Câu 1
a. Ở lớp tôi, bạn ấy là người rất năng nổ.
b. Trong truyện ngắn, nhà văn đã tạo ra nhiều hình tượng đặc sắc với những phẩm chất cao quý và tốt đẹp của nhân vật.
c. Lớp trẻ của chúng ta là niềm hi vọng của đất nước Việt Nam trong hàng ngàn năm văn hiến.
d. Qua các vở tuồng, chèo trong bài học này, chúng ta thấy hình ảnh của các người phụ nữ trong mỗi câu chuyện đều có những số phận riêng biệt.
Phương pháp giải:
- Đọc kĩ và phân tích yêu cầu đề bài.
- Ôn lại các quy tắc ngữ pháp.
- Xác định và sửa các lỗi ngữ pháp trong ví dụ để hoàn thiện câu.
Câu 2
Phân tích và sửa các lỗi lặp từ, lặp nghĩa, lỗi dùng từ không hợp với phong cách ngôn ngữ trong các câu sau:
a. Vở tuồng Nghêu, Sò, Ốc, Hến là một trong những tác phẩm xuất sắc nhất.
b. Mắc mưu Thị Hến, con đường hoạn lộ làm quan của Huyện Trìa là chấm hết.
c. Bạn ấy đại diện cho những người có thành tích học tập xuất sắc nhất.
d. Đó là bức tối hậu thư cuối cùng mà cảnh sát đã gửi cho nhóm tội phạm đang lẩn trốn.
Phương pháp giải:
- Ôn lại kiến thức về các lỗi trong phong cách ngôn ngữ.
- Đọc kĩ và phân tích yêu cầu đề bài.
Lời giải chi tiết:
a. Loại bỏ từ “tuyệt tác” vì đã có từ “tác phẩm”.
b. “Con đường hoạn lộ” - Từ “lộ” cũng có nghĩa là con đường.
c. Loại bỏ từ “thay mặt” vì từ “đại diện” đã chứa đựng ý nghĩa đó.
d. Loại bỏ từ cuối cùng vì “tối hậu thư” đã bao gồm nghĩa đó.
Câu 3
Phân tích và sửa các lỗi lặp từ, lặp nghĩa, và lỗi dùng từ không phù hợp với phong cách ngôn ngữ trong các câu sau:
a. Chị ấy thực sự là một trong những người phụ nữ lơ đãng nhất trong làng.
b. Trong tiểu thuyết này, cả hai nhân vật đều phải trải qua một cái chết đau khổ, chết đớn.
c. Nguyên nhân em chưa nộp bài về văn bản Mắc mưu Thị Hến là vì em vắng mặt chiều qua, nên em không biết hôm nay phải nộp bài.
d. Sông Hương là một trong những cảnh đẹp của xứ Huế.
e. Theo tôi, anh chưa công bố kết quả cuộc họp công ty chiều hôm qua cho mọi người biết.
Phương pháp giải:
- Ôn lại kiến thức về các lỗi lặp từ, lặp nghĩa, và lỗi dùng từ không phù hợp với phong cách ngôn ngữ.
Lời giải chi tiết:
a. Lỗi lặp từ, lặp nghĩa: “lơ đãng”.
b. Lỗi dùng từ không phù hợp: “chết đớn”.
c. Lỗi lặp từ, lặp nghĩa: sử dụng nhiều từ đồng nghĩa, gần nghĩa gây trùng lặp như “nguyên nhân”, “vì”, “do”, “tại sao”.
d. Lỗi lặp từ, lặp nghĩa: “cảnh đẹp”.
e. Lỗi lặp từ, lặp nghĩa: “công bố”.
Bài 4
Theo tôi, các từ in đậm trong đoạn văn sau có tác dụng gì? Hãy tìm những từ tương đương có thể thay thế cho các từ in đậm trong đoạn văn:
“Tiếng Việt có những đặc điểm của một thứ ngôn ngữ đẹp, một thứ ngôn ngữ hay. Nói như vậy có nghĩa là nói rằng: tiếng Việt là một thứ ngôn ngữ hòa mình về mặt âm hưởng, thanh điệu mà cũng rất tinh tế, trôi chảy trong cách bày tỏ. Nói như vậy cũng có nghĩa là nói rằng: tiếng Việt có đầy đủ khả năng để diễn đạt tình cảm, tư tưởng của người Việt Nam và để đáp ứng cho yêu cầu của cuộc sống văn hóa nước nhà qua các thời kỳ lịch sử.”
Phương pháp giải:
Dựa vào ý nghĩa và tông màu của các từ in đậm để hoàn thành bài.
Lời giải chi tiết:
- Tác dụng của các từ in đậm phù hợp với ngữ cảnh là đánh giá, nhận xét về tiếng Việt. Cách bày tỏ sáng tạo, tác giả phải có hiểu biết sâu sắc về vẻ đẹp của tiếng Việt thì mới viết được như vậy.
- Các từ tương đương có thể thay thế: đẹp – xinh đẹp, hay – thú vị, hòa mình – hài hòa, tinh tế - tinh xảo, trôi chảy – mượt mà, diễn đạt – biểu hiện, đáp ứng – thoả mãn.
Bài 5
Chọn từ thích hợp từ ngoặc đơn và điền vào chỗ trống trong các câu dưới đây
Phương pháp giải:
Dựa vào ngữ cảnh và ý nghĩa của câu để chọn từ phù hợp.
Lời giải chi tiết:
a. Đại chúng
b. Chủ đề
c. Tưởng tượng
d. Trọn vẹn
Bài 6
Vì sao không thể thay thế từ Hán Việt bằng từ thuần Việt đồng nghĩa trong các tình huống dưới đây?
Phương pháp giải:
Dựa vào ngữ cảnh và ý nghĩa của câu để đưa ra lời giải thích phù hợp.
Lời giải chi tiết:
a. Từ “khán giả” phù hợp hơn “người xem” vì nếu để là “người xem” thì sẽ gây sự mơ hồ, hiểu nhầm cho câu.
b. Từ “hoạ sĩ” phù hợp hơn “người vẽ” vì nếu để là “người vẽ” thì sẽ gây sự mơ hồ, hiểu nhầm cho câu.
c. Từ “phụ nữ” phù hợp hơn “đàn bà” vì nếu để là “đàn bà” thì câu sẽ mất đi sự trang trọng.
d. Từ “phu nhân” phù hợp hơn “vợ” vì nếu để là “đàn bà” thì câu sẽ mất đi sự trang trọng.