Câu 1
Xem xét và so sánh cách chèn thông tin trong hai đoạn văn sau (trích từ truyện ngắn Ngày cuối cùng của chiến tranh của Vũ Cao Phan). Những phần này giống và khác nhau như thế nào?
a. Sáng trước ngày 30 tháng 4, mười quân nhìn từ trên cổng sắt cong cong, bên trong là một tháp xi măng uốn lượn.
b. Khi tôi liên lạc với trung đoàn sáng sớm, tôi được cảnh báo cần phải cẩn trọng và nghe đồn hôm nay – có thể là hôm nay – các đội bộ binh sẽ bước chân vào.
Câu 2
Chọn ra và phân tích biện pháp chèn thông tin trong những đoạn văn sau:
a. Đầu tiên, người Hà Nội, nhờ sự hội tụ của bốn phương, trau dồi kiến thức và tài năng, họ đã trở thành công nhân Việt Nam giỏi, thợ giỏi, thầy giỏi. (Trần Quốc Vượng)
b. Chèo xuôi dòng, đò chạy theo dòng nước về phía cửa sông. Ông và bà, một trẻ và một già, một khỏe mạnh và một yếu ớt, gác lên vai nhau. Bóng bà và ông phản chiếu trên dòng nước, cùng với bóng của buổi chiều tà. (Sương Nguyệt Minh)
c. Đội quân của tôi đều là những chiến sĩ dũng cảm. Tôi cũng đã chứng kiến việc họ nhanh chóng kết hợp và phân tích tất cả thông tin để nắm bắt chủ yếu: Ma sơ giám đốc ẩn nấp ai đó – hoặc cả một nhóm – trong nhà nguyện khi chúng tôi mới đến. Ai? (Vũ Cao Phan)
Câu 3
Phân tích biện pháp chèn thông tin trong các ví dụ sau:
a. Nguyễn Trãi là tác giả của “Dư địa chí”, một tác phẩm kể về địa lý, lịch sử, kinh tế, và chính trị của nước ta lúc ấy. (Phạm Văn Đồng)
b. Ngoài cửa sổ, những bông hoa bằng lăng đã trải qua thời gian – hoa mới nở, màu sắc đã phai nhạt. (Nguyễn Minh Châu)
c. Đã thấy cây đàn ấy, phải chơi – chơi nguyện vọng vào đó – rồi xem nó tạo ra âm thanh gì. (Nguyễn Tuân)
d. Tôi chỉ đặt Vinh, một trưởng đội trinh sát kinh nghiệm, ở đài quan sát, sau đó với các chiến sĩ khám phá nhà thờ. (Vũ Cao Phan)
Câu 4
Viết đoạn văn ngắn (khoảng 5 – 7 dòng) sử dụng biện pháp chèn xen, liên quan đến chủ đề được thể hiện qua truyện ngắn.
Phương pháp giải:
Lựa chọn chủ đề và sử dụng biện pháp chèn xen.
Lời giải chi tiết:
Từ đoạn Trương Phi “rỏ nước mắt khóc, thụp xuống lạy Vân Trường”, ta thấy nét đẹp đặc biệt của Trương Phi. Là người dứt khoát, Trương Phi đã mắc sai lầm với Quan Công và sau cùng “rỏ nước mắt” vì điều đó. Nước mắt của Trương Phi phản ánh sự ăn năn, hối lỗi. Dù là người dứt khoát, khi biết rõ về Quan Công, Trương Phi đã chấp nhận và quay về đúng đạo đức. Sự cứng rắn và trực tiếp của Trương Phi cùng lòng trung nghĩa đã giúp anh ta trở thành anh hùng. Điều quan trọng là cần suy xét trước khi hành động, chấp nhận lỗi nếu mắc, và trân trọng tình cảm, đạo đức cương trực.
Thành phần chèn xen: một người dứt khoát
Câu 5
Các thành phần in đậm trong các đoạn trích sau có ý nghĩa gì?
a. Với thơ của Nguyễn Trãi, nên tôn trọng hơn cả thơ chữ Nôm, ngôn ngữ gốc của Nguyễn Trãi, đó là di sản của văn học dân tộc. (Phạm Văn Đồng)
b. Chị Sứ đã trải qua bao nhiêu thăng trầm tại nơi chị đã khóc lần đầu tiên, nơi trái ngọt đã cùng chị chịu đựng. (Anh Đức)
Phương pháp giải:
- Đọc và chú ý đến yêu cầu đề bài
- Ôn lại kiến thức chèn xen.
Lời giải chi tiết:
a. ngôn ngữ gốc của Nguyễn Trãi
→ Nhấn mạnh vai trò của chữ Nôm trong văn học.
b. nơi chị đã khóc lần đầu, nơi trái ngọt đã cùng chị trải qua
→ Giải thích “cái chốn này”, cung cấp thêm thông tin.