Đọc lại đoạn văn Một chuyện đùa nhỏ trong SGK Ngữ văn 10, tập hai, (tr. 53 – 54), từ câu “Ta trượt đi cô!” đến “lao dốc lần nữa đi” và trả lời các câu hỏi:
Câu hỏi 1
Vì sao Na-đi-a đồng ý cùng 'tôi' trượt tuyết xuống dốc lần đầu tiên? Na-đi-a đã phản ứng như thế nào sau khi trải qua cảm giác sợ hãi kinh khủng ở lần trượt tuyết đầu tiên?
Cách giải:
- Đọc lại đoạn văn Một chuyện đùa nhỏ.
- Nêu lí do mà Na-đi-a đồng ý trượt tuyết lần đầu tiên cùng 'tôi'.
- Phản ứng của Na-đi-a sau lần trượt đầu tiên.
Lời giải chi tiết:
Việc Na-đi-a đồng ý trượt tuyết lần đầu tiên cùng nhân vật 'tôi' là do 'tôi' cố nài nỉ, sau đó làm nóng lòng tự trọng của nàng.
Phản ứng của Na-đi-a trước lần trượt đầu tiên:
- Lo lắng, sợ hãi: “Na-đi-a sợ tưởng chết đi được, gương mặt tái nhợt, nàng thở không ra hơi…”, “các vàng tôi cũng không trượt lần nữa đâu”.
- Băn khoăn, dò xét: “Có phải tôi đã nói bống tiếng ấy, hay chỉ là trong tiếng gió gào rít nàng nghe như vậy”
Câu hỏi 2
Trong đoạn văn có nhiều câu thể hiện tâm trạng của Na-đi-a. Theo bạn, người kể chuyện có chắc chắn hiểu biết về tâm trạng được thể hiện qua những câu đó hay chỉ là suy đoán?
Cách giải:
- Đọc lại đoạn văn Một chuyện đùa nhỏ.
- Lưu ý các từ ngữ mô tả tâm trạng của Na-đi-a.
- Đưa ra quan điểm cá nhân.
Lời giải chi tiết:
- Các câu diễn đạt tâm trạng của Na-đi-a: “Na-đi-a sợ tưởng chết đi được”, “cặp mắt buồn rầu nôn nóng bồn chồn”, “nàng cảm thấy rụt rè kinh sợ, một niềm vui nào đang ngăn trở nàng nói...”; những câu tự hỏi: “Có phải anh nói ra những lời đó không? Có những lời đó hay không? Có hay không?”.
- “Hình như” là một từ quan trọng, nó cho ta biết tất cả những gì diễn ra trong lòng Na-đi-a đều là suy đoán của 'tôi' – người kể chuyện ngôi thứ nhất.
Câu 3
Khi nói câu “Na-đi-a, anh yêu em!” người kể có nhận thức về sự trọng đại của lời nói đó không? Từ đó, bạn đánh giá như thế nào về người kể chuyện?
Phương pháp giải:
- Đọc lại đoạn văn Một chuyện đùa nho nhỏ.
- Số lần người kể nói câu “Na-đi-a, anh yêu em”.
- Đưa ra nhận xét, đánh giá của bạn về người kể chuyện.
Lời giải chi tiết:
Khi nói câu “Na-đi-a, anh yêu em!” người kể chuyện hiểu rõ tính cấp thiết của câu nói đó. Sự nhận thức này được củng cố khi người kể nhìn thấy tình trạng phấn khích, lo lắng của Na-đi-a. Giả sử rằng Na-đi-a đã có tình cảm với anh chàng, lời nói đó sẽ bắt đầu một mối quan hệ tình cảm. Tuy nhiên, thực tế là người kể chỉ đùa. Anh ta cố ý nói lời đó khi xe lao vun vút xuống, làm cho Na-đi-a không thể nghe rõ, cả tin và nghi. Rõ ràng, người kể chuyện không đề cao tình huống nghiêm trọng trong mối quan hệ con người.
Câu 4
Vì sao Na-đi-a đã không để ý đến nỗi sợ hãi để đề xuất người kể chuyện tiếp tục lao dốc? Hành động này thể hiện điều gì về con người Na-đi-a?
Phương pháp giải:
- Đọc lại đoạn văn Một chuyện đùa nho nhỏ.
- Lưu ý tâm trạng của Na-đi-a sau khi cùng người kể chuyện trượt tuyết.
- Nhận xét về con người Na-đi-a.
Lời giải chi tiết:
Mặc dù rất sợ, nhưng Na-đi-a vẫn mạnh dạn đề xuất tiếp tục trượt xuống, bởi cô nghe thấy một chút vội vàng câu “Na-đi-a, anh yêu em!” trong khi xe lao xuống. Cô cần xác nhận liệu chàng trai ngồi cùng có thực sự nói lời đó hay không. Điều này cho thấy, Na-đi-a nghiêm túc với tình yêu, tỉnh táo về danh dự của mình và tôn trọng người khác.
Câu 5
Trong văn bản, đoạn trích có những điểm nổi bật nào?
Phương pháp giải:
- Đọc lại văn bản Một chuyện đùa nho nhỏ.
- Liệt kê các điểm đặc biệt của đoạn trích.
Lời giải chi tiết:
Đoạn trích có một số điểm đặc biệt:
+ Sử dụng lời của nhân vật “tôi” – góc nhìn trực tiếp tham gia vào sự kiện. Lời kể vừa có độ hạn chế, vừa có chiều sâu của một người biết mọi điều.
+ Câu chuyện chứa đựng những sự kiện bất ngờ nhưng vẫn hợp lý. Tâm trạng của con người ở mức độ cực đại, đặc biệt, những xung đột nội tâm của nhân vật được mô tả rõ ràng, tinh tế, để lại ấn tượng sâu sắc.