Câu 1
Câu 1 (trang 9 VBT Ngữ văn 9, tập 2)
Bài viết này phân tích nội dung và thể hiện của văn nghệ, nhấn mạnh vào tầm quan trọng của nó đối với cuộc sống con người. Đề nghị tóm tắt các luận điểm và đánh giá về cấu trúc bài viết.
Phương pháp giải:
Đọc kỹ bài viết, rồi tóm tắt các luận điểm (về nội dung của văn nghệ, về tầm quan trọng của nó đối với cuộc sống,...). Sau đó, đưa ra đánh giá về cấu trúc của bài viết.
Lời giải chi tiết:
- Cấu trúc bài viết:
+ Văn nghệ không chỉ phản ánh hiện thực mà còn là tư duy, tình cảm của cá nhân nghệ sĩ
+ Tiếng nói của văn nghệ vô cùng cần thiết với cuộc sống con người, đặc biệt là trong những thời kỳ khó khăn như những năm đầu kháng chiến
+ Văn nghệ có khả năng lan tỏa, thu hút độc giả bằng sức mạnh của tình cảm, ảnh hưởng sâu sắc đến con người
- Đánh giá về cấu trúc bài viết: cấu trúc chặt chẽ, luận điểm rõ ràng, mạch lạc, các luận điểm liên kết tự nhiên và bổ sung lẫn nhau
Câu 2
Câu 2 (trang 9 VBT Ngữ văn 9, tập 2)
Nội dung và thể hiện của văn nghệ được biểu lộ như thế nào?
Phương pháp giải:
Đọc kỹ bài viết, tìm hiểu quan điểm của tác giả về nội dung và thể hiện của văn nghệ.
Lời giải chi tiết:
- Nội dung và thể hiện của văn nghệ: là sự thể hiện cụ thể, sinh động của hiện thực, là cảm xúc đời sống của con người qua cái nhìn và tình cảm của người nghệ sĩ
- Điều này được thể hiện qua những điểm sau:
+ Tác phẩm không chỉ phản ánh hiện thực mà còn chứa đựng tâm trạng của người nghệ sĩ.
+ Tác phẩm gây ấn tượng sâu sắc đối với độc giả qua những cảm xúc.
+ Nội dung của văn nghệ mở ra những ý nghĩa mới, được lan tỏa từ người này sang người khác.
Câu 3
Câu 3 (trang 9 VBT Ngữ văn 9, tập 2)
Tại sao con người cần tiếng nói của văn nghệ?
Phương pháp giải:
Đọc phần giữa của bài viết, tập trung vào những phần nói về sự quan trọng của văn nghệ đối với con người.
Lời giải chi tiết:
Con người cần tiếng nói của văn nghệ vì:
- Văn nghệ giúp chúng ta trải nghiệm cuộc sống tốt đẹp hơn, phong phú hơn trên mặt tinh thần.
- Trong những trường hợp con người gặp khó khăn về mặt tinh thần, văn nghệ là một liên kết giữa họ và thế giới bên ngoài.
- Văn nghệ góp phần làm cho cuộc sống của chúng ta trở nên đẹp đẽ, đáng yêu hơn. Một tác phẩm văn nghệ hay giúp con người cảm nhận đẹp của cuộc sống, biết cảm nhận và mơ ước về những điều tốt đẹp.
Câu 4
Câu 4 (trang 10 VBT Ngữ văn 9, tập 2)
Tiếng nói của văn nghệ đến với người đọc bằng cách nào mà có khả năng kì diệu đến vậy? (Tư tưởng, nội dung của văn nghệ được thể hiện bằng hình thức nào? Tác phẩm nghệ thuật tác động đến người đọc qua con đường nào, bằng cách gì?)
Phương pháp giải:
Dựa vào những gợi ý trong bài tập (phần đặt trong ngoặc đơn) kết hợp việc đọc lại bài viết, em thử nêu vài nét đặc sắc trong nghệ thuật đến với người đọc.
Lời giải chi tiết:
Con đường mà nó đến với người đọc là con đường tình cảm: tư tưởng, nội dung của văn nghệ là phản ánh đời sống, vì thế nó đưa người đọc cùng hòa nhập vào cuộc sống của các nhân vật trong đó, tác phẩm văn nghệ đi từ trái tim đến trái tim, tác động vào tình cảm mỗi người.
Câu 5
Câu 5 (trang 10 VBT Ngữ văn 9, tập 2)
Nêu vài nét đặc sắc trong nghệ thuật nghị luận của Nguyễn Đình Thi qua bài tiểu luận này (cách bố cục, dẫn dắt vấn đề, cách nêu và chứng minh các luận điểm, sự kết hợp giữa nhận định, lí lẽ với dẫn chứng thực tế...)
Phương pháp giải:
Dựa vào những gợi ý trong bài tập (phần đặt trong ngoặc đơn) , kết hợp việc đọc lại bài viết, em thử nêu vài nét đặc sắc trong nghệ thuật nghị luận của Nguyễn Đình Thi.
Lời giải chi tiết:
Đặc sắc nghệ thuật của bài nghị luận:
- Bố cục văn bản chặt chẽ rõ ràng, hợp lí, các vấn đề được dẫn dắt tự nhiên, lưu loát.
- Cách viết giàu hình ảnh với những dẫn chứng sinh động, hấp dẫn cả trong văn chương cũng như trong đời sống.
- Giọng văn chân thành, say sưa thể hiện những xúc cảm mạnh mẽ của người viết.
Luyện tập
Trả lời câu hỏi (trang 10 VBT Ngữ văn 9, tập 1)
Nêu một tác phẩm văn nghệ mà em yêu thích và phân tích ý nghĩa, tác động của tác phẩm ấy đối với mình.
Phương pháp giải:
Ví dụ, một bài thơ của Trần Đăng Khoa hoặc của nhà thơ khác, một ca khúc quen thuộc mà em yêu thích, một bức tranh... Sau đó nói rõ tác phẩm ấy gây được sự rung cảm, xúc động ở em như thế nào.
Lời giải chi tiết:
Mỗi tác phẩm văn nghệ đến với bạn đọc đều mang trong mình một sứ mệnh cao cả. Trong những tác phẩm văn học mà em từng đọc, để lại trong lòng em nhiều ấn tượng sâu sắc nhất là Chiếc lược ngà của nhà văn Nguyễn Quang Sáng. Nhà văn đã khiến em hiểu ra những nỗi đau của chiến tranh trong quá khứ đã gây nên bao đau thương cho những đồng bào vô tội, làm chảy bao nhiêu máu của người ra đi và nước mắt của người ở lại. Đặc biệt, tác phẩm gây xúc động bởi tình cảm cha con thiêng liêng của người lính. Truyện khiến em trân quý thêm tình cảm gia đình, trân quý bầu trời hòa bình của ngày hôm nay và thêm biết ơn quá khứ với những nỗi đau của cha ông đã đổi lấy cho chúng em cuộc sống của ngày hôm nay.