Trả lời các câu hỏi bài tập 6 trang 28 SBT Văn 6 Kết nối tri thức
Đọc bài ca dao dưới đây và trả lời các câu hỏi:
Chiều chiều trước bến Văn Lâu
Ai ngồi, ai câu, ai sầu, ai thảm
Ai thương, ai cảm, ai nhớ, ai trông?
Thuyền ai thấp thoáng bên sông
Đưa câu mái đẩy, chạnh lòng nước non.
(Nguyễn Xuân Kính - Phan Đăng Nhật - Phan Đăng Tài - Nguyễn Thuý Loạn - Đặng Diệu Trang, Kho tàng ca dao người Việt, tập 1, NXB Văn hoá - Thông tin, Hà Nội, 001, tr. 515)
Câu 1
So với đặc điểm tiêu biểu của thơ lục bát được nêu ở phần Tri thức ngữ văn (SGK, tr. 89), số tiếng của các dòng trong bài ca đao này có gì khác biệt? Theo em, đây có phải là hiện tượng lục bát biến thể hay không?
Phương pháp giải:
Vận dụng kiến thức về thơ lục bát để làm bài
Lời giải chi tiết:
So với đặc điểm của thơ lục bát đã được nêu ở phần Tri thức ngữ văn (SGK, tr. 89), số tiếng trong dòng thứ ba không phải sáu tiếng như thông thường mà kéo dài thành tám tiếng. Bài ca dao này là hiện tượng lục bát biến thể.
Câu 2
Phần Tri thức ngữ văn cũng cho biết đặc điểm về cách phối thanh của thơ lục bát. Em hãy chỉ ra điểm khác biệt trong cách phối thanh ở bài ca dao trên.
Phương pháp giải:
Đọc lại phần Tri thức ngữ văn và vận dụng kiến thức đã học để làm bài
Lời giải chi tiết:
Tính chất biến thể trong việc phối thanh của bài ca dao: tiếng thứ tám của dòng bát đầu tiên (Ai ngồi, ai câu, ai sầu, ai thảm) và tiếng thứ sáu của dòng bát thứ hai (Ai thương, ai cảm, ai nhớ, ai trông) không phải là thanh bằng như thông thường mà là thanh trắc.
Câu 3
Trong bài ca dao này, vị trí gieo vần có điểm khác biệt so với những bài thơ lục bát thông thường.
Phương pháp giải:
Vận dụng kiến thức về thơ lục bát để làm bài
Lời giải chi tiết:
Bài ca dao này về vần, tiếng thứ tám của dòng bát (Ai ngồi, ai câu, ai sầu, ai thảm) vẫn với tiếng thứ tư của dòng bát tiếp theo (Ai thương, ai cảm, ai nhớ, ai trông?).
Câu 4
Việc sử dụng liên tiếp hai dòng thơ tám tiếng (Ai ngồi, ai câu, ai sầu, ai thảm/ Ai thương, ai cảm, ai nhớ, ai trông?) đã tạo ra hiệu ứng gì?
Phương pháp giải:
Vận dụng kiến thức về thơ lục bát để làm bài tập
Lời giải chi tiết:
Việc sử dụng liên tiếp hai dòng tám tiếng (Ai ngồi, ai câu, ai sầu, ai thảm/ Ai thương, ai cảm, ai nhớ, ai trông) đã làm nổi bật tâm trạng buồn bã, sầu muộn, nhớ nhung, trông ngóng của nhân vật trữ tình
Câu 5
Em có những cảm nhận như thế nào về thời gian và không gian được mô tả trong bài ca dao?
Phương pháp giải:
Đọc hiểu bài thơ và nêu cảm nhận
Lời giải chi tiết:
Thời gian và không gian được khắc hoạ trong bài ca dao để lại cho em nhiều ấn tượng. Buổi chiều buồn trên bến Văn Lâu, không gian mênh mông, xa vắng, trầm mặc với hình ảnh con thuyền trôi lững lờ trên dòng sông Hương, điệu hò mái đẩy dịu dàng càng làm tăng thêm nỗi buồn thảm, sầu nhớ trong lòng người.