(Bài 1, Sách giáo khoa) Tìm và giải thích ý nghĩa của những từ địa phương trong các câu dưới đây (trích từ đoạn văn Người đàn ông cô độc giữa rừng của tác giả Đoàn Giỏi). Những từ này được sử dụng ở khu vực nào và chúng thể hiện điều gì về con người, vật phẩm?
Câu hỏi 1
Câu 1 (trang 14, Sách bài tập Ngữ văn lớp 7, tập 1)
(Bài 1, Sách giáo khoa) Tìm và giải thích ý nghĩa của những từ địa phương trong các câu dưới đây (trích từ đoạn văn Người đàn ông cô độc giữa rừng của tác giả Đoàn Giỏi). Những từ này được sử dụng ở khu vực nào và chúng thể hiện điều gì về con người, vật phẩm?
a) Tía thấy con ngủ say, tía không kêu gọi.
b) Điều đó, mẹ nuôi tôi kiên quyết.
c) Chú em đưa hộ lọ muối ở góc kia qua giúp tôi một chút!
d) Bả không thua anh em ta một chút nào cả.
Phương pháp giải:
Dựa vào kiến thức và kinh nghiệm cá nhân, cùng việc sử dụng từ điển
Giải thích chi tiết:
Từ địa phương |
Vùng miền |
Từ toàn dân tương ứng |
tía |
Nam Bộ |
bố |
má |
Nam Bộ |
mẹ |
vách |
Nam Bộ |
tường |
giùm |
Nam Bộ |
giúp |
bả |
Nam Bộ |
bà ấy |
Tác dụng trong việc phản ánh con người, sự vật:
- Clarify hoàn cảnh, không gian diễn ra sự việc
- Nét nổi bật về vùng miền, tầng lớp xã hội và tính cách của nhân vật
Câu hỏi 2
Câu 2 (trang 14, Sách bài tập Ngữ văn lớp 7, tập 1)
(Bài tập 2, Sách giáo khoa) Các từ nào trong các câu dưới đây là từ địa phương? Chúng được sử dụng ở khu vực nào? Giải thích ý nghĩa của những từ địa phương đó và nêu tác dụng của việc sử dụng chúng trong đoạn trích Dọc đường xứ Nghệ (Sơn Tùng).
a) Ai tưởng ra hình dáng đầu tiên của những ngọn núi là mắt tiên, ông cha?
b) Đền thờ một quan nhà Lý, ạ.
c) Cuộc sống đã khó khăn, tôi lại 'thông minh' thêm khó khăn.
Phương pháp giải:
Dựa vào kiến thức và kinh nghiệm cá nhân, kết hợp với việc sử dụng từ điển
Lời giải chi tiết:
Từ địa phương |
Vùng miền |
Từ toàn dân tương ứng |
nớ |
Nghệ An |
kia |
nhể |
Nghệ An |
nhỉ |
ni |
Nghệ An |
này |
dớ dận |
Nghệ An |
dớ dẩn (vớ vẩn) |
mi |
Nghệ An |
mày/con |
Tác dụng của việc sử dụng từ ngữ địa phương trong đoạn trích
- Nâng cao giá trị diễn đạt của văn bản
- Đặc sắc hóa vùng miền, tầng lớp xã hội và tính cách nhân vật
Câu hỏi 3
Câu 3 (trang 14, Sách bài tập Ngữ văn lớp 7, tập 1)
Tìm những từ địa phương trong các dòng thơ dưới đây của Tố Hữu. Cho biết những từ này được sử dụng ở khu vực nào và chúng có tác dụng gì đối với việc phản ánh con người, sự vật, sự việc tại địa phương.
a) Bầm ơi có rét không ạ?
Gió heo vút qua núi, mưa mùa lâm thâm.
b) Anh ạ, từ ngày Tết đến nay
Kẻ thù hoành hành ngoài ruộng suốt đêm ngày
c) Bây giờ sông nước trở về bên ta
Ra khơi tuần tra, thuyền lướt qua lại. [...]
Nằm lòng nghe mẹ, hỏi tò mò:
Ông cũng thích mẹ chèo thuyền à?
Phương pháp giải:
Dựa vào kiến thức và kinh nghiệm cá nhân, kết hợp việc sử dụng từ điển để tra cứu
Giải thích chi tiết:
Câu |
Từ địa phương |
Vùng miền |
Tác dụng |
a |
bầm |
Miền Trung |
|
b |
ruồng |
Miền Trung |
|
c |
ưng |
Miền Nam |
|
Câu hỏi 4
Câu 4 (trang 15, Sách bài tập Ngữ văn lớp 7, tập 1)
Phát hiện các phép so sánh dùng trong câu sau. Chỉ ra sự tương đồng giữa các sự vật được so sánh.
Ba cha con Phó bảng bước đi thẳng trên con đường như sông núi mây trời đẹp như tấm gấm thêu. (Sơn Tùng)
Phương pháp giải:
Đọc và xác định
Lời giải chi tiết:
Phương pháp so sánh được sử dụng trong câu trên là: “sông núi mây trời” – “bức gấm thêu”
Nét tương đồng: cả hai đều là hình ảnh đẹp, ấn tượng, tươi sáng và kỳ diệu