Buzz
Câu 1
Trả lời câu hỏi 1: Bài đọc hiểu - Bức tranh của em gái tôi, SBT trang 25 Ngữ văn 6 - Cánh diều, tập 2
Trong các câu dưới đây, câu nào nêu địa điểm?
A. Em gái tôi tên là Kiều Phương, nhưng tôi thường gọi nó là Mèo vì mặt nó luôn bị chính nó làm bẩn.
B. Theo chú Tiên Lê, những bức tranh của Kiều Phương rất độc đáo, có thể đóng khung treo ở bất kỳ phòng nào.
C. Trong phòng lớn rộng rãi, ánh sáng chiếu sáng khắp, những bức tranh của thí sinh treo trên cả bốn bức tường.
D. Bố mẹ tôi kéo tôi vượt qua đám đông để xem bức tranh của Kiều Phương đã được đóng khung, bọc kính.
Phương pháp giải:
Đọc và xác định
Lời giải chi tiết:
Đáp án C
Câu 2
Trả lời câu hỏi 2: Bài đọc hiểu - Bức tranh của em gái tôi, SBT trang 25 Ngữ văn 6 - Cánh diều, tập 2
Câu nào dưới đây là lời của nhân vật trong văn bản Bức tranh của em gái tôi?
A. Tôi quyết định theo dõi em gái tôi một cách bí mật.
B. Nó vui mừng khi tìm được bạn gái.
C. Nhưng cuối cùng, mọi bí mật của Kiều Phương cũng bị lộ ra.
D. Em không để chúng nó yên được à?
Phương pháp giải:
Đọc và xác định
Lời giải chi tiết:
Đáp án D
Câu 3
Trả lời câu hỏi 3: Bài đọc hiểu - Bức tranh của em gái tôi, SBT trang 25 Ngữ văn 6 - Cánh diều, tập 2
Theo bạn, trong văn bản Bức tranh của em gái tôi, có đoạn nào mô tả cảnh sống không? Hãy chỉ ra đoạn văn đó (nếu có).
Phương pháp giải:
Đọc kỹ văn bản
Lời giải chi tiết:
Trong truyện Bức tranh của em gái tôi, có đoạn mô tả cảnh sống. Ví dụ, đoạn (2) trong sách giáo khoa, từ “Nhưng cuối cùng, mọi bí mật của Mèo cũng bị lộ ra' đến “Bố mẹ còn hứa sẽ giúp em gái tôi để nó phát huy tài năng”. Đoạn văn này miêu tả lại cảnh chú Tiên Lê đến thăm gia đình Kiều Phương, phát hiện ra tài năng vẽ của em và tình hình, thái độ của mọi người khi biết về tài năng đó.
Câu 4
Giải Câu 4: Bài đọc hiểu - Bức tranh của em gái tôi, SBT trang 25 Ngữ văn 6 Cánh diều, tập 2
(Câu hỏi 3, SGK) Nhân vật em thường được phản ánh qua hành động, còn nhân vật anh thường được tác giả chú ý mô tả tâm trạng. Hãy chỉ ra các chi tiết cụ thể để làm rõ điều đó. Ngôi kể có liên quan gì đến cách mô tả hai nhân vật?
Phương pháp giải:
Đọc kỹ văn bản
Lời giải chi tiết:
- Một số hành động rõ ràng phản ánh đặc điểm của nhân vật em và một số chi tiết mô tả tâm trạng, suy nghĩ của nhân vật anh trong truyện.
+ Nhân vật em: được phản ánh qua các câu chuyện mà nhân vật anh kể, dưới góc nhìn và cảm xúc của nhân vật anh, tính cách của em được thể hiện qua các hành động lén lút chế màu vẽ, thái độ và cách đối đáp với nhân vật anh tinh nghịch, yêu thích cái tên mà anh gọi, dùng nó để xưng hô với bạn bè, hoặc chọn anh làm chủ đề để vẽ cho bức tranh.
+ Nhân vật anh: được mô tả kỹ lưỡng qua sự phát triển tâm lý: từ thái độ và suy nghĩ đối với nhân vật em; từ những ngày thường cho tới khi tài năng được phát hiện và cho đến khi thấy mình được vẽ trên bức tranh đoạt giải nhất kia.
- Người kể chuyện là nhân vật anh theo ngôi thứ nhất (nhân vật tự xưng “tôi”). Ngôi kể này thể hiện được tâm trạng, suy nghĩ của người kể. Còn nhân vật khác (như nhân vật em) được mô tả qua lời kể của nhân vật anh nên chủ yếu là thể hiện qua hành động, lời nói, hành động.
Câu 5
Giải Câu 5: Bài đọc hiểu - Bức tranh của em gái tôi, SBT trang 26 Ngữ văn 6 Cánh diều, tập 2
(Câu hỏi 4, SGK) Đọc phần (5) và trả lời các câu hỏi:
a) Tại sao nhân vật anh “muốn khóc quá”?
b) Câu nói “Không phải con đâu. Đấy là tâm hồn và lòng nhân hậu của em đấy!” cho em hiểu gì về nhân vật anh?
c) Điều gì đã tạo nên sự bất ngờ cho kết thúc truyện?
Phương pháp giải:
Đọc kỹ phần (5)
Lời giải chi tiết:
a) Nhân vật anh “muốn khóc quá” vì bị xúc động trước tấm lòng thơm thảo, nhân hậu, vi thái của nhân vật em đối với mình (trong khi mình đã đối xử không tốt với em).
b) Câu nói đó cho thấy nhân vật anh đã hiểu, đã biết trân trọng tâm hồn và tấm lòng nhân hậu của nhân vật em; cũng có nghĩa là nhân vật anh đã thay đổi, biết trân trọng cái tốt, tấm lòng nhân hậu, vi thái.
c) Kết thúc bất ngờ ở chỗ: chính nhân vật anh thay đổi cách nhìn và tình cảm của mình đối với nhân vật em. Điều đó thể hiện ở diễn biến tâm lí của nhân vật anh: từ “ngưỡng mộ rồi tự hào, sau đó là xấu hổ”. Chính tấm lòng nhân hậu đã hóa giải được những tật xấu.
Câu 6
Giải Câu 6: Bài đọc hiểu - Bức tranh của em gái tôi, SBT trang 26 Ngữ văn 6 Cánh diều, tập 2
(Câu hỏi 5, SGK) Cuối truyện, tác giả viết: 'Tôi nhìn như thôi miên vào dòng chữ đề trên bức tranh: “Anh trai tôi”. Vậy mà dưới mắt tôi thì...'. Em hiểu nội dung chưa được viết vào dấu ba chấm ấy là những gì? Điều đó thể hiện tâm trạng như thế nào của nhân vật anh? Em đã từng có tâm trạng đó chưa?
Phương pháp giải:
Đọc kỹ phần cuối truyện
Liên hệ bản thân
Lời giải chi tiết:
- Nội dung chưa viết ra có nhiều cách diễn đạt. Ví dụ: “Vậy mà dưới mắt tôi thì Kiều Phương / em tôi chỉ là một đứa bé mặt mũi luôn lem nhem” hoặc “Vậy mà dưới mắt tôi thì em tôi chỉ là một đứa bé đáng ghét”,…
- Câu nói dở dang ấy thể hiện tâm trạng hối hận của nhân vật anh; hối hận vì mình đã không hiểu đúng tấm lòng của em gái; ăn năn vì sự ích kỉ của bản thân mình;...
- Em đã từng có tâm trạng đó khi mẹ em mới sinh em bé, bố mẹ dành thời gian chăm sóc cho em bé nhiều hơn nên em cảm thấy bố mẹ không còn quan tâm em như trước. Em đã ghen tức với em mình. Nhưng em bé rất đáng yêu, nó lúc nào cũng quấn quýt, thơm tho với em nên em đã không còn cảm thấy ghen tỵ nữa mà cảm thấy yêu thương em của mình nhiều hơn.
Câu 7
Giải Câu 7: Bài đọc hiểu - Bức tranh của em gái tôi, SBT trang 26 Ngữ văn 6 Cánh diều, tập 2
Chủ đề của truyện Bức tranh của em gái tôi không chỉ ca ngợi tình cảm trong sáng, hồn nhiên và lòng nhân hậu của người em có tên Kiều Phương mà còn khẳng định sức mạnh cảm hoá của lòng nhân hậu. Có thể nêu một số lí lẽ sau:
- Truyện kể lại những hành động, suy nghĩ, tình cảm và cách ứng xử của người anh đối với người em gái có tài hội hoạ. Người anh từ chỗ coi thường, ghen tị với người em đến chỗ ngạc nhiên và xúc động trước bức tranh em gái vẽ minh hay đúng hơn là ngỡ ngàng, xấu hổ trước tấm lòng và tình cảm vô tư, trong sáng, nhân hậu của người em gái.
- Chủ đề ca ngợi tình cảm trong sáng, hồn nhiên và lòng nhân hậu của người em có tên Kiểu Phương thể hiện khá rõ trong văn bản. Nhưng nếu đọc kĩ, các em sẽ thấy thông điệp chính của truyện không nằm ở đấy. Âm hưởng và chiều sâu nhân văn của truyện là sự khẳng định sức mạnh cảm hoá của lòng nhân hậu. Nói một cách khác, truyện không chỉ ca ngợi, biểu dương tình cảm trong sáng, vô tư, cao đẹp mà quan trọng hơn còn chuyển tải được một thông điệp về sức mạnh của tình cảm trong sáng, cao đẹp ấy; sức mạnh của lòng nhân hậu. Đó là sức mạnh cảm hoá, cải tạo, biến những cái ích kỉ, nhỏ nhen thành cái cao cả, thành lòng nhân ái, bao dung. Chẳng thế mà kết thúc câu chuyện, người anh bừng tỉnh như trở thành một người khác, một người anh đúng như em gái đã hình dung và vẽ trong bức tranh. Chi tiết “tôi muốn khóc quá. Bởi vì nếu nói được với mẹ, tôi sẽ nói rằng: “Không phải con đâu. Đấy là tâm hồn và lòng nhân hậu của em gái con đấy!” cho thấy sự thay đổi của người anh, sự chiến thắng của lòng nhân hậu. Và qua đó, cho thấy người anh cũng có một tấm lòng, tình cảm thật cao đẹp. Không có tấm lòng và tình cảm ấy thì không thể nhận ra được điều đó. Chi tiết “Tôi nhìn như thôi miên vào dòng chữ đề trên bức tranh: “Anh trai tôi”. Vậy mà dưới mắt tôi thì...” cho thấy người anh rơi vào tâm trạng ân hận, xấu hổ. Đó cũng là dấu hiệu của sự trưởng thành. Kết thúc ấy tạo nên sự ngờ và để lại dư vị ngọt ngào, ấm áp về tình cảm anh em chân thành, bắt sâu đậm. “Vậy mà dưới mắt tôi thì...', dấu ba chấm (...) bỏ lừng ấy nhà văn không viết ra, nhưng ai cũng hiểu nội dung tiếp theo là gì. Đó chỉ có thể là những gì người anh đã từng nghĩ sai, hiểu nhầm về đứa em gái ngoan hiền, trong sáng của mình. Đó cũng là tiếng kêu thầm thảng thốt về một lỗi lầm trong nhận thức của người kể chuyện. Nó nhắc mỗi người hãy nhìn nhận cuộc sống với một tấm lòng bao dung, nhân hậu thì sẽ thấy được vẻ đẹp tâm hồn của những người xung quanh mình; sẽ không mắc phải những sai lầm để phải ân hận, xấu hổ với chính mình. Đó là chiều sâu nhân văn ẩn trong truyện.
Ngoài việc nhận thấy nhà văn ngợi ca tình cảm trong sáng, hồn nhiên và lòng nhân hậu của nhân vật Kiều Phương, các em cần suy nghĩ, đi tìm và trao đổi xem thông điệp chính mà văn bản muốn chuyển tải đến người đọc ở đây là gì. Mỗi HS có thể nêu lên các cách hiểu khác nhau nhưng phải có cơ sở từ văn bản. Cách hiểu nêu trên là một gợi ý để các em tham khảo.
