Câu 1
Câu 1 (trang 36, SGK Ngữ văn 7, tập 2)
Hãy liệt kê một số minh chứng trong bài Trưa tha hương (Trần Cư) để làm rõ đặc điểm của thể loại tuýp bút.
Phương pháp giải:
Dựa vào đặc điểm của tuýp bút
Lời giải chi tiết:
Văn bản Trưa tha hương rất sâu sắc, ngôn ngữ phong phú. Nội dung văn bản ghi chép về một sự kiện: nghe tiếng hát ru con vào một buổi trưa ở quê người (tha hương). Tác giả phát biểu những suy nghĩ, tình cảm; khái quát được giá trị của một sản phẩm tinh thần sâu sắc truyền thống dân tộc.
Câu 2
Câu 2 (trang 36, SGK Ngữ văn 7, tập 2)
Các yếu tố về bối cảnh như địa điểm, không gian, thời gian, tình huống xảy ra câu chuyện nêu trong bài có liên quan như thế nào với sự kiện nghe tiếng hát ru xứ Bắc?
Phương pháp giải:
Dựa vào đặc trưng thể loại
Lời giải chi tiết:
Các yếu tố về bối cảnh có liên quan đến sự kiện nghe tiếng hát ru: Vào một buổi trưa nắng đẹp, không gian yên tĩnh; ở một nơi xa quê hương, bên kia bờ Cửu Long Giang (Campuchia), trong một “căn phòng tối mát”, “Một con chim nào hót lành lọt trong rừng cao su xa xa… rồi lại im lặng. Mọi vật, dưới nắng, thiu thiu sắp chìm trong một giấc ngủ nặng nề. Thỉnh thoảng có hơi gió nhẹ kay động tàu chuối ngoài cửa sổ làm biến đổi, chập chờn cái màu xanh dịu trên rèm cửa”… Toàn bộ bối cảnh ấy tạo nền cho sự xuất hiện của tiếng ru, rất phù hợp cho tiếng ru cất lên từ một người đang tha hương và gợi cho người ta nhớ về quê hương,…
Câu 3
Câu 3 (trang 37, SGK Ngữ văn 7, tập 2)
(Câu hỏi 3, SGK) Dẫn ra một số câu văn, đoạn văn thể hiện rõ tình cảm xúc động và những suy nghĩ sâu lắng của tác giả khi nghe tiếng hát ru
Phương pháp giải:
Đọc và dẫn ra một số câu văn, đoạn văn thể hiện rõ tình cảm xúc động và những suy nghĩ sâu lắng của tác giả
Lời giải chi tiết:
Một số câu văn, đoạn văn thể hiện rõ tình cảm xúc động và những suy nghĩ sâu lắng của tác giả:
- “Tiếng ru đều đều hòa với tiếng vòng kéo kẹ́t có một cái gì đặc biệt Việt Nam – nhất là một buổi trưa ở chốn xa xôi, nghe một câu hát ru của quê hương mình, thấm thịa và buồn mang mắc quá! Qua bao thế kỉ, tâm hồn người nhà quê Việt Nam vẫn còn nguyên vẹn trong câu hát ru em”.
- “Rồi một lúc lâu, lại tiếp giọng thiệt tha, man mắc một niềm nhớ tiếc: Khi đi trục mới mọc măng / Khi về trục đã cao bằng ngọn tre… Tôi bỗng thấy tâm hồn cô hơn một chút. Bởi vì ở chốn xa lạ này, bên vách kia còn có một linh hồn cô đơn hơn, lạnh lùng hơn, nhưng âm thầm, tăm tối hơn, cho nên tha hương hơn nữa…”
Câu 4
Câu 4 (trang 37, SGK Ngữ văn 7, tập 2)
(Câu hỏi 4, SGK) Phân tích đặc điểm của tùy bút thông qua một số cảnh vật và hình ảnh cụ thể trong văn bản, đặc biệt là sự giàu có của ngôn ngữ tuýp bút, với các hình ảnh sinh động và sâu sắc như “Những làng tre xanh trên ruộng lúa, với các cô thôn nữ khăn mỏ quạ, những đêm trăng trai gái hát trống quân…”
Phương pháp giải:
Đánh giá về ngôn ngữ và hình ảnh trong văn bản, nhấn mạnh vào tính giàu cảm xúc và sâu sắc của tuýp bút.
Câu 5
Câu 5 (trang 37, SGK Ngữ văn 7, tập 2)
Đọc đoạn trích và thực hiện các yêu cầu sau:
Trong miền Bắc, những cảnh vật như làng tre xanh trên ruộng lúa, những cô thôn nữ với khăn mỏ quạ, đêm trăng trai gái hát trống quân, tất cả hòa quyện trong cuộc sống nhiệp nhàng, đơn sơ và đầy cảm xúc ngoài đồng ruộng, trong thôn xóm, tất cả vẻ đẹp của quê hương hiện về trong lòng tôi như một câu hát…
Vậy là, dù đi đâu, đồng lòng thế gian này, trong khi Trái Đất mang ta đi, ta cũng mang trong lòng mình cả một thế giới.
Dù qua không gian, qua thời gian, ta vẫn giữ lại một phần của chính mình. Tiếng nói có trọ trẹ, giọng có pha, nhưng tâm hồn vẫn vậy.
a) Câu hát ru gợi lên trong lòng tác giả những gì?
b) Phần kết của đoạn trích nằm ở cuối văn bản Trưa tha hương, điều này có ý nghĩa và tác dụng như thế nào với chủ đề của văn bản?
c) Tác giả muốn khẳng định điều gì qua đoạn trích này?
Phương pháp giải:
Phân tích và suy luận từ đoạn trích đã cho.
Câu 6
Câu 6 (trang 37, SGK Ngữ văn 7, tập 2)
Từ nhiều nguồn khác nhau, em hãy cho biết một số kiến thức của mình về hát ru của miền Bắc
Phương pháp giải:
Tham khảo thông tin từ sách báo, internet