
Đọc đoạn văn sau và trả lời các câu hỏi:
“Chúng ta đều là anh chị em với máy móc của chúng ta', nhà sử học công nghệ Gioóc-giơ Đi-xơn (George Dyson) đã từng lưu ý như vậy. Mối quan hệ anh chị em với máy móc của chúng ta rất gần gũi, và mối quan hệ với người họ hàng công nghệ cũng như vậy. Chúng ta yêu thích máy móc – không chỉ vì chúng có ích cho chúng ta, mà còn vì chúng thân mật và thậm chí còn đẹp đẽ nữa. Trong một chiếc máy được chế tạo tốt, chúng ta thấy một số ước muốn sâu xa nhất của chúng ta được thể hiện: mong muốn hiểu được thế giới và sự vận hành của nó, mong muốn mang sức mạnh của thiên nhiên phục vụ cho những mục tiêu riêng, mong muốn bổ sung một cái gì đó mới và hợp sở thích của chúng ta vào vũ trụ, mong muốn được kinh hãi và sửng sốt. Một chiếc máy tinh xảo là khởi nguồn của sự ngạc nhiên và tự hào.
Tuy nhiên, máy móc cũng có thể xấu xí, và chúng ta cảm nhận được ở chúng một mối đe dọa với những thứ chúng ta yêu quý. Máy móc có thể là một kênh dẫn truyền sức mạnh con người, nhưng sức mạnh này thường bị nắm giữ bởi các nhà công nghiệp và tài chính, những người sở hữu máy móc, chứ không phải những người được trả lương để vận hành chúng. Máy móc đều lạnh lùng và vô tâm, và trong cách chúng vâng lời những kịch bản được lập trình, chúng ta thấy hình ảnh của những tình trạng đen tối hơn của xã hội. Nếu máy móc mang lại điều gì đó nhân bản cho thế giới xa xôi, thì chúng cũng mang lại điều gì đó xa lạ cho thế giới con người. Nhà toán học và triết gia Bớt-ren Ru-xen (Bertrand Russell) diễn tả một cách ngắn gọn trong một bài luận năm 1924: “Máy móc được tôn thờ vì chúng đẹp và được đánh giá cao vì chúng tạo ra sức mạnh; chúng bị căm thù vì chúng gớm ghiếc và bị ghê tởm vì chúng áp đặt tình trạng nô lệ”
(Ni-cô-lat Ca – Nicholas Carr, Lồng kính tự động hoá và chúng ta, Vũ Duy Mẫn dịch, NXB Trẻ, Thành phố Hồ Chí Minh, 2015, tr. 38 – 39)
Câu 1
Câu 1 (trang 17, sách bài tập Ngữ Văn 11, tập một):
Xác định chủ đề và các ý chính, ý phụ của mỗi đoạn văn trong văn bản.
Phương pháp giải:
Đọc kĩ đoạn trích để xác định chủ đề và ý chính, ý phụ.
Lời giải chi tiết:
* Chủ đề: Mối quan hệ giữa con người và máy móc.
- Ý chính: Sự gần gũi và đôi khi đe dọa của máy móc đối với con người.
- Ý phụ:
+ Máy móc có thể làm tăng sức mạnh của con người nhưng cũng gây ra mối đe dọa cho con người.
+ Sự lạnh lùng và vô tâm của máy móc.
Câu 2
Câu 2 (trang 17, sách bài tập Ngữ Văn 11, tập một):
Các thông tin trong văn bản được sắp xếp theo mô hình tổ chức nào? Tác dụng của mô hình tổ chức đó là gì?
Phương pháp giải:
Đọc kĩ đoạn trích để xác định mô hình tổ chức và tác dụng của nó.
Lời giải chi tiết:
Các thông tin được tổ chức theo mô hình tương phản, đối lập, nhấn mạnh mối quan hệ giữa con người và máy móc.
Câu 3
Câu 3 (trang 17, sách bài tập Ngữ Văn 11, tập một):
Phân tích quan điểm, thái độ của tác giả được biểu hiện trong văn bản.
Phương pháp giải:
Đọc kỹ văn bản để phân tích quan điểm, thái độ của tác giả.
Lời giải chi tiết:
Trong văn bản, quan điểm, thái độ của tác giả thường không được tiết lộ trực tiếp mà được thể hiện gián tiếp trước hết qua cách trình bày, sắp xếp thông tin. Bằng cách đưa ra các thông tin đối lập về mối quan hệ đa chiều giữa con người và máy móc, tác giả diễn đạt quan điểm: máy móc không chỉ có ích và có giá trị mà còn có thể gây ra mối đe dọa cho cuộc sống con người. Quan điểm này cũng được thể hiện gián tiếp qua việc tác giả trích dẫn các tuyên bố nổi tiếng của nhà sử học George Dyson và nhà triết học Bertrand Russell.
Câu 4
Câu 4 (trang 17, sách bài tập Ngữ Văn 11, tập một):
Dựa trên các thông tin được trình bày trong văn bản này cùng với văn bản về Trí Thông Minh Nhân Tạo của Richard Watson trong Sách Giáo Khoa Ngữ Văn 11, tập hai, bạn nghĩ gì về mối quan hệ giữa con người và máy móc?
Phương pháp giải:
Đọc kỹ văn bản để đưa ra suy nghĩ cá nhân về mối quan hệ giữa con người và máy móc.
Lời giải chi tiết:
Suy nghĩ của tôi: máy móc có khả năng thay thế con người trong hầu hết các hoạt động của cuộc sống, thậm chí cả những hoạt động mang tính sáng tạo. Điều này đặt con người trước một cuộc khủng hoảng mới - nguy cơ trở thành vô dụng trước sự phát triển của Trí Thông Minh Nhân Tạo và tự động hóa.