Giải bài đọc: Đêm nay Bác không ngủ trang 9 sách bài tập Ngữ văn 6 - Cánh diều

Buzz

Đọc tóm tắt

- Trong bài thơ 'Đêm nay Bác không ngủ' của Minh Huệ, thời tiết lạnh được miêu tả qua đốt lửa, đắp chăn và trời mưa lâm thâm.
- Bác không ngủ do lo lắng cho chiến sĩ và dân công ngoài mặt trận, thể hiện sự quan tâm đặc biệt của Bác.
- Hành động đi dém chăn từng người của Bác thể hiện sự chu đáo, tận tâm.
- Anh đội viên thức cùng Bác cũng thể hiện sự đồng cảm, gắn bó.

Câu 1

Giải câu 1 Bài đọc hiểu: Đêm nay Bác không ngủ, SBT trang 9 Ngữ văn 6 Cánh diều, tập 2

Chi tiết về thời tiết lạnh trong bài thơ đề cập đến tình hình thời tiết ở thời điểm đó, làm lý giải việc Bác không ngủ.

Phương pháp giải:

Đọc và phân tích

Lời giải chi tiết:

- Trong những khổ thơ đầu tiên của bài thơ, dù từ “lạnh” không xuất hiện nhưng thời tiết được miêu tả một cách tinh tế qua các chi tiết như đốt lửa, đắp chăn, trời mưa lâm thâm.

- Thời tiết lạnh làm cho việc ngủ trở nên khó khăn hơn, đặc biệt là với Bác, người có tâm trạng lo lắng về chiến sĩ và dân công ngoài mặt trận.

Câu 2

Giải câu 2 Bài đọc hiểu: Đêm nay Bác không ngủ, SBT trang 9 Ngữ văn 6 Cánh diều, tập 2

Chi tiết Bác đi dém chăn cho từng người thể hiện sự quan tâm đặc biệt của Bác đối với chiến sĩ.

Phương pháp giải:

Đọc và phân tích

Lời giải chi tiết:

- Hành động đi dém chăn của Bác cho thấy sự quan tâm, chăm sóc ân cần của Bác đối với chiến sĩ.

- Sự quan tâm này không chỉ dành cho một người mà là từng người, từng người một, thể hiện sự chu đáo và tận tâm của Bác.

Câu 3

Giải câu 3 Bài đọc hiểu: Đêm nay Bác không ngủ, SBT trang 10 Ngữ văn 6 Cánh diều, tập 2

Việc anh đội viên thức luôn cùng Bác ở cuối bài thơ cho thấy sự quan tâm và sẻ chia của anh đội viên.

Phương pháp giải:

Đọc và phân tích

Lời giải chi tiết:

- Hành động thức luôn cùng Bác của anh đội viên thể hiện sự quan tâm, sẻ chia của anh đối với Bác.

- Anh đội viên muốn chia sẻ với Bác những lo lắng, những suy tư của mình, từ đó tạo ra một tình cảm gắn bó, đồng cảm giữa họ.

Câu 4

Giải câu 4 Bài đọc hiểu: Đêm nay Bác không ngủ, SBT trang 10 Ngữ văn 6 Cánh diều, tập 2

(Câu hỏi 4, SGK) Câu thơ “Đêm nay Bác không ngủ” lặp lại mấy lần trong bài thơ? Ý nghĩa của việc lặp lại này là gì?

Phương pháp giải:

Đọc kỹ bài thơ

Lời giải chi tiết:

- Câu thơ “Đêm nay Bác không ngủ” lặp lại ở dòng 4, 35, 62 và cũng được lặp lại ở hai dòng thơ 39, 40. Điều này làm cho sự kiện Bác không ngủ trở thành trọng tâm của bài thơ.

- Việc lặp lại câu thơ này nhấn mạnh sự quan trọng và tính đặc biệt của tình huống “Bác không ngủ” trong bài thơ, từ đó tăng cường sức thu hút và hiểu biết của độc giả về tình cảm của Bác đối với bộ đội và dân công.

Câu 5

Giải câu 5 Bài đọc hiểu: Đêm nay Bác không ngủ, SBT trang 10 Ngữ văn 6 Cánh diều, tập 2

(Câu hỏi 5, SGK) Hãy chỉ ra một số yếu tố miêu tả trong văn bản và nêu tác dụng qua một ví dụ cụ thể.

Lời giải chi tiết:

Các yếu tố miêu tả trong văn bản tập trung vào từ ngữ như: Vẻ mặt Bác trầm ngâm / Ngoài trời mưa lâm thâm / Mái lều tranh xơ xác; hoặc Bóng Bác cao lồng lộng / Ấm hơn ngọn lửa hồng; hoặc Vâng lời anh nhắm mắt / Nhưng bụng vẫn bồn chồn; hoặc Anh vội vàng nằng nặc / Mời Bác ngủ Bác ơi.

=> Các từ ngữ này hoặc mô tả chân dung nhân vật, trạng thái sự kiện, thể hiện cảm xúc, tâm trạng của nhân vật.

Câu 6

Giải câu 6 Bài đọc hiểu: Đêm nay Bác không ngủ, SBT trang 10 Ngữ văn 6 Cánh diều, tập 2

(Câu hỏi 6, SGK) Đoạn trích sau là toàn bộ câu chuyện mà Minh Huệ được nghe kể lại về Bác.

Đọc đoạn trích và thực hiện yêu cầu bên dưới:

Một đêm, Bác Hồ ghé vào một lán bộ đội giữa rừng. Một đội viên tỉnh giấc thấy 'Có một cụ già Nùng' đang tiếp củi vào bếp lửa giữa lán. Bóng ông cụ và ánh lửa như đang tỏa sáng, xua đi bóng tôi và cái lạnh lẽo của núi rừng. Anh trùm kín thêm áo trấn thủ lên đầu định ngủ tiếp nhưng linh tính mách bảo anh một điều gì đó. Anh ló đầu ra, căng mắt quan sát và nhận ra Bác Hồ. Anh vùng dậy sung sướng định reo lên nhưng không hiểu sao, anh chỉ lại run run khẽ thốt:

- Bác ơi, sao Bác chưa ngủ ạ? Thưa Bác, mời Bác đi ngủ...

Bác cười hiền, đầm ấm:

- Được, cháu cứ ngủ ngon, Bác sẽ đi ngủ.

Vâng lời Bác, anh đội viên trở về sạp. Nhưng làm sao có thể ngủ được khi được gặp Bác Hồ và Bác Hồ còn thức. Thể là anh lại vùng dậy, nài nỉ mời Bác đi ngủ kẻo trời sắp sảng. Bác lại âu yếm bảo: “Cháu cứ việc ngủ ngon, ngày mãi đi đánh giặc.

Cháu ngủ ngon là Bác khoẻ. Bác không buồn ngủ vì trời lạnh còn nhiêu bộ đội và dân công ngủ ngoài rừng.'.

(Nhà thơ Minh Huệ đã viết bài thơ “Đêm nay Bác không ngủ” như thế nào?)

Chỉ ra sự giống nhau, khác nhau trong câu chuyện giữa đoạn trích và bài thơ của Minh Huệ.

Phương pháp giải:

Đọc văn bản trên và bài thơ để tìm ra điểm giống và khác nhau

Lời giải chi tiết:

* Giống nhau:

- Thời gian: đêm khuya, lạnh.

- Không gian: trong lán của chiến sĩ.

- Sự chăm sóc của Bác dành cho các chiến sĩ: đốt lửa.

- Lí do Bác không ngủ: vì lo lắng, quan tâm đến bộ đội và dân công.

* Khác nhau: Một số chi tiết trong bài thơ Đêm nay Bác không ngủ khác với đoạn trích

- Mưa lâm thâm.

- Bác đi dém chăn cho các chiến sĩ, Bác nhón chân để không làm các chiến sĩ giật mình.

- Nhấn mạnh anh đội viên ba lần thức dậy (để khắc họa rõ hơn sự kiện: đêm nay Bác không ngủ).

- Anh đội viên thức cùng Bác.

Những bổ sung trên giúp khắc họa sâu sắc hơn tình cảm của Bác với chiến sĩ, đồng bào, đồng thời cũng giúp người đọc hình dung rõ nét hơn tình cảm của anh đội viên với Bác.

Câu 7

Trả lời câu hỏi 7 Bài đọc hiểu: Đêm nay Bác không ngủ, SBT trang 10 Ngữ văn 6 Cánh diều, tập 2

Dựa vào các yếu tố nào để xác định bài thơ Nàng tiên ốc của Phan Thị Thanh Nhàn được coi là bài thơ có yếu tố tự sự, miêu tả? Hãy chỉ ra các yếu tố kể và tả trong văn bản bài thơ.

NÀNG TIÊN ỐC

Buổi tối như mọi bữa

Bé làm nũng nghiêng đầu:

- Chị ơi, chuyện cổ tích

Kể cho em nghe nào!

…“Xưa có bà già nghèo

Chuyên mò cua bắt ốc

Một hôm bà bắt được

Một con ốc xinh xinh

Vỏ nó biêng biếc xanh

Không giống như ốc khác

Bà thương không muốn bán

Bèn thả vào trong chum

Rồi bà lại đi làm

Đến khi về thấy lạ:

Sân nhà sao sạch quá!

Đàn lợn đã được ăn

Cơm nước nấu tinh tươm

Vườn rau tươi sạch cỏ

Bà già thấy chuyện lạ

Bèn cố ý rình xem

Thì thấy một nàng tiên

Bước ra từ chum nước

Bà già liền bí mật

Đập vỡ vỏ ốc xanh

Rồi ôm lấy nàng tiên

Không cho chui vào nữa

Hai mẹ con từ đó

Rất là thương yêu nhau...”

Bé nghe nghênh cái đầu

Mắt tròn xoe không chớp

Chị kể xong, bất chợt

Bé kêu lên rất to:

- Ứ ừ biết rồi cơ

Chị phê bình em đấy!

(In trong sách Hương cốm, NXB Kim Đồng, Hà Nội, 1975)

Phương pháp giải:

Đọc và xác định

Lời giải chi tiết:

- Yếu tố tự sự: câu chuyện Nàng tiên ốc mà người chị kể cho em nghe: có bà già làm nghề mò cua bắt ốc, một hôm bà nhặt được con ốc đẹp không nỡ bán bèn đem thả vào chum, rồi có người nấu cơm dọn dẹp sẵn cho bà mà bà không biết là ai. Bà quyết định rình xem là ai, khi biết là cô gái trong vỏ ốc liền đập vỏ và hai mẹ con sống cùng nhau

- Yếu tố miêu tả: ốc xinh xinh, biêng biếc xanh, nhà sao sạch quá, cơm nước tinh tươm, vườn rau tươi sạch cỏ, mắt tròn xoe không chớp.

Nội dung được phát triển bởi đội ngũ Mytour với mục đích chăm sóc khách hàng và chỉ dành cho khích lệ tinh thần trải nghiệm du lịch, chúng tôi không chịu trách nhiệm và không đưa ra lời khuyên cho mục đích khác.

Nếu bạn thấy bài viết này không phù hợp hoặc sai sót xin vui lòng liên hệ với chúng tôi qua email [email protected]

Các câu hỏi thường gặp

Tại sao Bác không ngủ trong bài thơ 'Đêm nay Bác không ngủ'?

Bác không ngủ vì lo lắng cho các chiến sĩ và dân công đang chịu đựng thời tiết lạnh giá ngoài chiến trường. Tâm trạng này thể hiện sự quan tâm sâu sắc của Bác đối với những người đang chiến đấu.

Hành động nào của Bác thể hiện sự chăm sóc với chiến sĩ?

Bác đã đi dém chăn cho từng chiến sĩ, thể hiện sự ân cần và chu đáo. Điều này cho thấy Bác không chỉ là một người lãnh đạo mà còn là một người cha quan tâm đến từng chiến sĩ.

Ý nghĩa của việc lặp lại câu thơ 'Đêm nay Bác không ngủ' là gì?

Việc lặp lại câu thơ này nhấn mạnh tầm quan trọng của tình huống Bác không ngủ. Nó tạo ra cảm giác khẩn trương và sâu sắc về tình cảm của Bác đối với bộ đội và dân công.

Các yếu tố miêu tả trong bài thơ có tác dụng gì?

Các yếu tố miêu tả như thời tiết lạnh, hình ảnh Bác đốt lửa và chăm sóc chiến sĩ làm nổi bật cảm xúc và tâm trạng của nhân vật. Điều này giúp người đọc cảm nhận sâu sắc hơn về tình cảm của Bác.

Sự gắn bó giữa Bác và đội viên thể hiện qua điều gì?

Sự gắn bó giữa Bác và đội viên thể hiện qua hành động thức dậy cùng Bác. Điều này cho thấy sự đồng cảm và chia sẻ lo lắng giữa họ trong hoàn cảnh khó khăn.