Giải Bài tập 1 trang 21 của sách bài tập Ngữ văn 11, tập 2 - Liên kết kiến thức

Buzz

Nội dung bài viết

Đọc lại đoạn văn Bài ca ngất ngưởng trong SGK Ngữ văn 11, tập 2 (tr.95 – 96) và trả lời câu hỏi hoặc thực hiện các yêu cầu:

Xem thêm

Đọc tóm tắt

- Đoạn văn Đi thi tự vịnh và Bài ca ngất ngưởng của Nguyễn Công Trứ có điểm chung về tư tưởng và phong cách sống.
- Tư duy tự lập, quyết tâm phát triển bản thân, trả nợ cầm thư, tự hào về thành tích đỗ thủ khoa.
- Ý thức tự do, mong muốn cuộc sống hạnh phúc, không bị áp đặt bởi xã hội.
- Phong cách sống mạnh mẽ, chấp nhận trách nhiệm, sẵn lòng vì lẽ phải hành động, đáng được tôn vinh là người hùng.

Đọc lại đoạn văn Bài ca ngất ngưởng trong SGK Ngữ văn 11, tập 2 (tr.95 – 96) và trả lời câu hỏi hoặc thực hiện các yêu cầu:

Câu 1

Câu 1 (trang 21, sách bài tập Ngữ Văn 11, tập hai):

Tra từ điển, giải thích nghĩa của từ “vũ trụ”. Theo bạn, trong số các phương án sau đây, phương án nào phù hợp nhất với nghĩa của từ”vũ trụ” được tác giả sử dụng trong câu thơ đầu tiên?

A. Bầu trời rộng lớn, khoảng không bao la

B. Không gian và thời gian vô tận

C. Cõi trời, tiên giới, chốn bồng lai tiên cảnh

D. Thiên hạ, thế gian, cuộc đời

Phương pháp giải:

Tra từ điển để chọn ra phương án đúng về nghĩa của từ “vũ trụ” để rút ra ý nghĩa trong câu thơ đầu tiên.

Lời giải chi tiết:

Chọn đáp án: D

Câu 2

Câu 2 (trang 21, sách bài tập Ngữ Văn 11, tập hai):

Từ “lược thao” trong cụm từ “sách lược thao” ở bài Bình Ngô đại cáo (đọc lại cước chú số 2 – Ngữ văn 10, tập hai, tr. 14) và từ “thao lược” trong cụm từ “gồm thao lược” ở câu thơ thứ tư của bài thơ Bài ca ngất ngưởng có ý nghĩa, cách dùng giống và khác nhau như thế nào?

Phương pháp giải:

Đọc kĩ văn bản và dựa vào hiểu biết cá nhân để giải thích cụm từ “thao lược”

Lời giải chi tiết:

“Lược thao” và “thao lược” đều là từ ghép đẳng lập. Tuy trật tự các yếu tố khác nhau nhưng cùng xuất phát từ nghĩa gốc (rút gọn của “Tam lược” và “Lục thao tên những cuốn sách binh pháp thời xưa), có nghĩa chung là nói chuyện quân sự, dùng binh.

Câu 3

Câu 3 (trang 21, sách bài tập Ngữ Văn 11, tập hai):

Lập bảng để thống kê các sự kiện chính trong cuộc đời; chức vụ, công việc, hành động của tác giả và nêu nhận xét. Gợi ý:

Sự kiện chính trong cuộc

Chức vụ, công việc, hành động

Nhận xét

Phương pháp giải:

Đọc kĩ văn bản và điền thông tin phù hợp.

Lời giải chi tiết:

Sự kiện chính trong cuộc	Chức vụ, công việc, hành động	Nhận xét
Khi làm quan	- Đỗ thủ khoa kì thi Hương - Tham tán quân vụ - Tổng đốc Hải An - Tả Đô Ngự sử Viện Đô Sát, Tham tri bộ Binh, Tán lí cơ vụ - Phủ doãn phủ Thừa Thiên	Làm quan trải nhiều lĩnh vực, ở mỗi lĩnh vực đều đạt tới đỉnh cao,...
Khi cáo quan	“Đạc ngựa bò vàng đeo ngất ngưởng”	“Ngông”, ngạo thế; không tham luyến danh vị, coi thường phú quý,...
Lúc nghỉ hưu	- Về quê, duy ngoạn thiên nhiên - Đi chơi chùa nhưng vẫn mang theo các cô hầu	Phóng túng, tự do tự tại; phong tình, khác người,...

Câu 4

Câu 4 (trang 21, sách bài tập Ngữ Văn 11, tập hai):

Tác giả đã đề cập đến việc “vào lồng” trong câu thơ thứ hai, vậy ý thơ nào cho biết việc tác giả “ra khỏi lồng”? Từ đó, dựa trên nội dung bài thơ và hiểu biết về Nguyễn Công Trứ, hãy phân tích về tâm trạng, hành động của tác giả ở từng giai đoạn và trước những sự kiện quan trọng trong cuộc đời.

Phương pháp giải:

Đọc kỹ văn bản và dựa trên hiểu biết về tác giả để giải thích ý thơ và phân tích về tâm trạng, hành động.

Lời giải chi tiết:

- “Vào lồng” có nghĩa là tham gia vào hệ thống chính trị, giữ chức vụ. Ý thơ cho biết việc tác giả “ra khỏi lồng”: “Đô môn giải tổ chi niên” (Tại triều đô, tác giả tháo dây cương trìu, tức từ chức để về quê).

- Cả hai sự kiện “vào lồng” và “giải tổ” đều thể hiện sự quyết đoán, mạnh mẽ của tác giả. Khi “tham gia thế lực”, giữ chức vụ, tham gia cuộc thi sắc tài thì dấn thân, hết lòng thực hiện nhiệm vụ, trách nhiệm; luôn cống hiến tận tụy. Khi từ chức, rời bỏ chính trị thì quyết định, không ân hận về danh vọng, quyền lợi; sống đúng bản ngã, tự do, tự lập;...

Câu 5

Câu 5 (trang 21, sách bài tập Ngữ Văn 11, tập hai):

Phong cách “ngông”, “ngất ngưởng” thể hiện tư duy, ý thức sống của tác giả như thế nào ở hai giai đoạn: khi làm việc và khi về hưu? Tóm tắt về sự đồng nhất của phong cách này.

Phương pháp giải:

Đọc kỹ văn bản để chỉ ra tư duy, ý thức sống ở hai giai đoạn và tóm tắt về tính nhất quán của phong cách.

Lời giải chi tiết:

- Phong cách “ngông”, “ngất ngưởng” của tác giả không phải là sự khinh thường cuộc sống, không tuân thủ các nguyên tắc; cũng không phải là sự kiêng nhẫn, tỉ mỉ. Phong cách này thể hiện tư duy tích cực, tự lập, luôn có ý thức và ham muốn khẳng định bản thân một cách mạnh mẽ.

- Sự đồng nhất của phong cách sống “ngông”, “ngất ngưởng” ở cả hai giai đoạn: Con người mạnh mẽ, dám nghĩ lớn. Khi làm việc thì tận tụy đạt tới đỉnh cao sự nghiệp, bằng sự thông minh và nỗ lực của bản thân; khẳng định mình bằng trí tuệ nội tại chứ không thểo sự phục tùng, phù phiếm. Khi nghỉ hưu thì sống theo ý mình, không kềm chế bởi bất cứ điều gì, phóng khoáng vượt qua mọi rào cản, không quan tâm đến việc được khen ngợi hay phê phán theo kiểu thông thường.

Câu 6

Câu 6 (trang 22, sách bài tập Ngữ Văn 11, tập hai):

Đọc đoạn văn dưới đây của Nguyễn Công Trứ và chỉ ra điểm chung về tư tưởng, phong cách sống của tác giả so với Bài ca ngất ngưởng:

ĐI THI TỰ VỊNH

Đi không há lẽ trở về không,

Cái nợ cầm thư phải trả xong.

Rắp mượn điền viên vui tuế nguyệt,

Dở đem thân thế hẹn tang bồng.

Đã mang tiếng ở trong trời đất,

Phải có danh gì với núi sông.

Trong cuộc trần ai ai dễ biết,

Rồi ra mới biết mặt anh hùng.

Phương pháp giải:

Đọc kỹ văn bản và bài thơ trên để chỉ ra điểm tương đồng về tư tưởng và phong cách sống.

Lời giải chi tiết:

* Những điểm chung giữa đoạn văn Đi thi tự vịnh và Bài ca ngất ngưởng:

- Ý thức lập nghiệp, tự phát triển bản thân: quyết trả xong “nợ cầm thư, tự hào về bản thân khi đỗ thủ khoa kỳ thi Hương.

- Tâm hồn tự do, ý thức về giá trị cá nhân: luôn mong muốn cuộc sống đầy đủ hạnh phúc (“Không Phật, không tiên, không vướng tục”; “Rắp mượn điền viên vui tuế nguyệt”;..); làm việc mà vẫn giữ được sự tự lập, không bị lấn át bởi môi trường xã hội.

- Phong cách sống mạnh mẽ, chấp nhận trách nhiệm với cuộc đời: đáng được tôn vinh là người hùng, sống có ý thức, sẵn lòng vì lẽ phải mà hành động (“Gồm thao lược đã nên tay ngất ngưởng”; “Phải có danh gì với núi sông”;..).

Nội dung được phát triển bởi đội ngũ Mytour với mục đích chăm sóc khách hàng và chỉ dành cho khích lệ tinh thần trải nghiệm du lịch, chúng tôi không chịu trách nhiệm và không đưa ra lời khuyên cho mục đích khác.

Nếu bạn thấy bài viết này không phù hợp hoặc sai sót xin vui lòng liên hệ với chúng tôi qua email [email protected]

Các câu hỏi thường gặp

Từ 'vũ trụ' trong bài thơ Bài ca ngất ngưởng mang ý nghĩa gì?

Trong bài thơ, 'vũ trụ' có nghĩa là 'thiên hạ, thế gian, cuộc đời'. Tác giả sử dụng từ này để thể hiện cái nhìn rộng lớn về cuộc sống và nhân sinh, khẳng định vị thế và tư tưởng của mình trong xã hội.

Ý nghĩa của từ 'lược thao' và 'thao lược' trong văn bản là gì?

'Lược thao' và 'thao lược' đều có nghĩa chung là nói chuyện quân sự và dùng binh. Dù có trật tự khác nhau, chúng đều thể hiện sự phong phú trong cách sử dụng ngôn ngữ và tư duy chiến lược của tác giả.

Phong cách sống của tác giả trong giai đoạn làm quan và khi về hưu có gì khác biệt?

Phong cách sống của tác giả thể hiện sự mạnh mẽ, tự do và không ràng buộc. Khi làm quan, ông cống hiến hết mình, trong khi khi về hưu, ông sống phóng khoáng, không màng đến danh vọng hay sự đánh giá của người khác.

Tâm trạng của tác giả khi 'vào lồng' và 'ra khỏi lồng' thể hiện như thế nào?

Khi 'vào lồng', tác giả thể hiện sự dấn thân, trách nhiệm với công việc. Khi 'ra khỏi lồng', ông thể hiện quyết định mạnh mẽ, sống đúng với bản thân, thể hiện sự tự lập và tự do không bị ràng buộc.

Có phải tác giả thể hiện tư duy sống tích cực qua các bài thơ của mình không?

Có, tác giả luôn thể hiện tư duy tích cực và tự lập trong các tác phẩm của mình. Ông khẳng định bản thân qua nỗ lực cá nhân và tinh thần độc lập, không bị ảnh hưởng bởi những chuẩn mực xã hội thông thường.

Các sự kiện chính trong cuộc đời của tác giả có ý nghĩa gì trong việc khẳng định bản thân?

Các sự kiện chính trong cuộc đời của tác giả như đỗ thủ khoa hay đảm nhận nhiều chức vụ thể hiện sự thành công và khẳng định giá trị cá nhân. Những cống hiến và trải nghiệm đó góp phần tạo nên hình ảnh một người có tầm nhìn và ý thức mạnh mẽ về cuộc sống.