Giải bài tập 1 trang 28 sách bài tập Văn 10 - Kết nối tri thức

Đề bài

Lập kế hoạch cho báo cáo nghiên cứu về chủ đề sau: Tổ chức báo cáo về khả năng thể hiện tính cách và hành động của nhân vật qua lời thoại trong vở chèo “Xuý Vân giả dại'.

Chi tiết giải thích

Đề cương cho báo cáo nghiên cứu về chủ đề Khả năng thể hiện tính cách và hành động của nhân vật qua lời thoại trong vở chèo “Xuý Vân giả dại” cần bao gồm các phần: Giới thiệu vấn đề, Phương pháp nghiên cứu, Kết quả và Nhận xét, Tài liệu tham khảo. 

Gợi ý:

* Phần 1: Giới thiệu vấn đề

- Tiêu đề đề tài: Khả năng thể hiện tính cách và hành động của nhân vật qua lời thoại trong vở chèo “Xuý Vân giả dại'.

- Lí do lựa chọn đề tài: Để có cái nhìn sâu hơn về vở chèo Xuý Vân giả dại, để hiểu rõ hơn về các yêu cầu trong việc tổ chức lời thoại trong một kịch bản sân khấu nói chung,…

* Phần 2: Giải quyết vấn đề 

- Tính cách của nhân vật được thể hiện qua lời thoại: 

Thành công qua việc diễn đạt lời thoại trong vở chèo giúp chúng ta nhận biết được bản chất của nhân vật Xuý Vân, cũng như những mâu thuẫn bên trong tâm trí của cô. 

+ Xuý Vân là một cô gái quê xinh đẹp, dịu dàng, và thanh lịch, đã được gả cho Kim Nham theo sự sắp xếp của gia đình.

+ Xuý Vân là một cô gái tuân thủ tôn chỉ 'nhà làm vợ', luôn mong muốn có cuộc sống bình dị, hạnh phúc bên chồng ('Chờ đợi khi lúa chín vàng/Để anh gặt để em cày'). 

+ Chồng của Xuý Vân lại có ước mơ vươn xa trong sự nghiệp, quyết tâm học hỏi tại Tràng An để trở thành người nắm giữ tri thức. Xuý Vân đã động viên chồng và hứa sẽ chờ đợi anh quay về vinh quang. 

+ Sau một thời gian dài chờ đợi, với lòng yêu thương mãnh liệt trong tim, Xuý Vân đã bị cuốn theo Trần Phương - một người đàn ông quyến rũ.

+ Khi Trần Phương từ chối cô, Xuý Vân đã trở nên điên dại thật sự.

=> Ngôn ngữ trong vở chèo không chỉ là phương tiện truyền đạt thông tin mà còn là biểu hiện của tâm trạng, suy nghĩ của nhân vật và là phương tiện thể hiện tư tưởng của tác giả.

→ Sử dụng ngôn ngữ giúp phản ánh đặc điểm của Xuý Vân, một phụ nữ đầy lòng khao khát hạnh phúc, không chịu đựng sự kiểm soát của số phận, dám đối mặt với sự phê phán từ dư luận.

- Khả năng thể hiện hành động qua lời thoại:

Ngoài việc tường minh tính cách, lời thoại cũng phản ánh hành động của nhân vật:

+ Xuý Vân quyết định giả dại để cố gắng giải thoát bản thân khỏi tình yêu không đáp ứng được của Kim Nham.

→ Xuý Vân giả dại để che giấu sự thật về tình cảm với Trần Phương và trốn thoát khỏi quan hệ với Kim Nham, cũng như mong muốn có tự do trong cuộc sống của mình.

→ Hành động này của Xuý Vân, dù là không đúng với chuẩn mực đạo đức vì đã phản bội chồng, nhưng trong bối cảnh của phụ nữ xưa, có thể cảm thông được với sự cô đơn và áp lực mà nàng đang phải chịu đựng khi chờ đợi chồng trở về. Trong xã hội xưa, phụ nữ không có quyền tự do tìm kiếm hạnh phúc, vì vậy hành động này có thể được hiểu là một phút yếu lòng của Xuý Vân.

+ Khi nhận ra bản chất thực sự của Trần Phương, Xuý Vân từ việc giả dại đã trở nên thực sự điên cuồng.

→ Hành động này dẫn đến bi kịch của người phụ nữ trong xã hội xưa. Câu chuyện điên rồ, rối loạn trong đoạn trích thể hiện sự tuyệt vọng và nhục nhã của nhân vật đã đạt đến đỉnh điểm, khiến nàng mắc kẹt trong nỗi sợ hãi mà không biết chia sẻ với ai, dẫn đến tình trạng bế tắc. => Hình ảnh Xuý Vân trong vở chèo này đại diện cho cảnh ngộ của phụ nữ xưa trong xã hội truyền thống, họ không được tự do quyết định số phận của mình, và khi muốn tìm hạnh phúc lại rơi vào cảnh bi kịch.

* Phần Kết luận:

 - Tóm tắt lại các ý đã trình bày, nhấn mạnh ý nghĩa của đề tài và vấn đề nghiên cứu đối với việc hiểu về vở chèo Xuý Vân giả dại cụ thể, cũng như vở chèo Kim Nham tổng thể, và mở rộng ra là về nghệ thuật soạn kịch chèo.

* Phần Tài liệu tham khảo:

Ngôn ngữ sân khấu trong chèo- Tác giả: Hà Văn Cầu.

Vở chèo Kim Nham.