1. Nội dung lý thuyết bài tập trang 123 từ Chân trời sáng tạo và Cánh diều - Địa lý lớp 8
1. Sông ngòi miền Bắc
Sông ngòi miền Bắc, một trong những hệ thống sông quan trọng của vùng Bắc Việt Nam, nổi bật với những đặc điểm độc đáo. Hình thành như một chiếc quạt tự nhiên, sông ngòi miền Bắc vẽ nên một bức tranh thiên nhiên tuyệt đẹp với sự hòa quyện hoàn hảo giữa đất và nước.
Một trong những điểm nổi bật của sông ngòi Bắc Bộ là sự biến động của chế độ nước. Mùa lũ kéo dài khoảng 5 tháng, từ tháng 6 đến tháng 10, với đỉnh điểm vào tháng 8. Những trận lũ đến bất ngờ và kéo dài đã tạo ra nhiều thách thức lớn cho cuộc sống và nền kinh tế địa phương.
Hệ thống sông chính ở Bắc Bộ bao gồm sông Hồng, sông Thái Bình, Bằng Giang, Kì Cùng và sông Mã. Những con sông này không chỉ cung cấp nguồn nước quý giá mà còn góp phần vào sự phát triển bền vững của vùng. Sông ngòi Bắc Bộ không chỉ là biểu tượng địa lý mà còn là phần quan trọng trong đời sống và văn hóa của người dân nơi đây.
2. Sông ngòi miền Trung
Sông ngòi miền Trung, phần quan trọng trong cảnh quan tự nhiên của miền Trung Việt Nam, sở hữu những đặc điểm riêng biệt tạo nên sự độc đáo. Với chiều dài ngắn và độ dốc tương đối, sông ngòi miền Trung trải qua những thay đổi đáng kể trong chế độ nước suốt cả năm.
Mùa lũ ở sông ngòi miền Trung có đặc điểm là sự lên nhanh và đột ngột. Thời gian từ tháng 9 đến tháng 12 là lúc lũ xảy ra nhiều nhất, buộc người dân phải chuẩn bị cho những thách thức mà mùa lũ mang lại. Sự biến đổi nhanh chóng của mực nước có thể gây ngập lụt và ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày.
Hệ thống sông chủ yếu ở miền Trung bao gồm sông Cả, sông Thu Bồn và sông Đà Rằng. Các con sông này không chỉ cung cấp nguồn nước quý giá cho đời sống và sản xuất mà còn góp phần quan trọng vào bức tranh văn hóa và lịch sử của miền Trung. Với đặc tính nước không ổn định, sông ngòi miền Trung luôn đóng vai trò thiết yếu trong đời sống của người dân ven sông.
3. Sông ngòi miền Nam
Sông ngòi miền Nam, với những đặc điểm nổi bật, là một phần quan trọng trong cảnh quan thiên nhiên và cuộc sống của miền Nam Việt Nam. Với lượng nước dồi dào, lòng sông rộng và sâu, nó thể hiện sự hùng vĩ và quyền lực của mình. Mặc dù sự biến đổi của thủy triều có thể tạo ra thách thức, nhưng cũng hình thành nên một hệ sinh thái đặc sắc và phong cảnh đẹp mắt của khu vực.
Chế độ nước của sông ngòi miền Nam ổn định hơn so với nhiều sông khác. Mùa lũ kéo dài từ tháng 7 đến tháng 11, cung cấp nguồn nước quan trọng cho khu vực trong mùa khô và đóng vai trò thiết yếu trong duy trì cuộc sống và sản xuất của cư dân.
Hệ thống sông chính ở miền Nam bao gồm sông Đồng Nai và sông Cửu Long, đóng vai trò quan trọng trong đời sống và nền kinh tế của vùng. Chúng cung cấp nước cho nông nghiệp, nuôi trồng thủy sản và giao thông thủy. Sông ngòi miền Nam không chỉ là nguồn nước quý giá mà còn là phần không thể thiếu trong văn hóa và sự phát triển của miền Nam Việt Nam.
2. Thảo luận và trả lời câu hỏi ở Bài 34, trang 123 sách giáo khoa Địa lý lớp 8
Bạn hãy cho biết đoạn sông Mê Công chảy qua Việt Nam có tên gọi là gì, được chia thành bao nhiêu nhánh, tên các nhánh đó là gì, và đổ ra biển qua những cửa sông nào?
Trả lời:
Sông Mê Công khi chảy qua Việt Nam được gọi là sông Cửu Long, chia thành 2 nhánh chính là sông Tiền và sông Hậu, và đổ ra biển qua 9 cửa: Tiểu, Đại, Ba Lai, Hàm Luông, Cổ Chiên, Cung Hầu, Định An, Bát Xắc và Trần Đề.
Bạn hãy nêu rõ những lợi ích và khó khăn do lũ gây ra tại đồng bằng sông Cửu Long.
Trả lời:
Đồng bằng sông Cửu Long, với những đợt lũ hàng năm, mang đến cả cơ hội và thách thức cho cuộc sống của người dân và sự phát triển của khu vực.
Một số lợi ích của mùa lũ đối với đồng bằng sông Cửu Long bao gồm việc tận dụng lũ để đánh bắt và nuôi trồng thủy sản. Lũ mang theo lượng nước lớn và phong phú các loài cá và tôm, cung cấp thu nhập ổn định cho người dân địa phương. Lũ cũng giúp làm sạch đất mặn, cải thiện chất lượng đất, tăng năng suất cây trồng và mở rộng đồng bằng ra biển. Thêm vào đó, mùa lũ tạo cơ hội cho phát triển du lịch và giao thông vận tải, thúc đẩy nền kinh tế vùng.
Tuy nhiên, mùa lũ cũng mang lại nhiều khó khăn và thách thức. Mưa lũ rộng rãi có thể gây ngập lụt, phá hủy mùa màng và nhà cửa của người dân. Mùa lũ cũng có nguy cơ gây dịch bệnh và lây lan các bệnh nguy hiểm, đặc biệt khi nguồn nước bị ô nhiễm. Sự mất mát về người và tài sản cũng là vấn đề nghiêm trọng, khi các trận lũ lớn có thể gây thiệt hại nặng nề cho tài sản và nguồn lực.
Do đó, việc quản lý và sử dụng tài nguyên nước trong mùa lũ ở đồng bằng sông Cửu Long cần phải được thực hiện cẩn thận để tận dụng tối đa các lợi ích và ứng phó hiệu quả với các thách thức, đảm bảo cuộc sống của người dân và sự phát triển bền vững của khu vực.
3. Giải bài tập trang 123 - Chân trời sáng tạo, Cánh diều - Địa lý lớp 8
1. Giải bài tập 1 Bài 34 trang 123 sách giáo khoa Địa lý lớp 8
Dựa vào hình 33.1, hãy xác định chín hệ thống sông lớn của Việt Nam.
Trả lời:
Các bạn hãy dựa vào ký hiệu trên bản đồ để xác định vị trí của các hệ thống sông.
2. Giải bài tập 2 Bài 34 trang 123 sách giáo khoa Địa lý lớp 8
Những thành phố Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh, Đà Nẵng, và Cần Thơ nằm dọc theo các con sông nào?
Trả lời:
– Thành phố Hà Nội nằm bên bờ sông Hồng.
– Thành phố Hồ Chí Minh tọa lạc bên sông Sài Gòn.
– Thành phố Đà Nẵng nằm bên sông Hàn.
– Thành phố Cần Thơ nằm dọc theo sông Hậu.
3. Giải bài tập 3 Bài 34 trang 123 sách giáo khoa Địa lý lớp 8
Hãy đề xuất các biện pháp phòng chống lũ lụt cho đồng bằng sông Hồng và đồng bằng sông Cửu Long.
Trả lời:
– Đồng bằng sông Hồng:
Để ứng phó với nguy cơ lũ lụt ở đồng bằng sông Hồng, các biện pháp phòng chống đã được triển khai một cách hiệu quả và đồng bộ. Dưới đây là những phương pháp chính mà cộng đồng và chính quyền đã áp dụng để giảm thiểu ảnh hưởng của lũ:
+ Xây dựng đê chắn lũ: Một biện pháp chủ chốt để bảo vệ đồng bằng sông Hồng khỏi lũ lụt là xây dựng đê chắn lũ. Những đê này có nhiệm vụ ngăn cản nước lũ tràn vào khu vực đất liền, bảo vệ tài sản và cuộc sống của người dân cũng như bảo vệ đất đai và sản xuất nông nghiệp.
+ Tiêu lũ qua các sông nhánh và vùng trũng: Để giảm bớt áp lực của lũ, nước lũ được hướng vào các sông nhánh và vùng trũng tự nhiên. Điều này giúp hạn chế ngập úng ở các khu vực quan trọng và bảo vệ các khu vực hạ lưu khỏi sự tàn phá của lũ.
+ Bơm nước từ đồng ruộng vào sông: Trong trường hợp lũ lớn, việc sử dụng hệ thống bơm nước để đẩy nước từ đồng ruộng ra sông là rất quan trọng. Điều này giúp giảm tải cho hệ thống đê và ngăn nước không bị đọng lại ở các khu dân cư.
Các biện pháp này không chỉ góp phần làm giảm tác động của lũ lụt mà còn thúc đẩy việc quản lý tài nguyên nước bền vững và bảo vệ môi trường. Tuy nhiên, việc duy trì và cải thiện các công trình phòng chống lũ cần sự đầu tư liên tục và quản lý hiệu quả để bảo đảm an toàn cho cộng đồng và phát triển bền vững cho khu vực.
– Đồng bằng sông Cửu Long:
Đồng bằng sông Cửu Long, khu vực có nguy cơ lũ lụt cao, đã triển khai nhiều biện pháp phòng chống lũ để bảo vệ cuộc sống và sinh kế của người dân.
+ Tiêu lũ qua hệ thống kênh rạch: Một phương pháp quan trọng là xây dựng hệ thống kênh rạch để tiêu lũ. Khi nước lũ dâng cao, các kênh rạch và hố ga sẽ giúp dẫn nước ra ngoài, giảm áp lực lên hệ thống đê và hạn chế ngập úng tại các khu dân cư và vùng nông nghiệp.
+ Chủ động sống chung với lũ: Người dân đồng bằng sông Cửu Long đã phát triển cách sống chung với lũ hiệu quả. Họ thường xây dựng nhà nổi và sử dụng thuyền để di chuyển trong mùa lũ, giúp bảo vệ cuộc sống và tài sản của họ trong thời kỳ lũ lụt.
+ Xây dựng các khu vực đất cao: Để giảm thiểu tác động của lũ lụt, nhiều khu vực đã xây dựng những vùng đất cao hơn, cung cấp nơi trú ẩn an toàn cho người dân và gia súc trong mùa lũ. Những khu vực này đóng vai trò thiết yếu trong việc bảo vệ tài sản và cuộc sống khỏi nguy cơ lụt lội.
Các biện pháp này không chỉ giảm thiểu tác động của lũ lụt mà còn cho thấy sự sáng tạo và khả năng thích ứng của người dân với điều kiện môi trường khắc nghiệt. Tuy nhiên, việc duy trì và nâng cấp các hệ thống phòng chống lũ đòi hỏi sự đầu tư bền bỉ và quản lý hiệu quả để đảm bảo sự an toàn và phát triển bền vững cho đồng bằng sông Cửu Long.