Câu 1
Câu 1 (trang 34, Sách bài tập Ngữ văn 7, tập 1)
Phân tích đặc điểm nhân vật là gì? Khi viết bài văn phân tích đặc điểm nhân vật, cần chú ý điều gì?
Phương pháp giải:
Xem lại phần Hướng dẫn trong phần Viết ở Sách giáo khoa
Lời giải chi tiết:
- Phân tích đặc điểm nhân vật là việc giới thiệu, mô tả và đưa ra nhận xét về những nét đặc biệt của một nhân vật như: quá trình hình thành, nguồn gốc, diện mạo bên ngoài, suy nghĩ, lời nói, hành động, hành vi,... của nhân vật
- Khi viết bài văn phân tích đặc điểm nhân vật, cần lưu ý:
+ Chọn nhân vật để phân tích trong tác phẩm văn học
+ Đọc kỹ tác phẩm viết về nhân vật đó
+ Ghi chú các chi tiết về nhân vật (quá trình hình thành, nguồn gốc, diện mạo bên ngoài, suy nghĩ, lời nói, hành động, hành vi,...)
+ Nhận xét, đánh giá về nhân vật
Câu 2
Câu 2 (trang 34, Sách bài tập Ngữ văn 7, tập 1)
Trong ba tác phẩm Người đàn ông cô độc giữa rừng và Bạch tuộc, em ưa thích nhân vật nào? Viết đoạn văn nêu lý do vì sao em thích nhân vật đó.
Phương pháp giải:
Xác định nhân vật em yêu thích
Lời giải chi tiết:
Dàn ý:
a. Mở bài
- Giới thiệu tổng quát về nhân vật Võ Tòng (Đó là nhân vật trong tác phẩm nào, của ai? Nhân vật ấy là người như thế nào?...)
b. Thân bài
- Phân tích và làm sáng tỏ đặc điểm nhân vật Võ Tòng qua các phương diện:
+ Lai lịch: “Chú tên là gì, quê ở đâu cũng không rõ. Võ Tòng là tên mọi người gọi chú từ một sự tích trong truyện Tàu”
+ Ngoại hình: Hai hố mắt sâu hỏng, và từ trọng đáy hố sâu thâm đó, một cập tròng mắt trắng đã, long qua, long lại sắc như dào…
+ Lời truyền tụng: Ra từ, Võ Tòng không trẻ thù kẻ đã phá hoại gia đình mình, chỉ kêu trời một tiếng, cười nhật rồi bỏ làng vào rừng sinh sống;...
+ Hành động và việc làm…
- Nhận xét về nhân vật Võ Tòng: trình bày những suy nghĩ, cảm xúc,... của em về các đặc điểm đã phân tích về chú Võ Tòng
c. Kết bài
- Nêu đánh giá khái quát về nhân vật Võ Tòng
- Liên hệ với những con người Nam Bộ bình thường, giản dị mà anh dũng, bất khuất trong hai cuộc kháng chiến chống thục dân Pháp và đế quốc Mỹ; từ đó, rút ra bài học cho mình và thế hệ trẻ hôm nay
Bài tham khảo:
Võ Tòng là một trong những nhân vật chính trong tác phẩm Đất rừng phương Nam của tác giả Đoàn Giỏi. Đây là một con người đặc biệt với tâm hồn đẹp đến rắn rõi ẩn giấu sau ngoại hình kì dị khác người. Cụm đời của chú trai qua nhiều bất hạnh và ói ơa, nhưng những người này vẫn luôn giữ được nét phóng khoáng và tâm thiện lương đạm chất Nam Bộ, đặm tình Củu Long.
Theo lời kể của tác giả, chú Võ Tòng không có lai lịch rõ ràng. Chẳng ai biết tên thật của chú là gì, quê quên góc gạc ở đâu. Võ Tòng chỉ là cái tên mà mọi người gọi chú theo một sự tích trong truyện Tàu thường nghe. Ngoại hình của chú khá kì dị, khác người. Hai hố mắt sâu hỏng với tròng mắt trắng đã lòng qua lòng lại, sắc lệm như dào. Mái tóc hung hõn giong bòm ngựa dài tới gáy. Gò ma bên phải của chú có tới năm cái sẹo dài như đầu móng cọp cào. Bắt gặp một dáng dấp như thế, một con người như thế, dù là ai cũng sẽ thấy sợ hõi nếu chưa quen biết chú thật thân thiệt.
Chú Võ Tòng từng trải qua nhiều chuyện ói ơa. Bị bọn địa chủ bóc lọt và cướp công, cướp cả vợ. Quá uất ức, chú gây án và tự đến nhà việc để nộp mình. Đến khi ra tù, con chết, mất lượn cả vợ vào tay địa chủ. Người ta nghĩ chú sẽ lại thực hiện một cuộc trả thù đẩm máu, nhưng người đàn ông chỉ cười lớn rồi lầm lùi vào rừng làm nghề săn bãy thú, sống ẩn đặt ít lui tới với mọi người.
Ở trong rừng nhiều năm, Võ Tòng trở trôi một mình nhưng cũng không nghĩ ngời hay để mắt tới với người đàn bà nào nữa. Ngày qua ngày, chú càng trở nên kì hình dị tưởng. Người dân xung quanh dần dần quen với sự hiền lành chất phác của chú. Ai cũng quy mên và thương cho người đàn ông cô độc ấy.
Với em, Võ Tòng luôn hiện lên như một hình ảnh đẹp, đại diện cho người nông dân Nam Bộ bình thường mà bất khuất anh dũng. Những con người cần cù chất phác trong đời thường, khi có giác thì không ngại cầm súng cầm giáo, chấp nhận hi sinh cả mạng sống để bảo vệ mảnh đất quê hương yêu đấu bấu đời. Đó chính là những tấm gương lớn, nhắc nhở em về thai độ trân trọng, biết ơn cuộc sống hòa bình ấm no mà mình đang được hưởng, đồng thời phải ra sức cố gắng để cống hiến, đáp đền những hi sinh oanh liệt ấy.
Câu 3
Câu 3 (trang 34, SBT Ngữ văn 7, tập 1)
Viết bài văn phân tích một nhân vật mà tôi thấy có ấn tượng sâu sắc từ tác phẩm văn học đã học hoặc đã đọc.
Phương pháp giải:
- Nhân vật hoặc sự việc gây cho tôi nhiều ấn tượng trong đoạn trích, tác phẩm văn học là ai, sự việc nào (giới thiệu nhân vật, tóm tắt sự việc)?
- Nhân vật hay sự việc ấy để lại trong tôi những tình cảm, cảm xúc gì (yêu thích, cảm động, sung sướng hay buồn bã,...)?
- Nhân vật hay sự việc ấy gợi cho tôi những suy nghĩ, bài học gì (về những phẩm chất đáng quý, bài học làm người, kinh nghiệm sống,...)?
Lời giải chi tiết:
Nhân vật gây cho tôi nhiều ấn tượng nhất trong đoạn trích Bạch tuộc là thuyền trưởng Nemo.
Mới đọc đoạn trích và biết sơ qua về Nemo, tôi đã thấy rất ngưỡng mộ con người này. Trong hình dung của tôi, thuyền trưởng Nemo là một người đàn ông cao lớn lực lưỡng, vầng trán cao và khuôn mặt lúc nào cũng đăm chiêu suy nghĩ. Ông đã tự mình sáng chế và điều khiển cả con tàu khổng lồ, cùng tất cả anh em bạn bè trên thuyền vượt qua bao nguy hiểm khó khăn để khám phá đại dương rộng lớn.
Qua cách hành xử và nói năng của Nemo, có thể thấy ông là một người dũng cảm và vị tha. Không phải ai cũng dám lặn xuống tận đáy đại dương trên một con tàu lớn và đặt tính mạng của mình vào trạng thái nguy hiểm như vậy. Khi chiến đấu với con bạch tuộc khổng lồ, Nemo cũng không nề hà khó khăn nguy cấp, lăn xả chiến đấu cùng đồng đội và giành được chiến thắng. Cuối trận chiến, khi một người đồng đội chẳng may hi sinh, thuyền trưởng đã tỏ ra vô cùng buồn bã và quyết tâm làm gì đó để bù đắp cho người đó. Đây cũng chính là chi tiết khiến tôi cảm thấy vô cùng ngưỡng mộ vị thuyền trưởng dũng cảm và luôn sống vì người khác. Bên cạnh đó, trận chiến khốc liệt với con quái thú khổng lồ cũng khơi gợi cảm giác nể phục, tự hào về sức mạnh của con người trước biển cả nói riêng, thiên nhiên rộng lớn nói chung.
Theo dõi những hành động và lời nói của thuyền trưởng, chứng kiến cuộc chiến đấu khốc liệt đầy anh dũng, tôi cảm thấy như được tiếp thêm sức mạnh để kiên cường đối mặt với khó khăn. Cách Nemo sống vì người khác cũng dạy cho tôi bài học về việc yêu thương, đùm bọc với bạn bè xung quanh, kề vai sát cánh vượt qua hiểm nguy gian khổ.
Tóm lại, thuyền trưởng Nemo chính là biểu tượng về lòng dũng cảm và vị tha trong tôi. Câu chuyện về người đàn ông thông minh, gan dạ này đã truyền cho tôi cảm hứng để sống tích cực và mạnh mẽ hơn, không ngại gian lao thử thách.