Phương án nào dưới đây mô tả đúng nhất đặc điểm chung của truyện thơ Phương án nào dưới đây mô tả đúng nhất đặc điểm của nhân vật trong truyện thơ dân gian?
A. Câu hỏi củng cố 1
Trả lời Câu hỏi 1 Phần A trang 35 Sách bài tập Văn 11 Chân trời sáng tạo
Phương án nào dưới đây mô tả đúng nhất đặc điểm chung của truyện thơ
a. Là loại văn thể kết hợp giữa truyện và thơ.
b. Là loại văn thể được viết bằng văn vần.
c. Là loại văn thể sử dụng ngôn từ nghệ thuật, tạo hình tâm trạng.
d. Là loại văn thể thường miêu tả cuộc sống thực.
Phương pháp giải:
Nắm vững kiến thức về đặc điểm chung của truyện thơ
Lời giải chi tiết:
c. Là loại văn thể sử dụng ngôn từ nghệ thuật, tạo hình tâm trạng.
A. Câu hỏi củng cố 2
Trả lời Câu hỏi 2 Phần A trang 36 Sách bài tập Văn 11 Chân trời sáng tạo
Phương án nào dưới đây mô tả đúng nhất đặc điểm của nhân vật trong truyện thơ dân gian?
a. Thường là những con người có số phận bất hạnh, đối mặt với nhiều khó khăn.
b. Thường là những nhân vật có tính cách rất đặc biệt.
c. Thường được miêu tả qua những biểu hiện hành động, ngôn từ.
d. Tất cả các phương án trên.
Phương pháp giải:
Hiểu rõ đặc điểm của nhân vật trong truyện thơ dân gian
Lời giải chi tiết:
a. Thường là những con người có số phận bất hạnh, đối mặt với nhiều khó khăn.
A. Câu hỏi củng cố 3
Trả lời Câu hỏi 3 Phần A trang 36 SBT Văn 11 Chân trời sáng tạo
Ngôn ngữ trong truyện thơ dân gian và truyện thơ Nôm có đặc điểm gì? Cho ví dụ minh hoạ.
Ngôn ngữ |
Truyện thơ dân gian |
Truyện thơ Nôm |
|
|
|
|
|
|
Phương pháp giải:
Đọc lại kiến thức về truyện thơ dân gian và truyện thơ Nôm
Lời giải chi tiết:
Ngôn ngữ |
Truyện thơ dân gian |
Truyện thơ Nôm |
Đặc điểm |
Ngôn ngữ truyền khẩu, giàu chất trữ tình và mang âm hưởng của các làn điệu dân ca Việt Nam |
Truyện thơ Nôm được viết bằng chữ Nôm, có sự kết hợp giữa tự sự và trữ tình. Truyện thơ Nôm bình dân có ngôn ngữ gần với lời ăn tiếng nói hằng ngày, còn truyện thơ Nôm bác học sử dụng nhiều biện pháp tu từ và nhiều điển cố |
Ví dụ |
Nước ngập gốc đáng lại, đừng lại, Nước ngập rễ đáng bềnh, đừng bềnh. Đôi ta yêu nhau, tình Lú-Ủa mặn nồng, Lời đã trao thương không lạc mất. Như bán trâu ngoài chợ, Như thu lúa muôn bông, Lòng ta thương nhau trăm lớp nghìn trùng, Bền chắc như vàng, như đá. (Tiễn dặn người yêu - truyện thơ dân gian)
|
- Ngoảnh đi thì dạ chẳng đành, Nhận ra thì hoá là tình chẳng ngay. Gớm thay mặt dạn mày dày, Trân trân rằng giả con đây mà về. (Quan Âm Thị Kính - truyện thơ Nôm bình dân) - Cậy em, em có chịu lời, Ngồi lên cho chị lạy rồi sẽ thưa. Giữa đường đứt gánh tương tư, Keo loan chắp mối tơ thừa mặc em. (Nguyễn Du, Truyện Kiều – truyện thơ Nôm bác học)
|
A. Câu hỏi củng cố 4
Trả lời Câu hỏi 4 Phần A trang 36 SBT Văn 11 Chân trời sáng tạo
Cốt truyện trong truyện thơ Nôm thường được chia thành mấy nhóm? Là những nhóm nào? Cho ví dụ từng nhóm.
Phương pháp giải:
Đọc lại kiến thức về truyện thơ Nôm
Dựa vào những văn bản đã học để lấy ví dụ
Lời giải chi tiết:
Cốt truyện của truyện thơ Nôm thường được chia làm hai nhóm, thể hiện qua các sơ đồ sau:
1. Mô hình Gặp gỡ (Hội ngộ) - Tai biển (Lưu lạc) - Đoàn tụ (Đoàn viên) Đoàn tụ (Đoàn viên)
Gặp gỡ (Hội ngộ) |
Tai biến (Lưu lạc) |
Đoàn tụ (Đoàn viên) |
Truyện thơ tiêu biểu cho mô hình này: Truyện Kiều, Bích Câu kì ngộ,......
2. Mô hình Nhân - Quả
Ở hiền |
Thử thách/ Biến cố |
Gặp lành |
Ở ác |
Gặp dữ |
Truyện thơ tiêu biểu cho mô hình này: Thạch Sanh, Quan Âm Thị Kính,..
A. Câu hỏi củng cố 5
Trả lời Câu hỏi 5 Phần A trang 36 SBT Văn 11 Chân trời sáng tạo
Trong các tác phẩm dưới đây, tác phẩm nào không phải là truyện thơ
a. Tiễn dặn người yêu
b. Thạch Sanh
c. Lục Vân Tiên
d. Chinh phụ ngâm
Phương pháp giải:
Nhớ lại kiến thức về các tác phẩm đã học
Phương pháp loại trừ
Lời giải chi tiết:
d. Chinh phụ ngâm
A. Câu hỏi củng cố 6
Trả lời Câu hỏi 6 Phần A trang 36 Sách bài tập Văn 11 Chân trời sáng tạo
Từ các văn bản truyện thơ đã học, hãy đề cập một số lưu ý khi đọc một văn bản thuộc thể loại truyện thơ.
Phương pháp giải:
Đọc lại kiến thức về cách đọc một văn bản truyện thơ
Tiếp tục thực hành
Lời giải chi tiết:
Khi đọc một văn bản truyện thơ, cần chú ý rằng đó là một thể loại văn học kết hợp giữa văn vẻ và thơ ca, thường mang tính chất tự sự và cảm xúc. Đồng thời, quan trọng để nhận biết và hiểu rõ về cốt truyện, nhân vật, và ngôn ngữ được sử dụng trong văn bản để có cách tiếp cận phù hợp.
B. Câu hỏi thực hành đọc hiểu 1
Trả lời Câu hỏi 1 Phần B trang 38 Sách bài tập Văn 11 Chân trời sáng tạo
Tóm tắt nội dung văn bản. Nhấn mạnh các chi tiết quan trọng nhất trong việc thể hiện nội dung văn bản.
Phương pháp giải:
Đọc kỹ văn bản
Lời giải chi tiết:
- Tóm tắt nội dung: Trạng Nguyên (Tổng Trấn) bày ra thử thách cho Cúc Hoa và công chúa nước Tần, đó là nấu cơm bằng mía. Ai làm được sẽ đoạt vị trí quan trọng nhất trong triều đình. Dù hai người đều không thành công, nhưng Trạng Nguyên chỉ cho Cúc Hoa cách giải quyết.
- Các chi tiết quan trọng:
+ Trạng Nguyên đưa ra thử thách: nấu cơm bằng mía.
+ Cúc Hoa giải quyết bằng cách ăn mía và lấy bã mía nấu cơm.
+ Khi thấy Cúc Hoa thành công, công chúa tự nguyện nhường vị trí cho Cúc Hoa.
+ Sau đó, gia đình Cúc Hoa sống hạnh phúc, giàu có.
B. Câu hỏi thực hành đọc hiểu 2
Trả lời Câu hỏi 2 Phần B trang 38 Sách bài tập Văn 11 Chân trời sáng tạo
Đoạn trích được thuật lại theo góc độ người kể nào? Dựa vào thông tin nào để bạn đưa ra nhận định đó?
Phương pháp giải:
Đọc kỹ văn bản
Nắm vững kiến thức về ngôi kể
Lời giải chi tiết:
Đoạn trích được kể theo ngôi thứ ba. Điều này được xác định dựa trên cách nhân vật được gọi trong văn bản. Trong truyện, Trạng Nguyên được gọi là “Trạng Nguyên”, Cúc Hoa được gọi là “Cúc Hoa”, và công chúa được gọi là “công chúa”. Cách kể này cho phép người kể linh hoạt, có thể kể chuyện một cách tự nhiên, và miêu tả sự kiện từ nhiều góc độ khác nhau.
B. Câu hỏi thực hành đọc hiểu 3
Trả lời Câu hỏi 3 Phần B trang 38 Sách bài tập Văn 11 Chân trời sáng tạo
Phân tích đặc điểm của nhân vật Trạng Nguyên (Tổng Trấn), Cúc Hoa và công chúa qua văn bản.
Phương pháp giải:
Đọc kỹ văn bản
Chú ý đến các thông tin miêu tả về nhân vật
Lời giải chi tiết:
Trạng Nguyên: Nhân vật này được mô tả là cẩn trọng và tài trí, có nhiều kế sách, điều này được thấy qua các thông tin như “suy nghĩ kỹ càng”, “mưu mẹo”, “mỉm cười tỏ vẻ cụt chả”. Anh ta muốn giúp Cúc Hoa trở thành vị chính thê, nhưng cũng không muốn gây thù ghét với công chúa nước Tần, nên đã giúp cả hai.
Cúc Hoa: Là một nhân vật hiền lành, nhân hậu, thể hiện qua việc anh ấy “ăn mía nhai cơm”, “hỏi cách của Trạng Nguyên”. Cúc Hoa từng nuôi mẹ nuôi thầy,...
Công chúa: Được miêu tả như một nhân vật quý phái, lịch lãm: “Công chúa nước Tần rất kiêu hãnh/ Dâng cơm trực mặt, pha trà cúng tay”. Nhưng cũng rất khiêm tốn, biết mình biết ta: “Nàng vui thích nhường chính thê/ Xin Trạng Nguyên trao vị cho Cúc Hoa!”. Thông qua các thông tin này, đọc giả có thể hiểu sâu hơn về tính cách của mỗi nhân vật.
B. Câu hỏi thực hành đọc hiểu 4
Trả lời Câu hỏi 4 Phần B trang 38 Sách bài tập Văn 11 Chân trời sáng tạo
Có dấu hiệu nào trong văn bản cho thấy đây là truyện thơ Nôm dân gian?
Phương pháp giải:
Đọc lại kiến thức về truyện thơ Nôm
Chú ý đến đặc điểm của truyện thơ Nôm dân gian
Lời giải chi tiết:
Tống Trân Cúc Hoa là một tác phẩm truyện thơ Nôm vô danh, phản ánh cuộc sống và ước mơ của người dân, sử dụng ngôn ngữ bình dân, gần gũi với tiếng nói hàng ngày.
B. Câu hỏi thực hành đọc hiểu 5
Trả lời Câu hỏi 5 Phần B trang 38 Sách bài tập Văn 11 Chân trời sáng tạo
Xác định chủ đề và ý nghĩa mà tác giả muốn truyền đạt đến người đọc.
Phương pháp giải:
Đọc kỹ văn bản
Rút ra ý chính để xác định chủ đề và ý nghĩa
Lời giải chi tiết:
Đoạn trích qua việc mô tả cuộc thi nấu cơm để chọn vợ cả để ca tụng trí tuệ, lòng nhân ái và sự kiên trì của người dân Việt Nam, cũng như truyền tải thông điệp về khao khát được sống hạnh phúc bên gia đình thống nhất.