Đọc đoạn thơ sau trong bài thơ Nhớ mưa quê hương của Lê Anh Xuân và trả lời các câu hỏi:
Quê nôi ơi
Mấy năm trời xa cách
Đêm nay, ta nằm nghe mưa rơi
Nghe tiếng trời gầm xa lắc...
Cớ sao lòng thấy nhớ thương
Ôi cơn mưa quê hương
Đã ru hát hồn ta thuở bé,
Đã thấm nặng lòng ta những tình yêu chớm hé:
Nghe tiếng mưa rơi trên tàu chuối bè dừa,
Thấy mặt trời lên khi tanh những cơn mưa
Ta yêu quá như lần đầu mới biết
Như tre, dừa, như làng xóm quê hương
Như những con người - biết mấy yêu thương
(Lê Anh Xuân, Nhớ mưa quê hương, in trong Thơ Việt Nam 1945 - 1975, NXB Tác phẩm mới, Hà Nội, 1976, tr. 379)
Câu 1
Những dòng thơ mở đầu: Quê nôi ơi/ Mấy năm trời xa cách/ Đêm nay, ta nằm nghe mưa rơi/ Nghe tiếng trời gầm xa lắc... / Cớ sao lòng thấy nhớ thương đã giúp bạn hình dung như thế nào về không gian, thời gian, tâm trạng của nhà thơ khi nghe tiếng mưa?
Phương pháp giải:
Trình bày cảm nhận của bạn về không gian, thời gian, tâm trạng của nhà thơ khi nghe tiếng mưa trong những dòng thơ đầu.
Lời giải chi tiết:
+ Không gian: yên tĩnh, hẻo lánh, có tiếng mưa rơi
+ Thời gian: ban đêm
+ Tâm trạng của nhà thơ: cảm thấy nhớ quê hương đến tận lòng
Câu 2
Trình bày cảm nhận của bạn về những dòng thơ: Ôi cơn mưa quê hương/ Đã ru hát hồn ta thuở bé,/ Đã thấm nặng lòng ta những tình yêu chớm hé
Phương pháp giải:
Trình bày cảm nhận của bạn về những câu thơ được đưa ra trong Sách bài tập
Lời giải chi tiết:
Những câu thơ đã cho thấy rằng nhà thơ đã từng trải qua một thời thơ ấu với những cơn mưa. Cơn mưa như làn điệu ru hồn nhà thơ trong những ngày thơ bé, âu yếm cho tác giả một tình yêu sâu sắc từ thuở bé với những giọt mưa quê và dấu ấn không thể phai về quê hương của mình.
Câu 3
Đoạn thơ đã khơi gợi trong tôi tình cảm với quê hương, đất nước như thế nào?
Phương pháp giải:
Nhấn mạnh tình cảm với quê hương, đất nước của bản thân sau khi đọc xong đoạn thơ.
Lời giải chi tiết:
Đoạn thơ giúp tôi yêu quê hương, đất nước hơn, giúp tôi trân trọng quá khứ, trân trọng tuổi thơ và nhắc nhở tôi luôn phải dành riêng một vị trí đặc biệt cho quê hương ở trái tim mình vì tình yêu quê hương là tình cảm thiêng liêng và chân thành nhất.
Câu 4
Chỉ ra các biện pháp tu từ trong đoạn thơ sau và nêu tác dụng của các biện pháp tu từ đó:
Ta yêu quá như lần đầu mới biết
Ta yêu mưa như yêu gì thân thiết
Như tre, dừa, như làng xóm quê hương
Như những con người - biết mấy yêu thương
Phương pháp giải:
Liệt kê biện pháp tu từ trong đoạn thơ và nêu tác dụng của chúng.
Lời giải chi tiết:
+ Biện pháp so sánh: Ta yêu quá như lần đầu mới biết / Ta yêu mưa như yêu gì thân thiết / Như tre, dừa, như làng xóm quê hương / Như những con người - biết mấy yêu thương
+ Biện pháp điệp ngữ: Ta yêu, như
Tác dụng: tác giả đã nhấn mạnh, tô đậm tình yêu của mình đối với cơn mưa quê hương, với những sự vật và con người gần gũi của quê hương.
Câu 5
Trong đoạn thơ, tác giả đã sử dụng rất nhiều từ ngữ chỉ mức độ cao của đặc điểm, trạng thái nhằm nhấn mạnh tình cảm sâu nặng, đa diễt với quê hương. Hãy liệt kê những từ ngữ đó
Phương pháp giải:
Liệt kê các từ ngữ chỉ mức độ cao của đặc điểm, trạng thái được tác giả sử dụng trong đoạn thơ
Lời giải chi tiết:
Những từ ngữ chỉ mức độ cao của đặc điểm, trạng thái: mấy năm trời, xa lắc, thấm nặng lòng ta, yêu quá, biết mấy yêu thương,...