Buzz
Đọc đoạn trích dưới đây và trả lời các câu hỏi:
Tôi là Nhâm. Tôi sinh ra và lớn lên ở làng quê. Nhìn từ đường Năm về phía làng, tôi chỉ nhìn thấy một dải xanh trên nền cát vàng. Xa xa là vòng cung Đông Sơn, dường như gần, nhưng từ nhà tôi đi đến đó phải mất khoảng năm mươi cây số. Làng tôi gần biển, mùa hè vẫn thấy gió biển thổi về.
Tháng Năm âm lịch là mùa gặt. Mẹ tôi, chị Ngữ và chú Phụng cùng tôi ra đồng từ sáng sớm. Ba người gặt, còn tôi gánh lúa.
Tôi gánh lúa về nhà, đi men theo đường kênh. Nắng nóng lắm, ngoài trời chắc phải hơn bốn mươi độ. Bên lề kênh, bùn đất nứt nẻ, cong vênh như bánh đa.
Tôi mơ mộng lắm, thích suy tư. Cha tôi là thiếu tá, là một cán bộ trung cấp kỹ thuật của hải quân, thường đi công tác trên các đảo lắp đặt máy tính, mỗi năm chỉ về nhà một lần. Cha tôi biết hết tên các đảo. Mẹ tôi thì không bao giờ đi xa khỏi làng. Mẹ tôi thường nói: “Ở đâu cũng thế, chỗ nào cũng có người”. Chú Phụng thì khác, chú ấy đã đi khắp nơi, chú ấy nói với tôi khi chỉ có hai chú cháu: “Trên thế giới không chỉ có người, còn có các vị thánh, có yêu quái”. Gia đình chú Phụng chỉ có phụ nữ: mẹ vợ, vợ và bốn cô con gái. Chú Phụng nói đùa: “Gia đình anh chủ đẹp nhất nhì nhà.”
(Theo trích trong tác phẩm Như những ngọn gió, của Nguyễn Huy Thiệp, NXB Văn Học, Hà Nội, 1999, trang 423 – 424)
Câu 1
Phân tích điểm nhìn được thể hiện trong đoạn trích trên.
Phương pháp giải:
- Đọc lại đoạn trích Như những ngọn gió.
- Xem lại kiến thức về điểm nhìn của người kể chuyện trong văn bản.
- Phân tích điểm nhìn được thể hiện trong đoạn trích.
Lời giải chi tiết:
Điểm nhìn được thể hiện trong đoạn trích là từ góc nhìn của người kể chuyện, đồng thời là một nhân vật tham gia vào câu chuyện, có mối liên hệ với các nhân vật khác được nhắc đến. Hình ảnh của làng quê, không khí lao động, đặc điểm của các nhân vật, thậm chí tính cách của bản thân nhân vật đều được phản ánh qua góc nhìn của người kể chuyện.
Câu 2
Các dấu hiệu nào giúp bạn phân biệt lời người kể chuyện và lời nhân vật?
Phương pháp giải:
- Xem lại kiến thức về lời kể chuyện trong văn bản tự sự.
- Liệt kê các dấu hiệu để phân biệt lời người kể chuyện và lời nhân vật.
Lời giải chi tiết:
Trong đoạn trích, lời của người kể chuyện và lời của nhân vật được nối liền với nhau một cách mạch lạc. Mặc dù vậy, lời của nhân vật thường được đặt trong dấu ngoặc kép và chỉ xuất hiện sau các dòng thoại, trong khi phần còn lại là lời của người kể chuyện.
Câu 3
Lời của người kể chuyện trong đoạn trích đã cho người đọc biết những điều gì?
Phương pháp giải:
- Đọc lại đoạn trích Như những ngọn gió.
- Xem lại kiến thức về lời kể chuyện trong văn bản tự sự.
- Liệt kê thông tin mà lời kể chuyện cung cấp cho người đọc trong đoạn trích trên.
Lời giải chi tiết:
Trong đoạn trích này, lời của người kể chuyện cho biết về tên tuổi, nguồn gốc của chính người kể chuyện; vị trí của làng; thời gian diễn ra các sự kiện; một phần tính cách của “tôi” – người kể chuyện; nghề nghiệp và địa bàn làm việc của bố; một đặc điểm của mẹ. Những thông tin này giúp hình dung cụ thể hơn về các nhân vật và không khí sinh hoạt ở làng quê.
Câu 4
Đoạn trích này là một phần của truyện ngắn Thương nhớ đồng quê của Nguyễn Huy Thiệp. Theo bạn, những chi tiết nào trong đoạn trích liên quan đến tiêu đề của truyện?
Phương pháp giải:
- Đọc lại đoạn trích Như những ngọn gió.
- Xác định ý nghĩa của tiêu đề Thương nhớ đồng quê.
- Tìm những chi tiết trong văn bản thể hiện mối liên hệ với tiêu đề.
Lời giải chi tiết:
Trong đoạn trích, có một số chi tiết liên quan đến tiêu đề của truyện Thương nhớ đồng quê như: Tôi và một số thành viên trong gia đình gắn bó với đồng quê; công việc gặt lúa cũng như các công việc nông nghiệp khác ở làng quê diễn ra trên cánh đồng,...
→ hình ảnh đồng quê hiện lên rõ ràng, thể hiện một cảm xúc bình dị và sâu sắc.
Câu 5
“Mẹ tôi nói: “Ở đâu chẳng thế, chỗ nào cũng toàn là người”. Chú Phụng thì khác, chú Phụng đã đi nhiều nơi, chú Phụng nói với tôi khi chỉ có hai chú cháu với nhau: “Trên thế gian không chỉ có người, còn có các thánh nhân, có yêu quái”.
So sánh quan điểm của “mẹ tôi” và “chú Phụng” qua lời nói của từng nhân vật. Người kể chuyện ủng hộ quan điểm của nhân vật nào?
Phương pháp giải:
- Xác định quan điểm của “mẹ tôi” và “chú Phụng”.
- So sánh hai quan điểm của “mẹ tôi” và “chú Phụng”.
- Đánh giá thái độ của nhân vật “tôi” đối với hai quan điểm đó.
Lời giải chi tiết:
Nhân vật mẹ trong đoạn trích có cái nhìn chất phác, cả tin của một người chưa bao giờ rời làng. Chú Phụng vốn đã trải qua nhiều, đi nhiều nơi, nên nhận ra cuộc sống phức tạp hơn. Có vẻ như quan điểm của chú Phụng được nhân vật người kể chuyện ủng hộ, dù thái độ đó không được thể hiện rõ ràng.
Câu 6
Theo bạn, đoạn trích này nằm ở phần nào của tác phẩm? Dựa vào đâu mà bạn có suy đoán như vậy
Phương pháp giải:
- Đọc kĩ đoạn trích.
- Xác định nội dung đoạn trích, chú ý vào nhan đề.
- Dự đoán vị trí của đoạn trích trong tác phẩm.
Lời giải chi tiết:
Theo em, đoạn trích này nằm ở phần đầu của tác phẩm. Vì đoạn trích chủ yếu mới chỉ dừng lại ở mức giới thiệu: giới thiệu về vị trí, cảnh quan của làng, giới thiệu về từng nhân vật, đặc biệt là tự giới thiệu về “tôi” – người kể chuyện ngôi thứ nhất. Những nội dung như thế có vẻ không phù hợp với phần giữa hoặc phần kết, mà chỉ có thể là phần đầu của truyện.
