Câu 1
Câu 1 (trang 37, Sách bài tập Ngữ văn 8 - Chủ đề 'Cánh diều', tập 1):
Dựa vào tiêu đề Đổi tên cho xã, tên vở kịch Bệnh sĩ và thể loại hài kịch, hãy dự đoán nội dung chính của văn bản này.
Phương pháp giải:
Dựa vào tiêu đề và dự đoán.
Lời giải chi tiết:
Văn bản phê phán thói sỉ diện của một tầng lớp trong xã hội.
Câu 2
Câu 2 (trang 37, Sách bài tập Ngữ văn 8 - Chủ đề 'Cánh diều', tập 1):
Đọc phần mở đầu giới thiệu vở kịch Bệnh sĩ và mô tả bối cảnh của câu chuyện Đổi tên cho xã.
Phương pháp giải:
Đọc kỹ phần giới thiệu.
Lời giải chi tiết:
Bối cảnh câu chuyện Đổi tên cho xã: Văn bản kể về sự kiện xã Cà Hạ chuẩn bị được đổi tên, sự kiện diễn ra trong lễ công bố tên mới của xã rất trọng đại.
Câu 3
Câu 3 (trang 37, Sách bài tập Ngữ văn 8 - Chủ đề 'Cánh diều', tập 1):
Phân tích một số đặc điểm hài kịch được thể hiện rõ trong văn bản Đổi tên cho xã.
Phương pháp giải:
Đọc và lựa chọn, phân tích
Lời giải chi tiết:
- Văn bản đề cập đến sự mâu thuẫn giữa cái xấu và cái tốt. Ông Nha vẽ ra một bức tranh ước lượng về một xã phát triển, giàu mạnh nhưng thực tế thì những gì ông làm đều chỉ đẩy người dân vào tình cảnh khốn khổ đó. Đó là sự tương phản giữa tưởng tượng và hiện thực.
- Nhân vật trong đoạn trích thường không tương xứng giữa bên trong và bên ngoài, giữa suy nghĩ và hành động, tạo nên những tình huống hài hước.
- Đoạn trích chủ yếu là lời thoại giữa các nhân vật, lời thoại thường mang tính chất hài hước, gây cười.
- Đoạn trích cũng sử dụng thủ đoạn trào phúng, phóng đại. Ví dụ: Ông Nha tưởng tượng về một xã phát triển khoa học, giàu có nhưng thực tế chỉ là lời nói trống rỗng, giả dối, lố bịch.
Câu 4
Câu 4 (trang 37, Sách Bài tập Ngữ văn 8 - Chủ đề 'Cánh diều', tập 1):
Ông chủ tịch xã Toàn Nha đại diện cho loại người nào trong xã hội? Hãy phân tích đặc điểm tính cách của nhân vật này.
Phương pháp giải:
Đọc và phân tích
Lời giải chi tiết:
Ông chủ tịch xã Toàn Nha đại diện cho những người thích sống giả dối, ảo tưởng trong xã hội.
Câu 5
Câu 5 (trang 37, Sách Bài tập Ngữ văn 8 - Chủ đề 'Cánh diều', tập 1):
Theo em, văn bản Đổi tên cho xã đã nêu và phê phán hiện tượng gì? Điều đó còn có ý nghĩa với cuộc sống hôm nay không?
Phương pháp giải:
Đọc kĩ văn bản
Lời giải chi tiết:
Theo em, văn bản Đổi tên cho xã đã nêu và phê phán một hiện tượng nhức nhối trong xã hội Việt Nam, đó là thích sĩ diện.
Điều đó vẫn tồn tại từ rất lâu trước đây và đến nay vẫn là một hiện tượng phổ biến trong xã hội.
Câu 6
Câu 6 (trang 37, Sách Bài tập Ngữ văn 8 - Chủ đề 'Cánh diều', tập 1):
Nêu nhận xét về cách trình bày của một kịch bản văn học (khác gì so với văn bản văn học như truyện, thơ, kí,...).
Phương pháp giải:
So sánh cách trình bày giữa các thể loại
Lời giải chi tiết:
Cách trình bày của một kịch bản văn học khác với văn bản văn học như truyện, thơ, kí,... Về hình thức, kịch bản văn học bao gồm các yếu tố: tiêu đề, chỉ dẫn sân khấu (mô tả bối cảnh, hành động nhân vật,...), tên nhân vật kèm theo lời thoại,...
Câu 7
Câu 7 (trang 37, Sách Bài tập Ngữ văn 8 - Chủ đề 'Cánh diều', tập 1):
Dẫn ra một số chỉ dẫn sân khấu trong văn bản Đổi tên cho xã và nêu tác dụng của các chỉ dẫn đó.
Phương pháp giải:
Đọc văn bản và chỉ ra một số chỉ dẫn sân khấu
Lời giải chi tiết:
- Mở đầu văn bản Đổi tên cho xã là đoạn chỉ dẫn sân khấu sau đây (Các chỉ dẫn sân khấu thường được in nghiêng để phân biệt với lời thoại của nhân vật):
Chỉ dẫn sân khấu trên giúp độc giả hình dung bối cảnh không gian của Uỷ ban xã tại phố Cà với các trang trí, âm thanh,... Người đọc từ đoạn này đã cảm nhận được tính hài hước qua những khẩu hiệu treo, tổ chức sự kiện, bài trí phòng họp, tên các cư dân trong xã,...
Câu 8
Câu 8 (trang 37, Sách Bài tập Ngữ văn 8 - Chủ đề 'Cánh diều', tập 1):
Đoạn trích sau là phần tiếp theo của nội dung văn bản Đổi tên cho xã trong Sách Giáo Khoa Ngữ văn 8, tập một. Em hãy đọc và thực hiện các yêu cầu sau:
a) Nội dung chính của đoạn trích là gì?
b) Tính hài hước của đoạn trích được thể hiện như thế nào?
c) Tính cách của nhân vật cô Nhàn (kỹ sư nông nghiệp) và ông Toàn Nha (ông chủ tịch) khác biệt như thế nào?
d) Đoạn trích này làm rõ thêm về nội dung nào của đoạn trích Đổi tên cho xã đã được học trong Sách Giáo Khoa?
Phương pháp giải:
Đọc kỹ yêu cầu và thực hiện
Lời giải chi tiết:
a) Nội dung chính của đoạn trích tiếp tục phản ánh những suy tư ảo tưởng, lòng tham vọng của ông Toàn Nha (chủ tịch xã) thông qua cuộc trò chuyện về công việc lái tàu biển của Hưng và đặc biệt là công việc của con gái ông, cô Nhàn (kỹ sư chăn nuôi).
b) Tính hài hước của đoạn trích được thể hiện qua các lời thoại của ông Toàn Nha và một số chỉ dẫn sân khấu.
- Nội dung của lời thoại ông Toàn Nha cho thấy ông là người thiếu kiến thức nhưng lại thích phô trương, thích hình thức,...
c) Tính cách của nhân vật cô Nhàn và ông Toàn Nha rất khác biệt, thậm chí đối lập. Ông chủ thích hình thức, tham vọng, còn con gái là người chân thực, giản dị và thực tế.
d) Đoạn trích này làm rõ thêm về nhân vật 'ông Toàn Nha, chủ tịch xã', nhân vật đã được miêu tả rất rõ trong văn bản Đổi tên cho xã trong Sách Giáo Khoa.