Giải Bài đọc: Mẹ và quả trang 20 sách bài tập Ngữ văn 7 - Cánh diều

Buzz

Nội dung bài viết

Bài thơ được sáng tác theo thể loại thơ nào?

Xem thêm

Đọc tóm tắt

- Bài thơ được viết theo thể thơ tự do, với cấu trúc và cách gieo vần linh hoạt, mô tả hình ảnh người mẹ qua các biện pháp tu từ như tương phản, so sánh và ẩn dụ.
- Bài thơ phản ánh công lao của mẹ qua những hình ảnh giản dị nhưng sâu sắc, thể hiện tình cảm chân thành của tác giả.
- Các dòng thơ mang ý nghĩa biểu đạt sự vất vả, tình yêu thương và ân hận khi tác giả cảm thấy mình chưa trưởng thành đủ để báo đáp mẹ.

Bài thơ được sáng tác theo thể loại thơ nào?

Câu 1

Câu 1 (trang 20, SGK Ngữ văn 7, tập 2)

Bài thơ được viết theo thể loại thơ nào?

A. Năm chữ

B. Bảy chữ

C. Tám chữ

D. Tự do

Phương pháp giải:

Lưu ý số từ và số chữ trong bài thơ

Lời giải chi tiết:

Đáp án D

Câu 2

Câu 2 (trang 20, SGK Ngữ văn 7, tập 2)

(Câu hỏi 2, SGK) Người mẹ trong bài thơ không được mô tả trực tiếp, nhưng người đọc vẫn nhận biết được bản chất của bà qua những dòng thơ nào?

Phương pháp giải:

Đọc kỹ văn bản.

Lời giải chi tiết:

- Tính cách của người mẹ chủ yếu được thể hiện qua các dòng thơ ở dòng thứ nhất và thứ hai.

- Thông qua hai dòng thơ này, tác giả cho thấy những phẩm chất tốt đẹp của người mẹ: trông đợi mọi thành quả vào đôi bàn tay lao động của mình; làm việc chăm chỉ, cần cù; yêu thương, chăm sóc, dạy dỗ các con; lặng lẽ chịu đựng những gian khổ, khó khăn;...

Câu 3

Câu 3 (trang 20, SGK Ngữ văn 7, tập 2)

(Câu hỏi 3, SGK) Phân tích điểm độc đáo của bài thơ thể hiện qua một trong các yếu tố: từ ngữ, hình ảnh, vần, nhịp, biện pháp tu từ,...

Phương pháp giải:

Đọc kỹ văn bản.

Lời giải chi tiết:

- Bài thơ được viết theo thể loại thơ tự do, bao gồm ba dòng, gieo vần hỗn hợp, ngắt nhịp linh hoạt.

- Bài thơ có bốn dòng thơ độc đáo, mang tính khám phá đầy sâu sắc về người mẹ và những thành quả mà mẹ tạo ra.

- Từ ngữ, hình ảnh của bài thơ vừa giản dị, quen thuộc vừa có tính biểu tượng. Trong bài thơ, nhà thơ sử dụng các biện pháp tu từ như tự do (những quả mùa), sự tương phản (điều này - điều kia, trưởng thành - phát triển, lớn lên - lớn xuống), so sánh (quả - giống như Mặt Trời, như Mặt Trăng; quả - đầy những giọt mồ hôi mặn), ý tứ ẩn dụ (chúng tôi, một thứ quả trên non xanh), nói giảm – nói tránh (ngày bàn tay mẹ mệt mỏi).

Những yếu tố nghệ thuật này không chỉ giúp tác giả thể hiện tình cảm chân thành mà còn trình bày những suy tư sâu sắc, triết lý sâu xa của tác giả về người mẹ.

Câu 4

Câu 4 (trang 20, SGK Ngữ văn 7, tập 2)

Đọc khổ thơ dưới đây và thực hiện các yêu cầu sau:

Bầy chúng tôi từ tay mẹ lớn lên

Còn những quả bí và quả bầu thì lớn xuống

Chúng mang dáng giọt mồ hôi mặn

Rơi xuống trong lòng thầm lặng của mẹ tôi

a) Mô tả cách ngắt nhịp của từng dòng thơ trong khổ thơ trên

b) Trong hai dòng thơ đầu, tác giả sử dụng biện pháp tu từ gì? Ý nghĩa của biện pháp đó là gì?

c) Hai dòng thơ sau có điểm nghệ thuật nào đặc sắc? Em hiểu như thế nào về tâm trạng của nhân vật trong hai dòng thơ này?

Phương pháp giải:

Xác định cách ngắt nhịp và biện pháp tu từ

Lời giải chi tiết:

a) Các dòng thơ có thể ngắt nhịp như sau:

Bầy chúng tôi / từ tay mẹ lớn lên

Còn những quả bí và quả bầu / thì lớn xuống

Chúng mang dáng / giọt mồ hôi mặn

Rỏ xuống trong lòng / thầm lặng của mẹ tôi.

b) Trong hai dòng thơ đầu, tác giả sử dụng biện pháp tu từ tương phản, đối lập giữa “lớn lên” và “lớn xuống”. Biện pháp tu từ này cho thấy sự tưởng tượng phong phú của tác giả về hướng phát triển của “chúng tôi” và “quả bí và quả bầu”. “Chúng tôi” ngày càng cao lên, trong khi đó “quả bí và quả bầu” trên giàn càng ngày càng dài xuống đất. Cả “chúng tôi” và “quả bí và quả bầu” đều “lớn” nhờ công lao của mẹ. Dường như mẹ trồng “quả bí và quả bầu” để nuôi “chúng tôi”, nhưng thực ra “chúng tôi” cũng là một loại “quả” mà mẹ “trồng”. Điều này nhấn mạnh công lao của mẹ.

c) Hai dòng thơ sau sử dụng phép so sánh: “chúng” (quả bí và quả bầu) giống như những giọt mồ hôi của mẹ rơi xuống mỗi khi mệt mỏi, nhưng đó là những giọt mồ hôi rơi trong thầm lặng, không phải lúc nào con cái cũng nhìn thấy. “Chúng” là kết quả mà mẹ trồng ra, nhưng cũng là biểu tượng cho những vất vả, gian khổ mà mẹ phải chịu đựng. Tác giả thể hiện sự hiểu biết của người con về những gian khổ của mẹ, sự thương yêu và tiếc nuối cho mẹ; đồng thời, gián tiếp cho thấy sự ân hận khi chưa làm cho mẹ thanh thản cuối đời.

Câu 5

Câu 5 (trang 21, SGK Ngữ văn 7, tập 2)

(Câu 4, SGK) Trong hai dòng thơ cuối cùng, tại sao nhà thơ cảm thấy “kinh hãi” khi nghĩ rằng mình vẫn là “một loại quả non xanh”? (Gợi ý: “Quả non xanh” chỉ điều gì? Tại sao điều đó làm tác giả “kinh hãi”?). Bài thơ thể hiện điều gì đẹp đẽ trong tư duy, tình cảm của nhà thơ?

Phương pháp giải:

Gợi ý: “Quả non xanh” chỉ điều gì? Tại sao điều đó làm tác giả “kinh hãi”?

Lời giải chi tiết:

- “Quả non xanh”: nghĩa đen – quả chưa chín; nghĩa bóng – con người chưa trưởng thành, chín chắn, chưa báo đáp được công ơn của mẹ.

- Nhà thơ cảm thấy kinh hãi khi nghĩ rằng khi mẹ già yếu, sắp phải ra đi mà mình vẫn còn là một loại “quả non xanh”, tức là mình chưa trưởng thành, chưa có khả năng tự chăm sóc và bảo vệ mẹ.

- Bài thơ thể hiện sự yêu thương, sự tôn trọng của nhà thơ đối với mẹ; đồng thời, bày tỏ sự hối hận khi chưa thể làm cho mẹ thanh thản cuối đời.

Câu 6

Câu 6 (trang 21, SGK Ngữ văn 7, tập 2)

Cảm xúc của nhân vật trữ tình trong khổ cuối của bài thơ Mẹ và quả (Nguyễn Khoa Điềm) có gì giống và khác với cảm xúc của nhân vật trữ tình trong khổ cuối của bài thơ Mẹ (Đỗ Trung Lai)?

Phương pháp giải:

Đọc kĩ 2 bài thơ

Lời giải chi tiết:

Phân biệt	Mẹ (Đỗ Trung Lai)	Mẹ và quả (Nguyễn Khoa Điềm)
Giống nhau	Cả hai nhân vật trữ tình đều thể hiện sự thảng thốt, lo lắng khi nhận ra hoặc nghĩ đến lúc mẹ đã về già
Khác nhau	Nhân vật trữ tình dường như không muốn tin vào sự thực là mẹ đã già, đã gần đất xa trời	Nhân vật trữ tình day dứt khi nghĩ đến lúc mẹ già mà mình chưa đủ chín chắc, trưởng thành chưa trở thành chỗ dựa cho mẹ hoặc làm cho mẹ đưuọc an lòng

Câu 7

Câu 7 (trang 21, SGK Ngữ văn 7, tập 2)

Đọc bài thơ Nắng mới và thực hiện yêu cầu sau:

Hiện hình ảnh người mẹ trong bài thơ có đặc điểm gì? Người con biểu hiện tình cảm, cảm xúc gì với mẹ?

Phương pháp giải:

Đọc kỹ bài thơ

Lời giải chi tiết:

Người mẹ hiện lên trong ký ức của nhà thơ. Đó là người mẹ đã khuất. Trong khi còn sống, người mẹ dịu dàng, tươi tắn, luôn chịu đựng và vượt qua mọi khó khăn.

Nhà thơ yêu quý và nhớ mãi về mẹ. Hình ảnh của mẹ luôn hiện hữu trong lòng nhà thơ với những cảm xúc sâu lắng, thân thiết.

Nội dung được phát triển bởi đội ngũ Mytour với mục đích chăm sóc khách hàng và chỉ dành cho khích lệ tinh thần trải nghiệm du lịch, chúng tôi không chịu trách nhiệm và không đưa ra lời khuyên cho mục đích khác.

Nếu bạn thấy bài viết này không phù hợp hoặc sai sót xin vui lòng liên hệ với chúng tôi qua email [email protected]

Các câu hỏi thường gặp

Bài thơ trong SGK Ngữ văn 7, tập 2 được sáng tác theo thể loại thơ nào?

Bài thơ được sáng tác theo thể loại thơ tự do. Thể loại này cho phép tác giả sử dụng cách gieo vần linh hoạt và ngắt nhịp tự do, tạo nên sự độc đáo trong việc diễn đạt ý tưởng.

Tính cách của người mẹ trong bài thơ được thể hiện qua những dòng thơ nào?

Tính cách của người mẹ được thể hiện qua các dòng thơ đầu tiên, nơi tác giả miêu tả bà là người chăm chỉ, yêu thương con cái và sẵn sàng chịu đựng gian khổ, hy sinh vì gia đình.

Điểm độc đáo của bài thơ thể hiện qua các yếu tố từ ngữ, hình ảnh và biện pháp tu từ là gì?

Bài thơ độc đáo nhờ vào sự kết hợp giữa từ ngữ giản dị nhưng sâu sắc, hình ảnh biểu tượng và biện pháp tu từ như tương phản, so sánh và ẩn dụ, tạo nên chiều sâu cảm xúc và triết lý về người mẹ.

Trong hai dòng thơ cuối, tại sao nhà thơ cảm thấy 'kinh hãi' khi nghĩ rằng mình vẫn là 'một loại quả non xanh'?

Nhà thơ cảm thấy 'kinh hãi' vì 'quả non xanh' tượng trưng cho sự chưa trưởng thành, chưa thể tự lo cho mẹ khi bà đã già yếu, điều này gợi lên sự ân hận và tiếc nuối vì chưa thể báo đáp công ơn mẹ.

Cảm xúc của nhân vật trữ tình trong khổ cuối của bài thơ 'Mẹ và quả' có gì giống và khác so với bài thơ 'Mẹ' của Đỗ Trung Lai?

Cả hai nhân vật trữ tình đều thể hiện sự lo lắng khi nhận ra mẹ đã già, nhưng trong 'Mẹ và quả', nhân vật trữ tình cảm thấy hối hận vì chưa trưởng thành đủ để làm chỗ dựa cho mẹ.