Buzz
Chuẩn bị
Câu hỏi (trang 107, SGK Ngữ Văn 11, tập một):
Đọc trước văn bản Tạ Quang Bửu – người thầy thông thái; tìm hiểu thêm về các bài viết về Giáo sư Tạ Quang Bửu và những người khác tiêu biểu cho phẩm chất tốt đẹp của người Việt Nam.
Phương pháp giải:
Tìm kiếm các bài viết trên internet liên quan đến Giáo sư Tạ Quang Bửu và những người tiêu biểu.
Lời giải chi tiết:
- Các bài viết về giáo sư Tạ Quang Bửu:
+ Giáo sư Tạ Quang Bửu – một trí thức uyên bác.
+ Giáo sư Tạ Quang Bửu với ngành Quân giới.
+ Nhà khoa học trọn đời phụng sự đất nước.
- Các bài viết về một số người khác tiêu biểu:
+ Bác Hồ: Sáng ngời theo những điển hình gương Bác.
+ Nguyễn Ngọc Ký: Thầy giáo Nguyễn Ngọc Ký – tấm gương sáng về nghị lực sống.
+ Đại tướng Võ Nguyên Giáp - Vị tướng của hòa bình.
Trong khi đọc 1
Câu 1 (trang 107, SGK Ngữ Văn 11, tập một):
Phần mở đầu nêu lên vấn đề gì?
Phương pháp giải:
Đọc kĩ phần mở đầu tìm ra vấn đề.
Lời giải chi tiết:
Phần mở đầu đặt vấn đề: nhận định của mọi người về Tạ Quang Bửu.
Trong khi đọc 2
Câu 2 (trang 108, SGK Ngữ Văn 11, tập một):
Chú ý các lĩnh vực mà Giáo sư Bửu hiểu biết.
Phương pháp giải:
Đọc toàn bài tìm ra tên các lĩnh vực được nhắc đến.
Lời giải chi tiết:
- Lĩnh vực:
+ Cử nhân toán.
+ Thể thao.
+ Âm nhạc, hội họa, kiến trúc.
+ Tiếng Anh.
Trong quá trình đọc 3
Câu 3 (trang 108, SGK Ngữ Văn 11, tập một):
Vì lý do gì Tạ Quang Bửu lại quyết định học chữ Hán?
Phương pháp giải:
Đọc kỹ đoạn cuối trang 108 và đầu trang 109 để tìm hiểu lý do học chữ Hán.
Lời giải chi tiết:
Tạ Quang Bửu quyết định học chữ Hán vì mong muốn hiểu sâu sắc văn hóa Việt Nam và Trung Quốc.
Trong quá trình đọc 4
Câu 4 (trang 109, SGK Ngữ Văn 11, tập một):
Tại sao Giáo sư Lê Văn Thiêm ngạc nhiên?
Phương pháp giải:
Chú ý đến đoạn kết cuốn sách trang 109, nhấn mạnh vào câu chuyện Lê Văn Thiêm kể lại.
Lời giải chi tiết:
Giáo sư Lê Văn Thiêm ngạc nhiên vì thấy Tạ Quang Bửu dù bận rộn với công việc vẫn dành thời gian để đọc sách.
Trong quá trình đọc 5
Câu 5 (trang 110, SGK Ngữ Văn 11, tập một):
Ý nghĩa của việc trích dẫn quan điểm của Chom-xki là gì?
Phương pháp giải:
Tập trung vào quan điểm của Chom-xki và suy luận ra ý nghĩa.
Lời giải chi tiết:
Việc trích dẫn ý kiến của Chom-xki nhấn mạnh vào sự thông minh của Tạ Quang Bửu. Sự thông minh của ông đã được thừa nhận không chỉ bởi người Việt mà còn bởi người nước ngoài.
Trong quá trình đọc 6
Câu 6 (trang 110, SGK Ngữ Văn 11, tập một):
Chú ý đến các minh chứng về khả năng ngoại ngữ của Tạ Quang Bửu.
Phương pháp giải:
Chú ý các sự kiện liên quan đến khả năng ngoại ngữ của Giáo sư.
Lời giải chi tiết:
- Ông đã học tiếng Nga chỉ trong ba tháng và sau đó dịch sang tiếng Pháp.
- Ông đọc được tiếng Ba Lan và trình bày về nghiên cứu toán cho các giáo viên đại học Hà Nội.
- Ông giúp Bác sáng tạo ra các văn kiện gửi ra nước ngoài bằng tiếng Anh.
Trong quá trình đọc 7
Câu 7 (trang 111, SGK Ngữ Văn 11, tập một):
Nội dung chính của phần 2 là gì?
Phương pháp giải:
Đọc phần 2 và suy ra nội dung chính.
Lời giải chi tiết:
Nội dung chính của phần 2 là: Những giá trị mà Tạ Quang Bửu góp phần đến.
Khi đọc đoạn 8
Câu 8 (trang 111, SGK Ngữ Văn 11, tập một):
Đoạn thơ cuối cùng trong văn bản mang lại hiệu ứng gì?
Phương pháp giải:
Chú ý đến phần thơ cuối cùng để nhận diện hiệu ứng mà nó tạo ra.
Lời giải chi tiết:
Đoạn thơ cuối cùng trong văn bản làm nổi bật sự tôn trọng và xác nhận Tạ Quang Bửu là một người rất thông thái, luôn sống tận hưởng cuộc sống và nhận được sự yêu quý, tôn trọng từ nhiều người.
Sau khi đọc 1
Câu 1 (trang 112, SGK Ngữ Văn 11, tập một):
Xác định chủ đề, cấu trúc và nội dung chính của từng phần trong văn bản 'Tạ Quang Bửu – người thầy thông thái'.
Phương pháp giải:
Đọc toàn bộ văn bản, nhận biết nội dung để xác định cấu trúc chủ đề của từng phần.
Lời giải chi tiết:
- Chủ đề của văn bản là: Mô tả về phong cách, cách sống, quan điểm và tài năng của Tạ Quang Bửu.
- Cấu trúc bao gồm hai phần:
+ Phần 1: Phong cách sống của Tạ Quang Bửu.
+ Phần 2: Các giá trị mà Tạ Quang Bửu góp phần tạo ra cho thế giới hiện nay.
Sau khi đọc 2
Câu 2 (trang 112, SGK Ngữ Văn 11, tập một):
Liệt kê và hiểu thông tin về các nhân vật liên quan đến Tạ Quang Bửu được tác giả Hàm Châu đề cập trong văn bản. Những nhân vật này có điểm chung nào?
Phương pháp giải:
Đọc kỹ văn bản, tìm tên những nhân vật được đề cập. So sánh để nhận biết điểm chung.
Lời giải chi tiết:
- Các nhân vật liên quan đến Tạ Quang Bửu được tác giả Hàm Châu đề cập trong văn bản:
+ Nhà toán học - ngôn ngữ No-am Chom-xki được tạp chí Mỹ Newsweek vinh danh là 'một trong những nhà bác học lớn nhất của thế kỷ XX'.
+ Ông Nguyễn Xuân Huy, cộng tác viên cùng với Giáo sư Tạ Quang Bửu.
+ Mi-ku-xin-xki là một nhà toán học người Ba Lan.
+ Nguyễn Xiển là một nhà hoạt động chính trị và là giáo viên toán kinh nghiệm.
+ Giáo sư Lê Văn Thiêm, tiến sĩ toán học đầu tiên của Việt Nam, là một trong những nhà khoa học tiêu biểu nhất của Việt Nam trong thế kỷ 20.
+ Phan Đình Diệu, giáo sư, tiến sĩ toán học nổi tiếng của Việt Nam.
→ Các nhân vật này đều là những học giả uy tín và đều tôn trọng Tạ Quang Bửu.
Sau khi đọc 3
Câu 3 (trang 112, SGK Ngữ Văn 11, tập một):
Văn bản tập trung vào làm sáng tỏ vấn đề gì? Tác giả đã triển khai bài viết như thế nào? Trích dẫn ý kiến của nhiều nhân vật như trên có ý nghĩa gì?
Phương pháp giải:
Đọc kỹ văn bản để xác định vấn đề chính. Nhận biết cách triển khai của tác giả và tầm quan trọng của việc trích dẫn ý kiến của nhiều nhân vật.
Lời giải chi tiết:
- Văn bản tập trung vào việc làm sáng tỏ về Tạ Quang Bửu là một người thông thái.
- Tác giả triển khai bài viết bằng cách liệt kê các câu chuyện liên quan đến Tạ Quang Bửu, những hồi ức, câu chuyện và nhận xét của người khác về ông để chứng minh vấn đề.
- Việc trích dẫn ý kiến của nhiều nhân vật như trên giúp làm tăng tính khách quan cho văn bản đồng thời chứng minh vấn đề mà tác phẩm đang thảo luận.
Sau khi đọc 4
Câu 4 (trang 112, SGK Ngữ Văn 11, tập một):
Phân tích và làm sáng tỏ thái độ, tình cảm của người viết thể hiện trong văn bản qua một số câu văn cụ thể.
Phương pháp giải:
Đọc toàn văn bản, chú ý các chi tiết thể hiện thái độ, tình cảm qua một số câu văn cụ thể.
Lời giải chi tiết:
- Các câu văn trong phần 2 như:
+ 'đức thầy của chúng ta....': Thể hiện sự kính trọng của tác giả đối với Giáo sư Tạ Quang Bửu.
+ 'Giáo sư Tạ Quang Bửu đột ngột nghỉ hưu': Thay vì sử dụng từ bị bệnh, tác giả chọn từ ngữ khác nhằm tạo ra sự nhẹ nhàng.
→ Tác giả thể hiện sự tôn trọng đối với Tạ Quang Bửu vì thành tựu mà ông đã đạt được. Đồng thời, tác giả cũng bày tỏ sự tiếc nuối với sự ra đi của Giáo sư Tạ Quang Bửu.
Sau khi đọc 5
Câu 5 (trang 112, SGK Ngữ Văn 11, tập một):
Văn bản Tạ Quang Bửu – người thầy thông thái mang lại cho tôi những kiến thức và nhận thức quý báu gì? Hãy đưa ra một ví dụ về phẩm chất đáng kính của người Việt Nam mà tôi biết trong cuộc sống hoặc qua các phương tiện truyền thông đại chúng.
Phương pháp giải:
Đọc toàn bộ văn bản, chỉ ra những kiến thức và nhận thức quý báu. Đưa ra ví dụ cụ thể.
Lời giải chi tiết:
- Văn bản Tạ Quang Bửu – người thầy thông thái cung cấp cho tôi những thông tin quý giá và nhận thức về cách sống và làm việc của Giáo sư Tạ Quang Bửu. Tôi học được rất nhiều bài học quý báu trong cuộc sống như cách học tập, làm việc hiệu quả, và sống có ích cho xã hội.
- Một ví dụ về phẩm chất đáng kính của người Việt Nam là lòng yêu nước, lòng đoàn kết, tinh thần cần cù, siêng năng, và lòng hiếu học. Tôi thấy rằng để phát huy những phẩm chất tốt đẹp đó, tôi phải cố gắng học tập, rèn luyện và lấy Bác Hồ làm tấm gương sống.
Sau khi đọc 6
Câu 6 (trang 112, SGK Ngữ Văn 11, tập một):
Dựa trên thông tin từ văn bản trên, viết một đoạn văn (khoảng 10 – 12 dòng) giới thiệu về Giáo sư Tạ Quang Bửu.
Phương pháp giải:
Xây dựng đoạn văn giới thiệu về Giáo sư dựa trên nội dung của văn bản.
Lời giải chi tiết:
Tạ Quang Bửu (1910–1986) là một nhà giáo, nhà khoa học nổi tiếng của Việt Nam, người đã đặt nền móng cho lĩnh vực khoa học kỹ thuật và công nghệ quân sự của đất nước. Ông được biết đến là một trong những nhà trí thức hàng đầu của Việt Nam từ thời kỳ giành độc lập năm 1945. Ông đã có nhiều đóng góp to lớn trong sự nghiệp cách mạng và giải phóng dân tộc, cũng như trong lĩnh vực khoa học và giáo dục. Tài năng đa dạng của ông, từ toán học đến văn chương, đã được nhiều người công nhận và kính trọng. Ông là một người rất yêu sách, luôn dành thời gian để nghiên cứu và viết về nhiều lĩnh vực khác nhau. Sự ra đi của Giáo sư Tạ Quang Bửu là một mất mát lớn cho đất nước, để lại nhiều niềm tiếc thương trong lòng mọi người.
