Buzz
Chọn lựa đáp án chính xác nhất về định nghĩa của yếu tố tượng trưng trong thơ Đặc điểm nào của văn bản Nguyệt cầm (Xuân Diệu) không thể hiện yếu tố tượng trưng?
A. Câu hỏi củng cố 1
Trả lời Câu hỏi 1 Phần A trang 49 Sách Bài Tập Văn 11 Khám phá bản sắc sáng tạo
Chọn đáp án đúng nhất về định nghĩa yếu tố tượng trưng trong thơ.
a. Là sự hòa quyện giữa nhạc tính của thơ (vần, nhịp, âm điệu,... ) với sự tương tác giữa các giác quan (sự hòa hợp giữa các ấn tượng thị giác, thính giác,...)
b. Là tổng hợp của các yếu tố hình thức như dạng thơ, câu thơ, từ ngữ thơ, vần chữ,... để truyền đạt tư duy chung của tác phẩm.
c. Là những chi tiết, hình ảnh kích thích những ý tưởng trừu tượng và sâu sắc về bản chất xấu xa của con người và thế giới
Phương pháp giải:
Đọc lại khái niệm yếu tố tượng trưng trong thơ
Lời giải chi tiết:
Đáp án đúng: c
A. Câu hỏi củng cố 2
Trả lời Câu hỏi 2 Phần A trang 50 Sách Bài Tập Văn 11 Khám phá bản sắc sáng tạo
Đặc điểm nào của văn bản Nguyệt cầm (Xuân Diệu) không thể hiện yếu tố tượng trưng?
a. Nhiều từ ngữ Hán Việt và các tác phẩm trong văn học cổ, mang lại sự cổ xưa và chiều sâu lịch sử cho tác phẩm.
c. Những chi tiết cụ thể, hình thức thực tế gợi lên triết lý sâu xa về số phận tổng quát của những tài năng nghệ thuật trong lịch sử.
d. Sự khai thác toàn diện nhạc tính của âm điệu, vần điệu và cấu trúc ngữ pháp phản ánh trong câu thơ.
Phương pháp giải:
Đọc kỹ văn bản Nguyệt cầm (Xuân Diệu)
Phân tích các yếu tố tượng trưng hiện có trong văn bản
Phương pháp loại trừ
Lời giải chi tiết:
Đáp án đúng: a
A. Câu hỏi củng cố 3
Trả lời Câu hỏi 3 Phần A trang 50 Sách Bài Tập Văn 11 Khám phá bản sắc sáng tạo
Chỉ ra ít nhất một yếu tố tượng trưng trong bài thơ Thời gian của Văn Cao
Phương pháp giải:
Đọc kỹ văn bản Thời gian (Văn Cao)
Phân tích các yếu tố tượng trưng hiện có trong văn bản
Lời giải chi tiết:
Hệ thống hình ảnh trong bài thơ Thời gian mang tính chất tượng trưng cao. Điển hình là “Chiếc lá khô, tiếng sỏi trong lòng giếng cạn, hia giếng nước,...” : những hình ảnh cụ thể, hữu hình nhưng lại kích thích những ý niệm trừu tượng (thời gian, nghệ thuật, tình yêu,...) và triết lý sâu xa về bản chất của thế giới con người ( sự phá hủy của thời gian, sự tồn tại của những giá trị tinh thần,...)
A. Câu hỏi củng cố 4
Trả lời Câu hỏi 4 Phần A trang 50 Sách Bài Tập Văn 11 Khám phá bản sắc sáng tạo
Từ các văn bản đã học, hãy đề cập một số lưu ý về cách hiểu văn bản thơ có yếu tố tượng trưng.
Phương pháp giải:
Dựa trên kiến thức đã học hoặc tìm kiếm từ sách, vở, internet,...
Lời giải chi tiết:
Một số lưu ý về cách hiểu văn bản thơ có yếu tố tượng trưng:
- Xác định những chi tiết, hình ảnh cụ thể, hữu hình nhưng mang ý nghĩa trừu tượng và triết lý sâu xa về con người và thế giới.
- Phân tích cách các chi tiết, hình ảnh này chuyển đổi ý nghĩa, đặc biệt quan tâm đến sự kết hợp giữa cái cụ thể và cái trừu tượng.
- Một số tác phẩm có thể sử dụng kỹ thuật tương giao (kết hợp và thống nhất các ấn tượng giác quan khác nhau như: thị giác với thính giác, thính giác với xúc giác,...) để mở ra và liên kết giữa cái cụ thể, hữu hình và cái trừu tượng, vô hình. Cần chỉ ra và phân tích ý nghĩa của kỹ thuật này.
- Nhiều tác phẩm sử dụng âm điệu của từ ngữ và cú pháp để mở rộng phạm vi của thế giới tưởng tượng; cần phân tích giá trị của các yếu tố này.
- Dựa vào những kinh nghiệm đã có khi đọc thể loại thơ này.
B. Câu hỏi thực hành đọc hiểu Trong khi đọc
Trả lời Câu hỏi Trong khi đọc Phần B trang 50 Sách Bài Tập Văn 11 Khám phá bản sắc sáng tạo
Đọc văn bản Xứ mộng của Ét- ga A-lan Pô (Edgar Allan Poe) (Bài 7,SBT Ngữ văn 11, tập 2, Khám phá bản sắc sáng tạo).
1. Bạn tưởng tượng như thế nào về Xứ Mộng mà người anh hùng đã dành cả cuộc đời để tìm kiếm?
2. Cái bóng mà người anh hùng gặp trên đường có thể là ai?
3. Người anh hùng có thể tìm ra Xứ Mộng mà mình mong ước dựa trên sự hướng dẫn của cái bóng không?
Phương pháp giải:
Đọc kỹ văn bản
Lời giải chi tiết:
1. Tôi nghĩ, đó là một nơi rất đẹp, giàu có, xa hoa, sang trọng.
2. Cái bóng có thể là người đi đường, có thể là người dân bản địa, cũng có thể là người đi trước để tìm kiếm Xứ Mộng.
3. Có thể hoặc không, bởi vì tôi thấy, sự chỉ dẫn thực sự mơ hồ nhưng nó cũng chứa đựng một ý nghĩa nào đó rất sâu xa.
B. Câu hỏi thực hành đọc hiểu 1
Trả lời Câu hỏi 1 Phần B trang 52 Sách Bài Tập Văn 11 Khám phá bản sắc sáng tạo
Bạn đã từng đọc hoặc xem những tác phẩm nào về cuộc phiêu lưu của những anh hùng chưa? Cuộc phiêu lưu của người anh hùng trong bài thơ Xứ Mộng có điểm gì giống hoặc khác biệt so với những cuộc phiêu lưu mà bạn đã biết?
Phương pháp giải:
Dựa trên kiến thức cá nhân
Lời giải chi tiết:
Có thể kể đến một số tác phẩm như:
- Sử thi Ô-đi-xê (Odyssey) của Hô-mê-rơ (Homer),
- Tiểu thuyết Đảo hoang của Daniel Defoe,
- Tiểu thuyết Ba người lính ngự lâm của Aleksandr Pushkin,
- Loạt phim Chiến binh báo đen (Black Panther), Cuộc phiêu lưu của Nemo dưới biển sâu (Finding Nemo), Trò chơi vương quyền (Game of Thrones),...
→ Những tác phẩm này thường kể về những cuộc phiêu lưu nguy hiểm của nhân vật chính (anh hùng, dũng sĩ, những con người can đảm, mạnh mẽ, khao khát công lý) vượt qua nhiều thử thách để tìm kiếm những gì họ quý trọng, yêu thương, khao khát (kho báu, tình yêu, chân lý khoa học,....), thường kết thúc với sự thành công và hạnh phúc của nhân vật chính khi đạt được mục tiêu.
Cuộc phiêu lưu của người anh hùng trong Xứ Mộng cũng nhằm mục đích tìm kiếm vùng đất mơ ước và trải qua nhiều gian khổ (cả một đời người, đánh đổi bằng tất cả tuổi trẻ, sức khỏe và niềm tin), nhưng lại kết thúc mơ hồ với một hướng dẫn không rõ ràng, đánh dấu sự kết thúc của một cuộc hành trình hư vô, không hy vọng.
B. Câu hỏi thực hành đọc hiểu 2
Trả lời Câu hỏi 2 Phần B trang 52 SBT Văn 11 Chân trời sáng tạo
Kẻ bảng dưới đây vào vở và điền thông tin vào các ô trống
Phương pháp giải:
Đọc kĩ văn bản và liệt kê những kiến thức mà đề bài yêu cầu
Lời giải chi tiết:
|
Những chi tiết đặc tả nhân vật dũng sĩ |
Đoạn thơ |
Nội dung |
|
- quần áo đẹp muôn màu - ca vang - du lịch ngoài nắng, trong đêm tối.
|
Có một chàng dũng sĩ,... Tìm Xứ Mộng sang giàu.
|
Tuổi trẻ và khát vọng tìm kiếm Xứ Mộng. |
|
- già thêm mãi - ảo ảnh tan vào chỗ không
|
Nhưng chàng già thêm mãi… Giống Xứ Mộng chàng mong.
|
Tuổi già và sự tan vỡ của khát vọng. |
|
- sức lực héo kiệt dần - vội hỏi ân cần.
|
Rồi sau khi chàng thấy … Một Xứ Mộng thần tiên!
|
Cuộc gặp gỡ với cái bóng |
Từ bảng trên, bạn hãy nêu nhận xét về sự thay đổi ngoại hình và tâm trạng của chàng dũng sĩ qua những giai đoạn khác nhau trong cuộc hành trình tìm Xử Mộng.
Với nghệ thuật sử dụng màu sắc của Ét-ga A-lan Pô qua ba đoạn thơ Từ màu sắc tươi vui, rực rỡ ở đoạn 1: quần áo đẹp muôn màu (trong nguyên tác là: trang phục đẹp đẽ, rực rỡ) đến sự phai nhạt ở đoạn 2 và bóng tối hư vô ở đoạn cuối, ta thấy sự thay đổi của chàng dũng sĩ được thể hiện qua những yếu tố sau:
- Về ngoại hình: Từ trẻ trung, khỏe mạnh đến già yếu và cuối cùng là sinh lực béo kiệt, báo hiệu sự kết thúc của cuộc hành trình.
- Về tâm trạng: Từ lạc quan, tràn đầy hi vọng ("hát vang" khi lên đường tìm kiếm Xứ Mộng) đến tan vỡ ảo vọng (ảo ảnh "tan vào chỗ không"), nhưng đến phút cuối của cuộc đời vẫn níu kéo chút hi vọng cuối cùng qua câu hỏi đối với chiếc bóng lữ thứ
B. Câu hỏi thực hành đọc hiểu 3
Trả lời Câu hỏi 3 Phần B trang 52 SBT Văn 11 Chân trời sáng tạo
Liệt kê các chi tiết, hình ảnh liên quan đến bóng tối trong bài thơ. Mỗi lần bóng tối xuất hiện, ý nghĩa của hình ảnh đã thay đổi như thế nào? Phân tích mối quan hệ giữa nhân vật bóng và các hình ảnh bóng tối.
Phương pháp giải:
Đọc kỹ bài thơ
Liệt kê các chi tiết, hình ảnh liên quan đến bóng tối trong bài thơ
Phân tích mối quan hệ giữa nhân vật bóng và các hình ảnh bóng tối.
Lời giải chi tiết:
Những chi tiết, hình ảnh liên quan đến bóng tối trong bài thơ:
- Đoạn 1: Ngoài nắng, trong đêm tối,/Chàng du lịch đã lâu
+ Bóng tối xuất hiện cùng ánh sáng, biểu tượng cho niềm vui và nỗi đau mà chàng trai đã gặp phải trong cuộc hành trình. Với tinh thần lạc quan, anh chàng vượt qua mọi khó khăn để tìm kiếm Xứ Mộng.
- Đoạn 2: Trong tâm chàng – ảo ảnh/ Đã tan vào chỗ không
(Nguyên tác: Trong tim chàng bóng tối phủ dần)
+Bóng tối lan rộng trong trái tim anh chàng dũng sĩ, biểu hiện cho sự bất an và hy vọng dần mất đi khi cuộc hành trình tìm kiếm Xứ Mộng trở nên vô vọng.
- Đoạn 3: Có hai chi tiết liên quan đến bóng tối: bóng người lữ thứ và Thung lũng Tối đen.
+Chàng trai đã bước vào vương quốc của bóng tối, nơi mà bóng tối hoàn toàn chiếm lĩnh. Hình ảnh Thung lũng Tối đen trái ngược hoàn toàn với Xứ Mộng, là biểu tượng cho sự kết thúc của cuộc hành trình và sự chấp nhận cho sự vĩnh cửu.
→ Giữa nhân vật bóng và các hình ảnh bóng tối trong bài thơ có mối liên hệ sâu sắc: Bóng tối đại diện cho sự bất an và hy vọng mất đi trong cuộc hành trình tìm kiếm Xứ Mộng.
B. Câu hỏi thực hành đọc hiểu 4
Trả lời Câu hỏi 4 Phần B trang 52 SBT Văn 11 Chân trời sáng tạo
Bạn nghĩ gì về ý nghĩa tượng trưng của cuộc hành trình mà chàng dũng sĩ đã trải qua và ý nghĩa tượng trưng của Xứ Mộng mà chàng tìm kiếm?
Phương pháp giải:
Phân tích ý nghĩa tượng trưng của cuộc hành trình mà chàng dũng sĩ đã trải qua
Phân tích ý nghĩa tượng trưng của Xứ Mộng mà chàng tìm kiếm
Lời giải chi tiết:
Ý nghĩa tượng trưng của cuộc hành trình tìm kiếm Xứ Mộng. Đây là cuộc hành trình tìm kiếm sự giàu có và hạnh phúc hoàn hảo trong cuộc sống. Con người dành cả cuộc đời để tìm kiếm những giá trị xa xỉ nhưng không nhận ra rằng những giá trị thực sự quý giá nằm ngay trước mắt, trong những khoảnh khắc của cuộc sống chứ không phải ở một đích đến hư vô.
Ý nghĩa tượng trưng của Xứ Mộng: Xứ Mộng đại diện cho những giá trị tuyệt đối mà con người mong mỏi, nhưng càng tìm kiếm thì Xứ Mộng càng xa xôi hơn.
B. Câu hỏi thực hành đọc hiểu 5
Trả lời Câu hỏi 5 Phần B trang 52 SBT Văn 11 Chân trời sáng tạo
Đây là một trong những tác phẩm cuối đời của Ét-ga A-lan Pô (ông mất 6 tháng sau khi hoàn thành bài thơ). Theo bạn, nhà thơ muốn truyền đạt thông điệp gì qua văn bản này?
Phương pháp giải:
Đọc kỹ văn bản và hoàn cảnh sáng tạo được nêu ra ở phần đề bài
Lời giải chi tiết:
Hang trăm năm sau cuộc đổ xô của người Tây Ban Nha tìm kiếm thành phố vàng El Dorado huyền thoại, lại có những cuộc đổ xô tìm vàng mới của người da trắng về phía Tây hoang dã của nước Mỹ. Ét-ga A-lan Pô viết bài thơ Xứ Mộng vào năm 1849, năm cuối cùng của cuộc đời ông, để cảnh báo về sự phù phiếm và vô nghĩa của những ước mơ giàu có nhanh chóng hay, rộng hơn nữa, về sự vô nghĩa của những ước mơ tìm kiếm giá trị tuyệt đối trong cuộc sống.
