Buzz
A. Hoạt động cơ bản Bài 27A Tiếng Việt lớp 5 VNEN
1. Đề bài
Câu 1: Hãy quan sát các bức tranh dưới đây và trả lời câu hỏi.
Các bức tranh mô tả điều gì?
Bức tranh nào khiến em ấn tượng nhất? Tại sao?
Câu 2: Lắng nghe thầy cô (hoặc bạn) đọc bài dưới đây:
TRANH LÀNG HỒ
Ngay từ thuở nhỏ, tôi đã yêu thích các bức tranh lợn, gà, chuột, ếch, cây dừa và tranh tố nữ của làng Hồ. Mỗi khi Tết đến, đứng trước các chiếu bày tranh của làng Hồ dọc theo các phố Hà Nội, tôi luôn cảm thấy biết ơn sâu sắc với những nghệ sĩ dân gian. Họ đã mang đến một cái nhìn mộc mạc nhưng đầy sâu sắc, càng ngắm càng thấy chân thành, hóm hỉnh và tràn đầy niềm vui.
Chỉ khi thực sự yêu quý cuộc sống nông nghiệp và chăn nuôi, người ta mới có thể tạo ra những bức tranh lợn ráy với các họa tiết âm dương duyên dáng, và vẽ những đàn gà con vui tươi như đang múa hát bên gà mái mẹ.
Kỹ thuật vẽ tranh của làng Hồ đã đạt đến mức độ tinh tế cao: các bộ tranh tố nữ với áo màu và quần hoa chanh trên nền đen, sử dụng màu đen đặc trưng của Việt Nam. Màu đen không phải pha bằng thuốc mà là luyện từ bột than, gợi nhớ đến những chất liệu từ đồng quê như rơm bếp, than từ cói chiếu và lá tre rụng vào mùa thu. Màu trắng điệp cũng là một sáng tạo đáng giá, làm tăng thêm vẻ thâm thúy và sống động cho bức tranh với những hạt cát trắng lấp lánh như phấn.
(Theo Nguyễn Tuấn)
Câu 3: Thay phiên nhau đọc và giải thích nghĩa của các từ
Câu 4: Hãy cùng luyện đọc
Câu 5: Thảo luận và thực hiện các nhiệm vụ sau đây:
- Đề xuất một số bức tranh làng Hồ phản ánh chủ đề từ cuộc sống hàng ngày của làng quê Việt Nam.
- Mô tả các đặc điểm của kỹ thuật tạo màu trong tranh làng Hồ.
- Tìm các từ ngữ trong hai đoạn cuối thể hiện ý kiến của tác giả về tranh làng Hồ.
- Giải thích lý do tại sao tác giả cảm kích những nghệ sĩ dân gian của làng Hồ?
- Mỗi bạn hãy chọn một đoạn văn yêu thích và đọc cho cả nhóm nghe, đồng thời giải thích lý do bạn chọn đoạn văn đó.
2. Giải đáp chi tiết
Câu 1: Các bức tranh thể hiện:
- Tranh 1: Cậu bé đang ôm con gà
- Tranh 2: Con gà trống
- Tranh 3: Cuộc đấu vật
- Tranh 4: Lợn mẹ và lợn con
Trong số các bức tranh trên, tôi đặc biệt yêu thích bức tranh lợn mẹ và lợn con. Đây là một bức tranh tuyệt đẹp, thể hiện rõ nét truyền thống văn hóa nông nghiệp của Việt Nam.
Câu 2: Đọc
Câu 3:
- Làng Hồ: Đây là một ngôi làng cổ thuộc xã Đại Đồng, huyện Thạch Thất, Hà Nội, nổi tiếng với nghề làm tranh dân gian Đông Hồ.
- Tranh tố nữ: Đây là loại tranh dân gian Việt Nam, thường vẽ hình ảnh những người phụ nữ xinh đẹp trong trang phục truyền thống, mang biểu tượng của sự may mắn, tài lộc và thịnh vượng.
- Nghệ sĩ tạo hình: Là những người sáng tạo các tác phẩm nghệ thuật bằng hình ảnh, bao gồm tranh, tượng điêu khắc, đồ gốm sứ, và các hình thức nghệ thuật khác.
- Thuần phác: Mang nghĩa tính cách chân thành, giản dị, không giả tạo hay toan tính.
- Tranh lợn ráy: Đây là loại tranh dân gian Việt Nam, thường miêu tả những chú lợn với màu sắc rực rỡ và vui nhộn, thể hiện ước vọng về sự thịnh vượng và đầy đủ.
- Khoáy âm dương: Đây là kỹ thuật vẽ tranh Đông Hồ dùng hai màu đen và trắng để tạo nên các hình khối, đường nét và mảng màu trong bức tranh.
- Lĩnh: Lĩnh là loại lụa có màu đen bóng, thường được sử dụng trong nghệ thuật truyền thống.
- Màu trắng điệp: Đây là loại màu được chế từ vỏ sò điệp nghiền mịn, có màu trắng sáng, mịn màng và ánh lên vẻ óng ánh.
Câu 4: Thực hành đọc
Câu 5:
- Các bức tranh của làng Hồ phản ánh cuộc sống hàng ngày ở các làng quê Việt Nam như tranh lợn ráy, tranh gà, chuột, ếch, và tranh cây dừa,...
- Đặc điểm kỹ thuật tạo màu của tranh làng Hồ:
+ Màu sắc: sử dụng màu đen lĩnh và màu trắng điệp. Màu đen được chế từ than của rơm bếp, cói chiếu, và lá tre. Màu trắng được làm từ vỏ sò điệp nghiền mịn.
+ Kỹ thuật: Khoáy âm dương tạo ra các hiệu ứng độc đáo. Tranh tố nữ thường có áo màu và quần hoa chanh trên nền đen lĩnh. Màu sắc trong tranh hài hòa, đậm đà và tinh xảo.
- Những từ ngữ thể hiện đánh giá của tác giả về tranh làng Hồ bao gồm: thuần phác, đậm đà, lành mạnh, hóm hỉnh, tươi vui, tinh tế, thâm thúy, sống động, sáng tạo, kho màu sắc, và càng nhìn càng thêm yêu thích.
- Nguyên nhân tác giả cảm kích các nghệ sĩ dân gian làng Hồ:
+ Họ đã mang đến một cái nhìn chân thành, đậm đà, lành mạnh, hóm hỉnh và vui tươi vào cuộc sống.
+ Họ đã sáng tạo các màu sắc độc đáo, làm phong phú thêm kho tàng màu sắc của dân tộc.
- Đoạn văn yêu thích: 'Kỹ thuật tranh làng Hồ ... làm tăng thêm sự sống động cho hình dáng trong tranh.' Tôi thích đoạn văn này vì nó mô tả kỹ thuật tạo màu đặc sắc của tranh làng Hồ, thể hiện sự trân trọng nghệ thuật tạo màu của chúng.
B. Hoạt động ứng dụng bài 27A Tiếng Việt lớp 5 VNEN
1. Đề bài
Câu 1: Tìm hiểu một số câu ca dao, tục ngữ phản ánh truyền thống tốt đẹp của dân tộc.
Câu 2: Chia sẻ với người thân cảm nhận của em về một bức tranh làng Đông Hồ mà em yêu thích.
2. Giải đáp chi tiết
Câu 1: Những câu ca dao, tục ngữ phản ánh truyền thống tốt đẹp của dân tộc:
- Truyền thống yêu nước:
+ 'Nhiễu điều phủ lấy giá gương. Người trong cùng một nước phải biết thương yêu nhau.'
+ 'Bầu ơi thương lấy bí cùng. Dù khác giống nhưng vẫn chung một giàn.'
+ 'Đoàn kết, đoàn kết, đại đoàn kết. Thành công, thành công, đại thành công.'
- Truyền thống hiếu học:
+ 'Có công mài sắt, sẽ thành kim.'
+ 'Một chữ cũng là thầy, nửa chữ cũng là thầy.'
+ 'Học từ thầy một buổi, học từ bạn một sàng.'
- Truyền thống tương thân tương ái:
+ 'Lá lành đùm lá rách.'
+ 'Một miếng khi đói bằng cả gói khi no.'
+ 'Nhiễu điều phủ lấy giá gương. Người trong cùng một nước phải biết yêu thương nhau.'
- Truyền thống uống nước nhớ nguồn:
+ 'Ăn quả nhớ kẻ trồng cây.'
+ 'Uống nước phải nhớ đến nguồn gốc.'
+ 'Công lao của cha như núi Thái Sơn. Nghĩa của mẹ như nước nguồn chảy mãi.'
- Truyền thống cần cù, chăm chỉ:
+ 'Kiến tha lâu cũng đầy tổ.'
+ 'Tấc đất tấc vàng.'
+ 'Có ý chí thì sẽ thành công.'
=> Những câu ca dao và tục ngữ này mang đến những bài học quý báu, giúp con người rèn luyện những phẩm chất đạo đức tốt đẹp và góp phần xây dựng một xã hội văn minh, phát triển. Chúng phản ánh tinh thần đoàn kết, tình thương yêu đồng bào, lòng yêu nước, sự hiếu học, biết ơn nguồn cội, và sự chăm chỉ cần cù của người Việt.
Câu 2:
Trong các bức tranh của làng Đông Hồ, bức tranh 'Đám cưới chuột' là bức tôi yêu thích nhất. Tranh miêu tả đám cưới của một đôi chuột, chú rể mặc áo dài truyền thống và cưỡi ngựa dẫn đầu đoàn rước dâu. Cô dâu ngồi e ấp trong kiệu hoa với trang phục lộng lẫy. Đám cưới náo nhiệt với tiếng kèn, tiếng trống và cờ xí đầy màu sắc. Xung quanh là những cảnh vui nhộn như chuột chơi đàn, múa lân và chuẩn bị món ăn.
Tôi yêu thích bức tranh này vì:
+ Màu sắc: rực rỡ và nổi bật như đỏ, vàng, xanh, tím,... tạo nên không khí tươi vui và sôi động cho đám cưới.
+ Bố cục: được sắp xếp cân đối và hài hòa, với các chi tiết hợp lý tạo điểm nhấn cho bức tranh.
+ Nội dung: phản ánh ước mơ về một cuộc sống đầy đủ, hạnh phúc và thịnh vượng của người dân Việt Nam.
+ Kỹ thuật: sử dụng phương pháp khắc gỗ in với những đường nét mạnh mẽ và rõ ràng, tạo nên đặc trưng riêng cho tranh Đông Hồ.
=> Tôi thấy bức tranh 'Đám cưới chuột' là một tác phẩm nghệ thuật dân gian độc đáo, đậm chất văn hóa Việt Nam. Tôi rất yêu thích và cảm thấy tự hào về truyền thống nghệ thuật của dân tộc.
