Trả lời các câu hỏi của bài tập số 2 trong Sách bài tập Ngữ văn lớp 6 - Kết nối tri thức, tập 2
Đọc lại đoạn văn Sơn Tỉnh, Thuỷ Tinh trong sách giáo khoa (trang 10 — 12) và trả lời các câu hỏi
Câu hỏi 1
Sự kiện trực tiếp dẫn đến cuộc xung đột giữa Thuỷ Tinh và Sơn Tinh là gì?
Phương pháp giải:
Đọc kỹ đoạn văn Sơn Tinh, Thuỷ Tinh trong sách giáo khoa/10-12
Lời giải chi tiết:
Sự kiện trực tiếp dẫn đến cuộc xung đột giữa Thuỷ Tinh và Sơn Tinh: Sơn Tinh đem lễ vật đầy đủ đến trước nên thắng cuộc và được cưới Mị Nương. Thuỷ Tinh chậm chân, không cưới được vợ, sinh nỗi giận và gây chiến với Sơn Tinh.
Câu hỏi 2
Theo các văn bản truyền thuyết em đã được học, Sơn Tinh và Thánh Gióng là hai nhân vật đóng những vai trò quan trọng khác nhau trong cuộc sống của cộng đồng người Việt thuở xưa. Hãy chỉ ra sự khác nhau đó.
Phương pháp giải:
Đọc kỹ đoạn văn Sơn Tinh, Thuỷ Tinh và Thánh Gióng để tìm ra sự khác biệt
Lời giải chi tiết:
Sơn Tinh và Thánh Gióng đều là những anh hùng trong thế giới truyền thuyết. Nếu Thánh Gióng đóng vai trò là người giết giặc, giữ yên bờ cõi thì Sơn Tinh đảm nhiệm chức năng giúp cộng đồng kiểm soát nước, nói rộng ra là đấu tranh chống lại các thế lực thiên nhiên gây tai họa cho cuộc sống lao động, sản xuất của con người. Câu chuyện về hai nhân vật với những kỳ tích của họ đã phản ánh được hai hoạt động chính của người Việt thuở xưa trong việc bảo vệ cuộc sống và phát triển.
Câu 3
Cùng với việc thể hiện những hành động phi thường, các nhân vật chính trong truyện thường bộc lộ những nét tâm tính giống như bao người khác. Tìm một ví dụ trong truyện Sơn Tinh, Thuỷ Tinh để minh họa điều này.
Phương pháp giải:
Đọc kỹ đoạn văn Sơn Tinh, Thuỷ Tinh trong sách giáo khoa/10-12
Lời giải chi tiết:
Cùng với việc thể hiện những hành động phi thường, không ít khi các nhân vật chính trong truyền thuyết đã bộc lộ những nét tâm tính chẳng khác gì bao người khác. Cuộc cãi vã vì ghen tức của Thuỷ Tinh với Sơn Tinh là một ví dụ rõ ràng. Kẻ được tôn là thần cũng cảm thấy ghen tức, giận dữ, thù hận như mọi người: Núi cao sông hãy còn dài/ Năm năm báo oán, đời đời đánh ghen (ca dao);...
Câu 4
Tóm tắt ý nghĩa của truyện Sơn Tinh, Thuỷ Tinh.
Phương pháp giải:
Đọc hiểu văn bản Sơn Tinh, Thuỷ Tinh trong sách giáo khoa/10-12 và tóm tắt ý nghĩa
Lời giải chi tiết:
Truyện Sơn Tinh, Thuỷ Tinh mang đậm những ý nghĩa sau:
- Giải thích nguyên nhân của hiện tượng lũ lụt mỗi năm đe doạ cuộc sống của người dân vùng chân núi Tản Viên, tương đương với vùng trung du và đồng bằng Bắc Bộ Việt Nam.
- Phản ánh mong muốn kiểm soát các thế lực thiên nhiên hung bạo để bảo vệ cuộc sống và hoạt động sản xuất của người Việt xưa.
- Thể hiện đặc điểm địa lý, tổ chức xã hội và văn hóa của người Việt cổ.
- Thể hiện trí tưởng tượng phong phú khi hư cấu câu chuyện vừa thực tế vừa kỳ diệu về cuộc đối đầu giữa hai vị thần đại diện cho hai môi trường sống gần gũi với người dân xưa.
Câu 5
Tìm trong đoạn văn này, người kể sử dụng cách gọi nào để đề cập đến hai nhân vật chính, có thể là Sơn Tinh và Thuỷ Tinh hoặc Thần Núi và Thần Nước?
Phương pháp giải:
Người kể sử dụng cách gọi động viên để đề cập đến nhân vật
Lời giải chi tiết:
Trong bản kể về Sơn Tinh, Thuỷ Tinh trong SGK, người kể sử dụng cách gọi linh hoạt, thỉnh thoảng gọi hai nhân vật chính là Sơn Tinh và Thuỷ Tinh, thỉnh thoảng gọi họ là Thần Núi và Thần Nước. Điều này giúp câu chuyện trở nên sống động, không cứng nhắc. Lí do là sự tương đồng giữa Sơn Tinh và Thần Núi cũng như giữa Thuỷ Tinh và Thần Nước. Cả hai tên gọi đều xuất phát từ tiếng Hán, có nghĩa là núi và nước. Tính từ Tinh trong hai trường hợp này cũng có nghĩa là thần (thần cũng là từ mượn tiếng Hán nhưng dễ nhận biết như từ “thuần Việt”).