kèm với khó thở lúc gần sáng, khò khè và ho đàm
• Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính
• Viêm phổi
• Chứng ngưng thở khi ngủ
• Thuyên tắc động mạch phổi
• Rối loạn chức năng cơ hô hấp
• Bệnh phổi hạn chế

2.3 Các vấn đề khác

Các tình trạng bệnh lý khác cũng có thể góp phần vào việc gây ra khó thở về đêm, bao gồm:

• Trào ngược axit dạ dày
• Huyết áp cao
• Suy thận
• Lo lắng hoặc sợ hãi
• Tăng sản xuất carbon dioxide

Các biểu hiện của người bị khó thở về đêm bao gồm:

• Đột ngột tỉnh giấc với cơn hoặc thở khò khè
• Ngực cảm giác bị nặng nề
• Cần phải hít thở sâu để có đủ không khí
• Cảm giác lo lắng khi đi ngủ
• Khó chịu và khó vào giấc ngủ

Bác sĩ có thể theo dõi nhịp thở để xác định có chứng khó thở về đêm hay không, qua các biểu hiện lâm sàng như:

• Tăng nhịp thở
• Cơ hô hấp chính hoạt động mạnh mẽ
• Cơ hô hấp phụ tham gia mạnh mẽ
• Phải nỗ lực hơn để thở
• Giảm hàm lượng oxy trong máu mao mạch

Bác sĩ sẽ xem xét lịch sử y tế, quan sát các biểu hiện lâm sàng và thực hiện kiểm tra sức khỏe để đặt chẩn đoán. Một số xét nghiệm cần thiết có thể bao gồm:

• Xét nghiệm máu để đánh giá các dấu hiệu sinh học, đầy đủ máu, chức năng gan và thận
• Điện tâm đồ
• Hình ảnh chẩn đoán như X-quang ngực, CT lồng ngực, MRI
• Siêu âm tim

Việc điều trị khó thở về đêm phụ thuộc vào mức độ cơn khó thở, triệu chứng liên quan và tình trạng sức khỏe tổng quát.

5.1 Suy tim

Đối với tình trạng suy tim, bước đầu tiên thường là giảm tải lượng chất lỏng trên tim bằng cách sử dụng thuốc lợi tiểu. Những loại thuốc này giúp loại bỏ nước và muối thừa qua thận và giảm chất lỏng trong hệ thống tuần hoàn. Ngoài ra, các thuốc kiểm soát huyết áp và digitalis cũng có thể được kê đơn theo tình trạng cụ thể.

Đối với các bệnh tim cụ thể như tim bẩm sinh, hẹp động mạch vành, có thể xem xét can thiệp phẫu thuật để cải thiện chức năng tim và giảm triệu chứng.

Trong quá trình điều trị, để giảm khó thở về đêm, người bệnh cũng được khuyến khích nâng cao đầu bằng cách sử dụng nhiều gối khi ngủ.

5.2 Rối loạn đường hô hấp

Nếu vấn đề đến từ đường hô hấp, việc điều trị bệnh có thể giảm ngay các triệu chứng:

Sử dụng thuốc kiểm soát hen suyễn với thuốc giãn phế quản tác dụng dài giúp ngăn chặn khó thở về đêm.

Việc sử dụng máy thở áp lực dương liên tục, đôi khi kết hợp với oxy, có thể cải thiện hô hấp trong trường hợp ngưng thở khi ngủ.

5.3 Quản lý căng thẳng

Phương pháp quản lý căng thẳng và cải thiện chất lượng giấc ngủ có thể hỗ trợ giảm triệu chứng khó thở về đêm:

Để cải thiện chất lượng giấc ngủ, hạn chế uống cà phê và rượu trước khi đi ngủ, và duy trì lịch trình ngủ đều đặn. Nếu gặp vấn đề như trào ngược dạ dày, sử dụng thuốc kháng axit và điều chỉnh chế độ ăn uống có thể giảm nhẹ tình trạng.

Summarize: Suy tim là một trong những nguyên nhân nghiêm trọng của khó thở về đêm. Tiên lượng phụ thuộc vào nguyên nhân, yếu tố nguy cơ, lối sống và phương pháp điều trị. Trong trường hợp khác, khi chứng khó thở về đêm do hen suyễn, trào ngược axit dạ dày hoặc ngưng thở khi ngủ, điều trị đúng cách sẽ cải thiện nhanh chóng. Hãy đến bác sĩ nếu gặp khó thở nửa đêm hoặc khó thở lúc gần sáng, để xác định nguyên nhân và điều trị.

• Guaifenesin - Tác dụng và liều lượng
• Vấn đề về phổi ở trẻ sơ sinh
• Công dụng của thuốc Zencombi