Trả lời câu hỏi bài tập số 3 VBT trang 4 Ngữ văn lớp 6 Liên kết tri thức, tập 2
Đọc lại đoạn văn Bánh chưng, bánh giầy trong SGK (tr. 22 — 23) và trả lời các câu hỏi.
Câu 1
Câu chuyện kể về phong tục gì của người Việt vẫn còn tồn tại đến ngày nay?
Phương pháp giải:
Kết nối với thực tế
Lời giải chi tiết:
Câu chuyện kể trong Bánh chưng, bánh giầy liên quan đến phong tục làm bánh chưng, bánh giầy vào dịp Tết hoặc các ngày lễ truyền thống của người Việt.
Câu 2
Trước khi trở thành vua, cuộc sống của Lang Liêu như thế nào? Việc tác giả nhấn mạnh vào đặc điểm cuộc sống này thể hiện ý nghĩa gì?
Phương pháp giải:
Đọc kỹ đoạn văn Bánh chưng, bánh giầy trong SGK/22-23
Lời giải chi tiết:
Theo câu chuyện, trước khi được cha làm vua, Lang Liêu sống như bất kỳ người dân nào ở nông thôn, 'chăm chỉ làm ruộng, trồng lúa, trồng khoai'. Việc tác giả nhấn mạnh vào đặc điểm cuộc sống này thể hiện tư duy tôn trọng nghề nông - nghề sản xuất lúa gạo để nuôi sống cộng đồng. Đồng thời, đây cũng là cách tạo ra sự bất ngờ trong câu chuyện, khi vật phẩm mà Lang Liêu đưa lên trong lễ Tiên Vương lại làm cho vua cha hài lòng hơn cả.
Câu 3
Trong lời một vị thần hiện ra trong giấc mơ của Lang Liêu, câu 'Trong trời đất, không gì quý bằng hạt gạo' thể hiện sự tôn trọng đối với nghề trồng lúa nước của nhân dân
Phương pháp giải:
Đọc kỹ văn bản Bánh chưng, bánh giầy trong SGK/22-23 và liên kết với thực tiễn
Lời giải chi tiết:
Trong lời một vị thần hiện ra trong giấc mơ của Lang Liêu, câu 'Trong trời đất, không gì quý bằng hạt gạo' thể hiện sự tôn trọng đối với nghề trồng lúa nước của nhân dân. Đây là sự hiểu biết sâu sắc về giá trị của những sản phẩm như lúa gạo mà làm ra cần rất nhiều công sức và sự sáng tạo từ người dân, nhưng lại có khả năng nuôi sống cả một cộng đồng. Thực tế, đây là sự tôn vinh cho nghề trồng lúa nước, và cũng là cách mà nhân dân biểu hiện lòng biết ơn đối với công lao của người lao động.
Câu 4
Khi kể về sự kiện Vua Hùng truyền ngôi cho Lang Liêu, tác giả dân gian muốn thể hiện sự tôn trọng đối với những anh hùng văn hóa, những người có sáng tạo góp phần làm đẹp cho xã hội
Phương pháp giải:
Đọc kỹ văn bản Bánh chưng, bánh giầy trong SGK/22-23 và liên kết với thực tiễn xã hội
Lời giải chi tiết:
Khi kể về sự kiện Vua Hùng truyền ngôi cho Lang Liêu, tác giả dân gian muốn thể hiện sự tôn trọng đối với những anh hùng văn hóa, những người đã có những đóng góp sáng tạo làm đẹp cho xã hội. Đồng thời, tác giả cũng muốn diễn đạt lòng biết ơn đối với thiên nhiên, ngụ ý là những vị thượng lưu, có quyền lực vô hạn, đã hào phóng ban tặng cho con người những điều kiện sống tốt đẹp. Việc kể câu chuyện về việc Lang Liêu trở thành vua cũng là cách để kể về sự 'thăng tiến' của lúa gạo và lòng hiếu khách của con người.
Câu 5
Tìm trong văn bản các câu có sử dụng dấu chấm phẩy và lập luận về việc tác giả sử dụng chúng đúng chỗ và hợp lý
Phương pháp giải:
Đọc kỹ văn bản Bánh chưng, bánh giầy trong SGK/22-23 và phải có lập luận cụ thể, thuyết phục
Lời giải chi tiết:
Những câu văn có sử dụng dấu chấm phẩy trong văn bản:
- Giặc ngoài đã đẹp yên, nhưng giặc trong phải đề phòng; dân có ấm no, ngai vàng mới vững.
- Từ khi lớn lên, ra ở riêng, ông chỉ chăm lo việc đồng áng, trồng lúa, trồng khoai; bây giờ nhìn quanh quẩn trong nhà, cũng chỉ lúa khoai là nhiều.
=> Cả hai câu văn trên, việc sử dụng dấu chấm phẩy đã rất đúng chỗ và hợp lý, khó thay thế bằng dấu phẩy hoặc dấu chấm. Khó thay bằng dấu chấm vì cả hai câu diễn đạt một ý liên tục. Cũng khó thay bằng dấu phẩy vì nội dung của các cụm từ trước và sau đó có sự phân biệt khá rõ về tính chất.