Buzz
Đọc đoạn trích trên trang 44 của sách bài tập và trả lời các câu hỏi sau:
Ở đó, những ngôi nhà thường không có cửa đóng kín. Chúng không che chắn bằng tường, vì không ai thèm quan tâm đến của cải của người khác. Không cần phải giới thiệu, đó là bản chất của xứ sở này, những ngôi nhà ở đây! Cho dù mưa Nam hay mưa Chướng, nhà chỉ có một chiếc rèm treo làm chắn bằng những tấm vải may ghép hoặc lá cây chằm đóp. Không gì làm cho người ta cảm thấy yên bình, ấm áp như thế, không có gì khiến chúng ta cảm thấy gần gũi, thân thuộc như thế. Những ngôi nhà rộng rãi, mở cửa sẵn sàng, nhìn từ xa có thể nhìn thấy một chiếc giường, một cái bàn thờ tổ tiên, cái bàn trà, một bức màn vải thêu với hình hai con chim đậu trên cành tre, thấy nhà đó hợp với dòng sông bên cạnh, vì khi nước ròng rạch cũng trở nên lấp lánh. Nó phản ánh tính cách của những người dân địa phương, vì họ cũng sống thoải mái, mở cửa, thân thiện, hào sảng.
Cư dân ở Mũi Cà Mau hiếm khi có phòng ngủ riêng, phòng ngủ chỉ dành cho con gái hoặc cho các cặp vợ chồng trẻ, những người sống ở bờ biển thích ngủ ngoài trời trước nhà, chỉ cần một chiếc mùng, không cần đệm, đặt lưng trần trỏng trên sàn nhà bằng gỗ sáng bóng như gương là đủ để có một giấc ngủ sâu. Nhưng thật sự là không thể ngủ ngoài trời ở đây. Mỗi lần gió thổi, không gian nhà lắng đọng sẽ tràn ngập không khí. Trong không khí mùi biển đặc trưng, hương vị mặn mòi của những cái lưới treo trên giá, trong hơi thở ngọt ngào của lửa than phun ra từ nồi, dường như có một bữa ăn chiều muộn, cảm nhận được hương vị béo ngậy của cá khô phơi dưới nắng với dầu dừa. Và đâu đó có một vài người đang chuẩn bị một bữa ăn, rõ ràng là mùi thơm của mực nướng trên lửa than đang tắt dần.
[...] Gió vẫn thổi như múa, như ca hát, như phiêu lưu, như nằm vắt bên ngoài lớp màn vải thơm mùi nắng. Những con tàu đánh cá di chuyển âm thầm, và tiếng sóng biển, chính là âm thanh của biển vỗ lên những cánh lá ướt sương trong rừng, rít rất gần. Chỉ có tiếng sóng mới khơi gợi một cảm giác nhớ nhung bờ biển như thế.
(Nguyễn Ngọc Tư, Ngủ ở Mũi, được in trong Tạp văn Nguyễn Ngọc Tư, NXB Trẻ và Thời báo Kinh tế Sài Gòn, TP. Hồ Chí Minh, 2006, trang 159 – 161)
Câu 1
Những hoạt động hàng ngày của cư dân ở vùng đất Mũi Cà Mau được mô tả như thế nào trong đoạn văn trên?
Phương pháp giải:
Chỉ ra các hoạt động hàng ngày của cư dân ở vùng đất Cà Mau được mô tả trong đoạn văn
Lời giải chi tiết:
Đoạn văn mô tả về cuộc sống hàng ngày của người dân tại Mũi Cà Mau như cách xây dựng nhà cửa, bài trí nhà cửa, thói quen ăn uống và thói quen ngủ.
Câu 2
Những đặc điểm của những ngôi nhà ở vùng đất Mũi là gì? Tại sao tác giả cho rằng: bản chất của xứ sở chúng tôi là đây, những ngôi nhà này?
Phương pháp giải:
Chỉ ra những đặc điểm độc đáo của những ngôi nhà tại vùng đất Mũi. Lý giải vì sao tác giả nói rằng: “bản chất của xứ sở chúng tôi là đây, những ngôi nhà này”.
Lời giải chi tiết:
+ Những đặc điểm của những ngôi nhà tại Mũi Cà Mau: không bao giờ đóng cửa, không có tường xây vây, chỉ có rèm che mưa, đặc biệt là nhiều gió
+ Tác giả nói rằng: “bản chất của xứ sở chúng tôi là đây, những ngôi nhà này” vì qua cách xây dựng nhà của cư dân địa phương, chúng ta hiểu được rằng những người dân ở Mũi Cà Mau sống thoải mái, mở cửa, thân thiện, thật thà, và hòa mình với thiên nhiên
Câu 3
Trong một căn nhà giản dị, tại sao con người cảm nhận được sự thanh bình, ấm áp?
Phương pháp giải:
Lí giải lý do tại sao trong một căn nhà giản dị, con người cảm nhận được sự thanh bình, ấm áp.
Lời giải chi tiết:
Ở trong một căn nhà giản dị, con người cảm nhận được sự thanh bình, ấm áp vì họ sống trong một môi trường thoải mái, gần gũi với thiên nhiên và nhận được sự quan tâm, chia sẻ từ những người xung quanh. Mặc dù cuộc sống không phô trương, nhưng đổi lại, cuộc sống của họ không gặp phải lo lắng về vật chất, không cần phải lo lắng, đề phòng nhau. Điều đó tạo nên sự đầy đủ và ấm áp cho cuộc sống của họ.
Câu 4
Theo bạn, tại sao người dân ven biển thích ngủ ngoài trời? Sở thích này thể hiện điều gì về con người ở đất Mũi?
Phương pháp giải:
Dự đoán lý do người dân ven biển thích ngủ ngoài trời. Từ đó, thể hiện quan điểm về con người ở đất Mũi.
Lời giải chi tiết:
+ Người dân ven biển thích ngủ ngoài trời vì ngủ ở đó có gió mát, hơi nước biển thổi vào giúp họ cảm thấy gần gũi với thiên nhiên hơn, dễ dàng đắm chìm vào giấc ngủ.
+ Sở thích này cũng thể hiện sự mạnh mẽ, tự do và mở lòng của con người ở đất Mũi.
Câu 5
Cảnh hoạt động vào buổi tối của cư dân đất Mũi khiến bạn nghĩ đến điều gì?
Phương pháp giải:
Trình bày cảm nhận của bạn về hoạt động vào buổi tối của người dân ở đất Mũi.
Lời giải chi tiết:
Hoạt động vào buổi tối của người dân ở đất Mũi được mô tả thông qua mùi vị: mùi của những cái lưới treo, mùi khói từ những ngọn lửa sáng, mùi của cá khô và mùi của mực khô nướng. Những hình ảnh này khiến bạn hình dung về một không gian sinh hoạt đơn giản, mộc mạc và ấm cúng của người dân Cà Mau.
Câu 6
Liệt kê những từ ngữ phản ánh nét văn hóa miền biển trong đoạn văn. Đồng thời, giải thích ý nghĩa của việc sử dụng những từ ngữ đó.
Phương pháp giải:
Chỉ ra tất cả các từ ngữ phản ánh nét văn hóa miền biển trong đoạn văn và giải thích ý nghĩa của việc sử dụng chúng.
Lời giải chi tiết:
Các từ ngữ phản ánh nét văn hóa miền biển trong đoạn văn: khỏi chiếu, lai rai, thích không chịu được, thấy nhà nó hợp với con rạch nầy làm sao đâu
Tác dụng: Các từ ngữ phản ánh nét văn hóa miền biển giúp làm giàu và sâu sắc hơn bản sắc văn hóa địa phương trong bài viết của tác giả. Đồng thời, chúng cũng giúp độc giả có cái nhìn rõ ràng và sinh động hơn về vùng đất và con người Cà Mau được thể hiện trong đoạn văn.
Câu 7
Danh sách các từ ngữ địa phương xuất hiện trong đoạn văn. Đồng thời, nhấn mạnh vào tác dụng của việc sử dụng các từ ngữ địa phương đó.
Phương pháp giải:
Liệt kê tất cả các từ ngữ địa phương xuất hiện trong đoạn văn và giải thích tác dụng của việc sử dụng chúng.
Lời giải chi tiết:
Các từ ngữ địa phương xuất hiện trong đoạn văn: nầy, mưa nam, mưa chướng, chằm đóp, con rạch, nước ròng, khoảng khoát, ấp, mùng, khỏi, mẻ un, cá thòi lòi, lai rai
Tác dụng: Việc sử dụng các từ ngữ địa phương giúp làm giàu và đa dạng hóa bản sắc văn hóa địa phương trong đoạn văn. Đồng thời, chúng cũng giúp độc giả hiểu sâu hơn về vùng đất và con người Cà Mau được miêu tả trong đoạn văn.
Câu 8
Phân tích các biện pháp tu từ được áp dụng trong hai câu sau và tác dụng của chúng:
a. Gió vẫn như vũ điệu, như âm nhạc, như cuộc chạy, như bóng che bên ngoài lớp vải mềm mịn tỏa hương nắng.
b. Chỉ có tiếng biển mới thực sự gợi lên một cảm giác nhớ nhà đến thế.
Phương pháp giải:
Chỉ ra và diễn giải tác dụng của các biện pháp tu từ được sử dụng trong đoạn văn
Lời giải chi tiết:
a. Gió vẫn như vũ điệu, như âm nhạc, như cuộc chạy, như bóng che bên ngoài lớp vải mềm mịn tỏa hương nắng.
- Biện pháp so sánh: Gió vẫn như vũ điệu, như âm nhạc, như cuộc chạy, như bóng che bên ngoài lớp vải mềm mịn
- Biện pháp điệp ngữ: như
- Biện pháp nhân hóa: bóng che bên ngoài lớp vải mềm mịn tỏa hương nắng.
Tác dụng: Giúp người đọc hiểu rằng từng cơn gió ở đất Mũi Cà Mau mang theo vẻ đẹp của vũ điệu, âm nhạc, năng động nhưng cũng êm ái và thơm mát như bóng dáng của một lớp vải mềm mịn.
b. Chỉ có tiếng biển mới thực sự gợi lên một cảm giác nhớ nhà đến thế.
- Biện pháp nhân hóa: một cảm giác nhớ nhà
- Tác dụng: làm cho biển trở nên sống động, mang theo cảm xúc của con người khi nhớ về quê hương.
