Buzz
Câu 1
Tại đoạn mở đầu phần 1 của câu chuyện, tác giả đã giới thiệu và nhấn mạnh điểm tính cách nào của nhân vật Tử Văn?
Phương pháp giải:
- Đọc lại phần 1 của văn bản chuyện chức Phán sự đền Tản Viên trong sách giáo khoa Ngữ văn 10, tập 1 (trang 15-19).
- Tập trung vào cách tác giả giới thiệu và mô tả tính cách của nhân vật Tử Văn.
Lời giải chi tiết:
- Cách giới thiệu nhân vật Tử Văn: “Ngô Tử Văn, tên là Soạn, người làng Yên Dũng, tỉnh Lạng Giang. Anh là người kiên quyết, dễ nổi giận, không thể chịu được sự bất công, mọi người ở vùng Bắc đều ca ngợi anh là một người thẳng thắn”.
→ Cách giới thiệu trực tiếp, ngắn gọn, dễ nhớ. Đây là cách giới thiệu truyền thống trong truyện kỳ nói chung và trong truyện kỳ mạn nói riêng của nhà văn Nguyễn Dữ.
- Tác giả đã tập trung nhấn mạnh tính cách kiên quyết, thẳng thắn của nhân vật Ngô Tử Văn.
Câu 2
Hãy tóm tắt các sự kiện chính của câu chuyện. Các sự kiện đó được trình bày theo thứ tự nào?
Phương pháp giải:
- Đọc kỹ văn bản chuyện chức Phán sự đền Tản Viên trong sách giáo khoa Ngữ văn 10, tập 1 (trang 15-19).
- Tóm tắt các sự kiện chính trong câu chuyện.
Lời giải chi tiết:
- Tức giận trước hành động tà ác của ma tướng giặc, Ngô Tử Văn đã quyết định đốt đền Tản Viên.
- Tử Văn bị ma tướng giặc trách mắng, đe doạ, kiện lên Diêm Vương.
- Cuộc chiến đấu cho công lý của Ngô Tử Văn trong cõi âm.
- Tử Văn trở thành Phán sự đền Tản Viên.
- Các sự kiện này được sắp xếp theo thứ tự thời gian và nguyên nhân hậu quả.
Câu 3
Tính cách chủ yếu của nhân vật Tử Văn được miêu tả thông qua những chi tiết nào? Hãy phân tích một số chi tiết đặc trưng để tổng quan về tính cách của nhân vật.
Phương pháp giải:
- Đọc lại phần 1 của văn bản chuyện chức Phán sự đền Tản Viên trong sách giáo khoa Ngữ văn 10, tập 1 (trang 15-19).
- Tìm những chi tiết mô tả về tính cách của nhân vật có trong văn bản.
- Sử dụng kiến thức để phân tích những chi tiết đặc biệt.
Lời giải chi tiết:
- Tính cách của nhân vật Tử Văn chủ yếu được miêu tả qua cách kể chuyện; qua các chi tiết mô tả ngôn ngữ của đối thoại và cử chỉ, hành động.
Một số chi tiết đặc trưng:
- Lời của người kể chuyện (lời kể, lời bình): “Chàng vốn kiên quyết, dễ nổi giận, không chịu được sự bất công, mọi người ở vùng Bắc đều ca ngợi anh là một người thẳng thắn” “Tử Văn tâm đạt rất mạnh mẽ, không chịu khuất phục chút nào”, “Vì kiên quyết nên dám đốt đền tà, đấu tranh chống lại ác ma, làm một việc vĩ đại hơn cả thần và người”.
- Cử chỉ, hành động: Sau khi đốt đền tà “Mọi người đều rùng mình, lo lắng thay cho Tử Văn, nhưng chàng vẫn thản nhiên vung tay ra mà không quan tâm”, khi bị ma tướng giặc đe doạ “Tử Văn vẫn bất khuất, ngồi đó tự nhiên như không có gì”…
- Ngôn ngữ của đối thoại: Cuộc trò chuyện của Tử Văn với Thổ Công, cuộc tranh luận của Tử Văn với ma tướng giặc và với Diêm Vương trong phiên xử toàn nơi cõi âm.
Câu 4
Sử dụng yếu tố kỳ ảo là đặc trưng nghệ thuật nổi bật của truyện truyền kỳ. Chọn phân tích giá trị biểu hiện của một số yếu tố kỳ ảo trong truyện (không gian kỳ ảo, nhân vật kỳ ảo,…).
Phương pháp giải:
Đọc lại tác phẩm, tìm các yếu tố truyền kỳ có trong truyện.
Vận dụng kiến thức của bản thân để phân tích giá trị của các yếu tố kỳ ảo trong truyện.
Lời giải chi tiết:
HS có thể chọn một số yếu tố kỳ ảo có trong Chuyện chức phán sự đền Tản Viên như:
- Không gian kỳ ảo: Thế giới cõi âm u ám, đáng sợ, kinh dị,…
- Nhân vật kỳ ảo: Hồn ma tướng giặc họ Thôi, Thổ Công, Diêm Vương,…
- Tình tiết kỳ ảo: Người chết sống lại, thần linh ban thưởng, người biến thành thần,…
* Phân tích không gian kỳ ảo:
Yếu tố kỳ ảo của truyện không chỉ được thể hiện qua nhân vật mà còn ở các không gian mà Nguyễn Dữ đã mang lại. Trong truyện có hai không gian kỳ ảo. Trước hết là không gian giấc mơ (giấc mơ của Tử Văn). Đây không phải là không gian được mô tả chi tiết nhưng nó là nơi kết nối giữa thế giới đời sống và thế giới cõi âm, là nơi gặp gỡ của Tử Văn với hồn ma tướng giặc và với Thổ công. Cũng từ đây, Tử Văn tạm rời xa thế giới đời sống, để bước vào thế giới cõi âm, để tham gia vào vụ kiện ở đó. Không gian kỳ ảo thứ hai của truyện là ở cõi âm. Cõi âm được mô tả bằng một số chi tiết khá rõ ràng: Có một con sông lớn, trên sông có một cái cầu dài hơn nghìn thước, gió lạnh thấu xương. Đọc đến đây, không ít người đã phải run rẩy khiếp sợ. Cảm giác về sự u ám, lạnh lẽo, rùng rợn ám ảnh tâm trí của người đọc. Nhưng ngược lại, trước không gian đó, Tử Văn không hề sợ hãi. Điều này chứng tỏ bản lĩnh mạnh mẽ và tính cách mạnh mẽ của nhân vật.
Câu 5
Đề cập đến một số thông điệp mà bạn nhận được từ tác phẩm Chuyện chức Phán sự đền Tản Viên.
Phương pháp giải:
Sử dụng kiến thức của chính mình và áp dụng vào đời sống thực tế để rút ra bài học.
Lời giải chi tiết:
- Khen ngợi tinh thần kiên định của kẻ hiền lành: chính trực, gan dạ, chiến đấu vì chính nghĩa.
- Truyền đạt lòng tin và hy vọng vào công bằng, vào sự chiến thắng của thiện ác.
- Phê phán xã hội thực tế: quan lại tham nhũng, nhận hối lộ, bao che cho kẻ xấu xa hủy hoại dân chúng.
- Thể hiện niềm tự hào và tình yêu quê hương.
Câu 6
Bạn cho rằng lời bình ở cuối truyện có ý nghĩa gì?
Phương pháp giải:
Xem lại lời bình ở cuối tác phẩm để hiểu vai trò của nó.
Lời giải chi tiết:
Lời bình ở cuối tác phẩm Chuyện chức phán sự đền Tản Viên thể hiện quan điểm, tư tưởng của tác giả; nhấn mạnh những thông điệp mà tác giả muốn truyền đạt. Đó là khẳng định, ca ngợi lòng gan dạ cương trực, tinh thần hiệp sĩ vì chính nghĩa,…
Câu 7
Hãy sử dụng các từ Hán Việt sau để đặt câu: cương trực, khôi ngô, phong độ.
Phương pháp giải:
- Tra từ điển để hiểu ý nghĩa của các từ Hán Việt này.
- Dựa vào ngữ cảnh để sử dụng các từ này vào câu một cách phù hợp.
Lời giải chi tiết:
- Cương trực là một trong những phẩm chất quan trọng của con người Việt Nam.
- Đây là đặc điểm thu hút sự chú ý bởi vẻ ngoài uy nghi, quý phái.
- Ngày càng đi vào tuổi xế chiều, nhưng Cristiano Ronaldo vẫn duy trì được phong độ chơi bóng đỉnh cao của mình.
