Câu 1
Bài tập 1 (trang 73, VTH Ngữ văn 8, tập 1)
Những tính xấu của con người bị phê phán trong các truyện Lợn cười, áo mới; Treo biển; Nói dối gặp nhau:
Phương pháp giải:
Đọc văn bản để trả lời câu hỏi.
Lời giải chi tiết:
Những tính xấu của con người bị phê phán trong các truyện Lợn cười, áo mới; Treo biển; Nói dối gặp nhau:
- Truyện Lợn cười, áo mới phê phán tính khoe khoang
- Truyện Treo biển phê phán sự thiếu hiểu biết
- Truyện Nói dối gặp nhau phê phán thói khoác lác
Câu 2
Bài tập 2 (trang 73, VTH Ngữ văn 8, tập 1)
Điểm đặc biệt trong lời đối thoại của hai nhân vật trong truyện Lợn cười, áo mới:
Trong tình huống của truyện, cách hỏi và trả lời thông thường sẽ là:
Phương pháp giải:
Đọc kỹ văn bản
Lời giải chi tiết:
Điểm đặc biệt trong lời đối thoại của hai nhân vật trong truyện Lợn cười, áo mới: thay vì trả lời vào trọng tâm câu hỏi thì họ lại khoe khoang những điều không liên quan đến điều mà người hỏi cần
Trong tình huống của truyện, cách hỏi và trả lời thông thường sẽ là:
“- Ông thấy con lợn nào chạy qua đây không?
- Tôi không thấy con lợn nào chạy qua đây cả”
Câu 3
Bài tập 3 (trang 74, VTH Ngữ văn 8, tập 1)
Những chi tiết thể hiện tính cách của anh chàng có áo mới trong truyện Lợn cười, áo mới:
Phương pháp giải:
Đọc văn bản để trả lời câu hỏi
Lời giải chi tiết:
Những chi tiết thể hiện tính cách của anh chàng có áo mới trong truyện Lợn cười, áo mới: mặc áo mới ra cửa đứng chờ để người khác khen, đứng từ sáng đến chiều, phanh váy áo, cách trả lời không hợp lý khi có người hỏi về “lợn cười”
Câu 4
Bài tập 4 (trang 74, VTH Ngữ văn 8, tập 1)
Hành động của nhà hàng bán cá trong truyện Treo biển khi gặp nhận xét từ mọi người:
Nếu là chủ nhà hàng, trước nhận xét từ mọi người, em sẽ:
Phương pháp giải:
Đọc văn bản và đặt mình vào vị trí người chủ nhà hàng để trả lời câu hỏi.
Lời giải chi tiết:
Hành động của nhà hàng bán cá trong truyện Treo biển khi gặp nhận xét từ mọi người: bỏ dần chữ trên biển mỗi khi có người chê
Nếu là chủ nhà hàng, trước nhận xét từ mọi người, em sẽ: suy nghĩ thật kỹ để xem những nhận xét nào phù hợp để tiếp thu.
Câu 5
Bài tập 5 (trang 74, VTH Ngữ văn 8, tập 1)
Tác dụng của việc lặp lại nhiều lần tình huống bị chê – gỡ biển trong truyện Treo biển:
Phương pháp giải:
Đọc văn bản để trả lời câu hỏi.
Lời giải chi tiết:
Tác dụng của việc lặp lại nhiều lần tình huống bị chê – gỡ biển trong truyện Treo biển: là một thủ pháp gây cười.
Nếu tình huống này chỉ xuất hiện một lần thì ta có thể đánh giá nhà hàng biết tiếp thu ý kiến và điều chỉnh thông tin ở biển hiệu. Như vậy truyện sẽ tạo dựng một tính cách tích cực. Nhưng tình huống lặp lại nhiều lần và kết cục là không còn cái biển, tức là nhà hàng phủ nhận chính mình mặc dù các thông tin trên biển không hề sai và không gây hại. Điều này cho thấy nhà hàng không có khả năng tự đánh giá giá trị, không phân biệt được cái nên và cái không. Trong cuộc sống, đôi khi ta bắt gặp những người như vậy. Khi không có chủ kiến thì dễ bị tác động bởi người khác, thậm chí dễ bị lôi kéo theo người khác. Tiếng cười nảy sinh từ tình huống lặp lại, người đọc tự phát hiện ra tính cách của chủ nhà hàng.
Câu 6
Bài tập 6 (trang 74, VTH Ngữ văn 8, tập 1)
Điều khác thường ở lời nói của hai nhân vật trong truyện Nói dóc gặp nhau:
Phương pháp giải:
Đọc văn bản để trả lời câu hỏi.
Lời giải chi tiết:
Điều khác thường ở lời nói của hai nhân vật trong truyện Nói dóc gặp nhau: Anh chàng đi làm ăn xa mới trở về làng và anh chàng nói dối khác trong làng. Anh đi làm ăn xa tả độ dài của một chiếc ghe (thuyền), anh chàng nói dối trong làng kể về độ cao của một cái cây. Độ dài của chiếc ghe và độ cao của cái cây đều phi thực tế. Kiểu nói dối này có nơi gọi là nói trạng. Có những địa phương nổi tiếng với trò nói trạng này. “Tài năng” của người nói dối là nghĩ ra những điều không bao giờ có thực, phi logic. Lời nói của hai nhân vật trong truyện đều thể hiện sự bĩa đặt, hư cấu cao độ.
Câu 7
Bài tập 7 (trang 74, VTH Ngữ văn 8, tập 1)
Chi tiết tạo ra sự bất ngờ cho truyện Nói dóc gặp nhau:
Phương pháp giải:
Đọc văn bản để trả lời câu hỏi.
Lời giải chi tiết:
Chi tiết tạo ra sự bất ngờ cho truyện Nói dóc gặp nhau: anh chàng đi làm ăn xa về muốn khoác lác về chuyện phương xa xứ lạ để lòe mọi người trong làng cho vui, nhưng không ngờ lại bị anh chàng nói dối trong làng bóc mẽ. Anh chàng nói dối trong làng dùng chiêu “gậy ông đập lưng ông” để anh chàng đi xa về tự phủ định mình.
Câu 8
Bài tập 8 (trang 74, VTH Ngữ văn 8, tập 1)
Nhận xét về sắc thái của tiếng cười trong mỗi câu chuyện:
- Lợn cưới, áo mới:
- Treo biển:
- Nói dóc gặp nhau:
Phương pháp giải:
Đọc văn bản và dựa vào hiểu biết của em để trả lời câu hỏi.
Lời giải chi tiết:
Nhận xét về sắc thái của tiếng cười trong mỗi câu chuyện: Đối với thói hư tật xấu của con người, truyện cười có thể đả kích, lên án hay bông đùa, giễu cợt nhẹ nhàng, giáo dục kín đáo. Về sắc thái của tiếng cười trong mỗi câu chuyện ở bài học này, chúng đều mang giọng điệu miễn cưỡng – châm biếm, tạo ra những yếu tố vô lý, thiếu logic để tạo nên tiếng cười phê phán những thói hư tật xấu
Câu 9
Bài tập 9 (trang 75, VTH Ngữ văn 8, tập 1)
Đoạn văn (khoảng 7 – 9 câu) trình bày suy nghĩ của em về một tính cách đáng phê phán được đề cập trong chuỗi truyện cười dân gian Việt Nam đã học:
Phương pháp giải:
Trình bày suy nghĩ về một tính cách đáng phê phán thành đoạn văn theo yêu cầu.
Lời giải chi tiết:
Truyện cười là sản phẩm sáng tạo của trí tuệ dân gian, được lưu truyền rộng rãi trong quần chúng nhân dân. Truyện cười không chỉ mang đến tiếng cười giải trí sau những phút giây lao động mệt mỏi mà còn phê phán những thói hư tật xấu, gửi gắm những bài học sâu sắc. Khoe khoang là một hành vi đáng phê phán, nhằm thu hút sự chú ý bằng cách tự ca ngợi, tôn vinh bản thân mình và thường che giấu sự thất bại. Tuy khoe khoang có thể mang lại mặt tích cực trong một số trường hợp, nhưng cần biết điều chỉnh để tránh sự tự tin quá mức và tự phụ. Sự khiêm tốn và thiết thực là cách thái độ đáng khen ngợi, thể hiện tính chân thành và sự cao quý trong cuộc sống. Những người khiêm tốn thường nhận được sự tôn trọng và ủng hộ từ mọi người, điều này giúp họ dễ dàng đạt được thành công trong mọi lĩnh vực. Mỗi cá nhân, thông qua hành động cụ thể, đều có thể góp phần vào sự phát triển của xã hội và nâng cao giá trị bản thân.