Đọc văn bản và điền thông tin vào bảng:
Bài tập 1
Bài tập 1 (trang 37 VTH Ngữ văn lớp 7 Tập 1)
Đọc văn bản và điền thông tin vào các ô trong bảng:
Phương pháp giải:
Đọc kĩ văn bản, chú ý lời kể của nhân vật “tôi” ở phần (1),(2),(3),(4)
Lời giải chi tiết:
Phần (1) |
Phần (2) |
- Phần này kể về: Bức thư trở về làng vào ngày vui. - Người kể chuyện là:người kể chuyện là người hoạ sĩ, ngôi thứ nhất. |
- Phần này kể về: Kí ức về thầy giáo cũ - Người kể chuyện là: người kể chuyện là An – tư – nai, ngôi thứ nhất. |
Phần (3) |
Phần (4) |
- Phần này kể về: Kí ức về mùa đông với trận mua tuyết đầu mùa, thầy Đuy-sen đã bế các em ra suối. - Người kể chuyện là:người kể chuyện là An – tư – nai, ngôi thứ nhất. |
- Phần này kể về: Bức tranh “Người thầy đầu tiên.” - Người kể chuyện là:người kể chuyện là người hoạ sĩ: ngôi thứ nhất. |
Bài tập 2
Bài tập 2 (trang 37 VTH Ngữ văn lớp 7 Tập 1)
Mối quan hệ giữa các nhân vật người kể chuyện trong văn bản.
Phương pháp giải:
Định rõ người kể chuyện và chỉ ra mối quan hệ giữa các nhân vật
Lời giải chi tiết:
- Các nhân vật người kể chuyện trong đoạn văn là cùng quê.
Bài tập 3
Bài tập 3 (trang 37 VTH Ngữ văn lớp 7 Tập 1)
Đọc phần (2) của văn bản trong SGK (tr.66-67) và tưởng tượng về hoàn cảnh sống của An-tư-nai:
Những lời nói của An-tư-nai và bạn bè giúp em hiểu hơn:
Lời giải chi tiết:
Hoàn cảnh sống của An – tư – nai: mồ côi, sống với gia đình chú thím, bị đối xử độc ác.
Những lời nói của An-tư-nai và bạn bè giúp em hiểu hơn:
- “Chị ấy mồ côi ạ, chị ấy ở với chú thím.” – Mấy đứa bạn tôi giải thích.
- “Nếu chú em cho đi thì em sẽ đi.”
- “Sao chú em lại không cho, chắc chắn là cho. Tên em là gì?”
Bài tập 4
Bài tập 4 (trang 38 VTH Ngữ văn lớp 7 Tập 1)
Đọc phần (3) của văn bản trong SGK (tr.67-70) và thực hiện các yêu cầu:
1. Điền các thông tin theo gợi dẫn:
Hành động của thầy Đuy-sen khi các em học sinh không thể lội qua con suối lạnh: |
Thái độ của thầy Đuy-sen trước những lời lăng mạ của bọn nhà giàu |
Hành động của thầy Đuy sen khi An-tư-nai bị ngã xuống dòng nước: |
Lời động viên, khen ngợi của thầy với An-tư-nai: |
2. Từ sơ đồ trên, khái quát đặc điểm tính cách nhân vật thầy Đuy-sen
Phương pháp giải:
Đọc kĩ phần (3), chú ý những chi tiết về thầy Đuy-sen
Lời giải chi tiết:
1. Điền các thông tin theo gợi dẫn:
Hành động của thầy Đuy-sen khi các em học sinh không thể lội qua con suối lạnh:Thầy Đuy – sen bế các em qua suối. Lưng thì cõng, tay thì bế và cứ như thế thầy lần lượt đưa hết các em sang. |
Thái độ của thầy Đuy-sen trước những lời lăng mạ của bọn nhà giàu: Thầy Đuy – sen thì dường như không để ý đến những lời lăng mạ đó, coi như không nghe thấy gì hết. |
Hành động của thầy Đuy sen khi An-tư-nai bị ngã xuống dòng nước:Thầy Đuy – sen lẳng tảng đá đi, nhảy ngay lại bên tôi, đỡ tôi lên tay, rồi bế tôi chạy lên bờ và lót chiếc áo choàng đặt tôi ngồi vào đấy. |
Lời động viên, khen ngợi của thầy với An-tư-nai:“An – tư – nai, em ngồi đây cho ấm, đừng xuống nữa. Một mình thầy làm cũng đủ.”; “Thế nào, cô em giúp việc, đã đỡ rét chưa? Khoác cái áo choàng lên, thế … thế!; “Dòng suối trong trẻo của thầy – em thông minh lắm” |
2. Từ sơ đồ trên, khái quát đặc điểm tính cách nhân vật thầy Đuy-sen: cẩn thận, tỉ mỉ, chăm chút, yêu thương học trò.
Bài tập 5
Bài tập 5 (trang 38 VTH Ngữ văn lớp 7 Tập 1)
Tình cảm của An-tư-nai dành cho thầy Đuy-sen.
Những thay đổi của cuộc đời An-tư-nai nhờ thầy Đuy-sen.
Phương pháp giải:
Đọc kỹ phần (3), (4)
Lời giải chi tiết:
- An – tư – nai đã có tình cảm mãnh liệt dành cho thầy Đuy – sen, cô bé mong muốn thầy giáo là anh trai của mình để bảo vệ, chăm sóc.
- Nhờ “người thầy đầu tiên” ấy, cuộc đời của An – tư – nai đã thay đổi, cô bé đi học ở thành phố và trở thành viện sĩ.
Bài tập 6
Bài tập 6 (trang 38 VTH Ngữ văn lớp 7 Tập 1)
Trong phần (4), nhân vật người họa sĩ đã có ý tưởng cho bức tranh của thầy Đuy-sen
Ý tưởng của họa sĩ mà em ủng hộ (Nên vẽ gì? Đặt tên bức tranh là gì? Vì sao?
Phương pháp giải:
Đọc kỹ phần (4)
Lời giải chi tiết:
- Trong phần (4), người họa sĩ đã có những ý tưởng gì cho bức tranh về thầy Đuy – sen:
+ Vẽ hai cây phong của thầy Đuy – sen và An – tư – nai
+ Vẽ Đuy – sen bế trẻ qua dòng suối
+ Vẽ người thầy tiễn An – tư – nai lên tỉnh.
- Em ủng hộ ý tưởng thứ hai của người họa sĩ: vẽ Đuy – sen bế trẻ qua dòng suối và bên cạnh đó, trên những con ngựa hung dữ, những người cười nhạo, đội mũ lông cáo đỏ đi qua, châm chọc ông.
Bài tập 7
Bài tập 7 (trang 38 VTH Ngữ văn lớp 7 Tập 1)
Tác dụng của việc nhà văn thay đổi người kể chuyện ở các phần trong văn bản:
Phương pháp giải:
Theo dõi sự thay đổi người kể chuyện của nhà văn để thấy tác dụng của việc đó
Lời giải chi tiết:
Theo em, việc nhà văn thay đổi người kể chuyện ở các phần trong đoạn trích giúp cho độc giả có cái nhìn khách quan hơn về câu chuyện. Đồng thời, hiểu câu chuyện từ nhiều góc nhìn khác nhau làm cho câu chuyện trở nên phong phú, hấp dẫn.
Bài tập 8
Bài tập 8 (trang 39 VTH Ngữ văn lớp 7 Tập 1)
Viết đoạn văn (khoảng 5-7 câu) tóm tắt nội dung phần (1) hoặc (4) của văn bản Người thầy đầu tiên bằng lời của người kể chuyện thứ ba.
Phương pháp giải:
Đọc kỹ phần (1), (4) và xác định nội dung chính, sau đó sử dụng lời kể chuyện thứ ba để tóm tắt lại
Lời giải chi tiết:
Tóm tắt phần (1):
Mùa thu năm trước, người họa sĩ nhận được một lá thư điện từ làng mời ông về dự khánh thành trường mới. Ông sẽ quay về làng để ngắm cảnh và vẽ một số bức tranh. Tại đó, ông gặp bà An-tư-nai Xu-lai-ma-nô-va. Bà viết một lá thư cho ông sau khi ông trở về thành phố. Bà An-tư-nai muốn người họa sĩ kể lại câu chuyện cuộc đời bà cho mọi người, đặc biệt là cho tuổi trẻ. Và ông quyết định sẽ kể câu chuyện đó.
Tóm tắt phần (4):
Người họa sĩ đã lặp đi lặp lại việc vẽ bức tranh. Ông đi đi lại lại trong cảnh vắng vẻ của buổi chiều và suy nghĩ mãi, bức tranh của ông chỉ là một ý tưởng. Ông đã nảy ra nhiều ý tưởng để vẽ Người thầy đầu tiên. Đó là vẽ hai cây phong của Đuy-sen và An-tư-nai, hoặc vẽ Đuy-sen bế trẻ qua con suối trên những con ngựa dữ, những người vô lại cười chê, đội mũ lông cáo đỏ đi qua, chế giễu ông, hoặc vẽ người thầy giáo tiễn An-tư-nai lên tỉnh.