Giải bài Tiếng Việt lớp 5 VNEN Bài 25A: Khám phá cảnh đẹp đất nước một cách chi tiết

1. Các hoạt động cơ bản

1.1. Thảo luận về các cảnh đẹp của đất nước

Hãy cùng nhau xem xét những bức tranh và hình ảnh về cảnh đẹp đất nước mà nhóm bạn đã thu thập. Mỗi bạn sẽ chọn một cảnh đẹp yêu thích trong số những hình ảnh đó để thuyết trình.

Hướng dẫn trả lời:

- Ví dụ mô tả bãi biển Phú Quốc:

Bãi biển Phú Quốc, thuộc tỉnh Kiên Giang, Việt Nam, là một địa điểm tôi rất yêu thích. Nơi đây có những dải cát vàng trải dài, khung cảnh tuyệt vời với cây dừa và cây phi lao xanh mướt. Xa xa, các nhà hàng và quán ăn luôn nhộn nhịp với lượng khách đông đảo. Vào mỗi sáng, những chiếc thuyền cá trở về sau đêm dài, mang theo cá tươi sống. Trên bãi biển, một chợ hải sản nhỏ hoạt động hàng ngày, tạo không khí sôi động. Đặc biệt, nếu dậy sớm, bạn có thể chiêm ngưỡng cảnh mặt trời mọc trên biển, một cảnh đẹp tuyệt vời và đầy cảm xúc.

- Ví dụ mô tả Hồ Gươm:

Khi đặt chân đến Hà Nội, du khách không thể không bị cuốn hút bởi vẻ đẹp xanh mướt của hồ Gươm. Nhìn từ xa, hồ như một viên ngọc bích lấp lánh, ban tặng cho Hà Nội. Màu nước không giống như các con sông khác mà mang một màu xanh ngọc bích quyến rũ. Bề mặt hồ lặng lẽ, chỉ có sóng nhẹ khi gió thổi qua. Sự thú vị còn nằm ở việc quan sát các đàn cá vui đùa trong làn nước xanh. Hồ Gươm yên bình, bao quanh bởi các di tích lịch sử và hai tháp Nghiên Mực, Bút. Cầu Thê Húc với màu đỏ tươi, uốn cong như con tôm, dẫn lối đến Đền Ngọc Sơn, nơi hiện lên vẻ đẹp cổ kính và yên bình. Cảnh vật này phản chiếu sự tinh tế của người Hà Nội, với cuộc sống êm đềm giữa nhịp sống sôi động.

- Ví dụ mô tả ruộng bậc thang Sa Pa:

Ở miền Bắc của đất nước ta, ruộng bậc thang Sa Pa là một điểm đến hấp dẫn nhiều du khách. Những cánh đồng bậc thang, dù lớn hay nhỏ, đều được xây dựng tinh xảo bởi người dân nơi đây, giúp việc canh tác trở nên dễ dàng hơn. Những cánh đồng này không chỉ là biểu tượng văn hóa, mà còn thể hiện sự khéo léo trong việc khai thác và sử dụng đất đai. Trong điều kiện địa hình khó khăn và diện tích đất hạn chế, người dân đã khéo léo sử dụng đất phù sa trên các đồi dốc để tạo ra các bậc đất, giúp lúa nước hấp thụ nước từ đỉnh núi hiệu quả hơn.

1.2. Đọc, giải thích và luyện đọc

- Nghe giáo viên hoặc bạn đọc bài Phong cảnh đền Hùng

- Thay phiên đọc và giải thích các từ và câu sau: Đền Hùng, Nam quốc sơn hà, Bức hoành phi, Ngã Ba Hạc, Ngọc phá, Đất Tổ, Chi.

- Cùng nhau luyện đọc để cải thiện kỹ năng đọc hiểu

1.3. Thảo luận và thực hiện các nhiệm vụ được giao

a. Bài văn mô tả cảnh vật nào và ở đâu?

b. Điền từ vào chỗ trống để hoàn chỉnh câu về các vua Hùng: Các vua Hùng là những người đầu tiên sáng lập nước ....... với kinh đô tại thành Phong Châu, hiện nay thuộc tỉnh Phú Thọ, khoảng ........ năm trước.

Hướng dẫn trả lời:

a. Bài văn miêu tả cảnh vật trên đỉnh núi Nghĩa Lĩnh tại đền Hùng, nơi thờ cúng 18 vị vua Hùng của Việt Nam.

b. Đoạn văn được hoàn chỉnh như sau:

Các vua Hùng là những người đầu tiên sáng lập quốc gia Văn Lang, với kinh đô đặt tại thành Phong Châu, hiện nay thuộc tỉnh Phú Thọ, cách đây khoảng vài nghìn năm.

1.4. Những chi tiết và hình ảnh nào mô tả vẻ đẹp thiên nhiên tại đền Hùng?

Hướng dẫn trả lời:

Các chi tiết và hình ảnh được sử dụng để mô tả vẻ đẹp thiên nhiên tại đền Hùng trong bài gồm:

(1). Những khóm hải đường nở hoa đỏ thắm, rực rỡ.

(2). Những đàn bướm đủ màu sắc bay lượn như đang múa quạt trên những bông hoa.

(5). Phía bên phải là đỉnh Ba Vì nổi bật với hình dáng đặc trưng

(6). Phía bên trái là dãy Tam Đảo vươn cao như một bức tường xanh khổng lồ

(8). Những cành hoa đại cổ thụ tỏa hương thơm ngát

(9). Giếng Ngọc trong vắt như gương

1.5. Bài văn gợi nhớ cho em đến những truyền thuyết nào liên quan đến công cuộc dựng nước và bảo vệ tổ quốc?

Kết nối câu hỏi ở cột A với câu trả lời phù hợp ở cột B

Hướng dẫn cách trả lời:

1. c

2. a

3. b

1.6. Thảo luận và trả lời các câu hỏi

Ý nghĩa của câu ca dao là gì:

'Dù ai có đi ngược về xuôi'

'Nhớ ngày giỗ Tổ mùng mười tháng ba'

Hướng dẫn giải:

Cặp câu ca dao 6 8 nhấn mạnh rằng dù chúng ta có đi đâu hay trở về từ đâu, chúng ta luôn phải giữ gìn ký ức về cội nguồn và dân tộc của mình. Dù ở bất kỳ nơi nào, chúng ta cũng không được quên nguồn gốc dân tộc.

Hai câu ca dao này nhắc nhở chúng ta về một ngày quan trọng, ngày mùng 10 tháng 3 âm lịch, khi mà chúng ta cần dành thời gian để tưởng nhớ và tôn vinh các vị vua Hùng, những người đã xây dựng nền móng cho đất nước Việt Nam. Họ là những anh hùng vĩ đại, đã dẫn dắt và định hình sự phát triển của dân tộc.

1.7. Khám phá cách liên kết các câu trong bài thông qua việc lặp từ ngữ

Đọc hai câu văn dưới đây và trả lời câu hỏi tương ứng:

Đền Thượng tọa lạc trên đỉnh núi Nghĩa Lĩnh, cao chót vót. Trước đền, những khóm hải đường nở hoa đỏ rực, và những cánh bướm đa sắc bay lượn như đang múa quạt xòe hoa. (Đoàn Minh Tuấn)

a. Từ nào trong câu văn thứ hai đã được lặp lại từ câu văn đầu tiên? Từ lặp lại này giúp chúng ta hiểu hai câu đang mô tả điều gì?

b. Hãy thử thay thế từ lặp lại bằng các từ như nhà, chùa, trường, lớp và cho biết: Sau khi thay đổi từ, hai câu trên có còn liên kết với nhau không? Giải thích lý do.

c. Lợi ích của việc lặp lại từ trong trường hợp này là gì?

Hướng dẫn giải:

a. Trong câu thứ hai, từ 'đền' được lặp lại từ câu đầu tiên nhằm tạo sự liên kết. Việc lặp lại từ này giúp nhận diện rằng cả hai câu đều đề cập đến cùng một đền.

b. Khi thay thế từ, hai câu sẽ không còn gắn bó chặt chẽ. Mỗi câu sẽ mô tả một đối tượng khác nhau. Câu đầu tiên nhắc đến đền Thượng, trong khi câu thứ hai có thể là về một ngôi nhà, chùa, trường học hoặc lớp học.

c. Việc lặp lại từ giúp tăng cường sự kết nối về nội dung giữa hai câu, đồng thời nhấn mạnh và làm nổi bật thông tin hoặc đặc điểm của đối tượng được đề cập.

2. Thực hành

2.1. Lựa chọn từ thích hợp để điền vào chỗ trống, nhằm đảm bảo các câu và đoạn văn liên kết chặt chẽ với nhau

Chọn từ phù hợp để điền vào chỗ trống, nhằm liên kết các câu và đoạn văn với nhau

Dọc theo bờ vịnh Hạ Long, trên bến Đoan, bến Tàu hay cảng Mới, các đoàn thuyền đánh cá xuyên qua màn sương bạc nối đuôi nhau cập bến, những cánh buồm ướt như cánh chim trong mưa. (1)___ lưới mui bằng. (2)___ giã đôi mui cong. (3)___ khu Bốn buồm hình chữ nhật. (4)___ Vạn Ninh buồm cánh én. (5)___ nào cũng đầy ắp tôm cá. Người dân khiêng từng sọt cá tươi rói lên chợ. (6)___ Hòn Gai buổi sáng ngập tràn tôm cá. Những con cá (7)___ khỏe, vớt lên vẫn giãy đành đạch, vảy xám hoa đen lốm đốm. Những con (8)___ mình dẹt như cánh chim khi bay, thịt ngon nổi bật. Những con cá nhụ béo núc, trăng lốp, bóng mượt như được quét một lớp mỡ. Những con (9)___ tròn, thịt căng phồng như cổ tay trẻ em ba tuổi, da xanh ánh, chân choi choi như muốn bơi.

(Theo Thi Sảnh)

Hướng dẫn trả lời:

Dọc theo bờ vịnh Hạ Long, trên bến Đoan, bến Tàu hay cảng Mới, các đoàn thuyền đánh cá xuyên qua màn sương bạc nối đuôi nhau cập bến, những cánh buồm ướt như cánh chim trong mưa. Thuyền lưới mui bằng. Thuyền giã đôi mui cong. Thuyền khu Bốn buồm chữ nhật. Thuyền Vạn Ninh buồm cánh én. Thuyền nào cũng đầy tôm cá. Người dân khiêng từng sọt cá tươi roi rói lên chợ. Chợ Hòn Gai buổi sáng tràn ngập tôm cá. Những con cá song khỏe, vớt lên hàng giờ vẫn giãy đành đạch, vảy xám hoa đen lốm đốm. Những con cá chim mình dẹt như cánh chim khi bay, thịt ngon nổi bật. Những con cá nhụ béo núc, trăng lốp, bóng mượt như được quét lớp mỡ ngoài. Những con tôm tròn, thịt căng phồng như cổ tay trẻ em ba tuổi, da xanh ánh, chân choi choi như muốn bơi.

2.2. Lắng nghe thầy cô đọc và ghi vào vở câu hỏi 'Ai là tổ tiên của loài người?'

Lưu ý: Trong khi thầy cô đọc, các bạn học sinh cần chú ý đến cách phát âm của thầy cô, phân biệt các dấu câu như dấu chấm, dấu phẩy, dấu gạch ngang, và cách viết các chữ số La Mã.

2.3. Đọc thầm câu chuyện hài hước 'Dân chơi đồ cổ' và tìm các tên riêng có trong câu chuyện đó, sau đó viết vào vở.

Đọc kỹ câu chuyện và nhớ rằng các tên riêng thường được viết hoa. Các tên riêng xuất hiện trong câu chuyện 'Dân chơi đồ cổ' bao gồm:

- Chu Văn Chương

- Ngũ Đế

- Cửu Phủ

- Khương Thái Công

2.4. Thảo luận và trả lời câu hỏi

Lưu ý rằng các tên riêng nên được viết theo quy tắc đặc biệt, giống như cách viết tên riêng trong tiếng Việt. Chúng ta sử dụng chữ hoa cho từng phần của tên, và viết hoa toàn bộ các chữ cái trong tên đó. Quy tắc viết này dựa trên cách phiên âm tiếng Việt theo âm Hán Việt.

3. Các hoạt động ứng dụng

Hướng dẫn trả lời: Khám phá vẻ đẹp của Điện Biên qua Tượng đài chiến thắng Điện Biên Phủ

'Chín năm một Điện Biên'

'Làm nên vành hoa đỏ, viết nên sử vàng'

Điện Biên, tỉnh biên giới miền Tây Bắc Việt Nam, là tỉnh duy nhất giáp với Lào và Trung Quốc, và là điểm cực Tây của nước ta tại bản A Pa Chải, xã Sín Thầu, huyện Mường Nhé. Đây cũng là địa điểm diễn ra trận chiến quyết định trong cuộc kháng chiến chống Pháp kéo dài chín năm của quân và dân ta.

Để tri ân và ghi nhớ chiến thắng vĩ đại, Tượng đài chiến thắng Điện Biên Phủ được xây dựng tại đồi D1, trung tâm thành phố. Đây là một tác phẩm nghệ thuật văn hóa, tôn vinh chiến thắng lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu, và mang giá trị lịch sử, nhân văn và tâm linh sâu sắc. Tượng đài này được khởi công vào dịp kỷ niệm 50 năm chiến thắng Điện Biên Phủ (7/5/1954 - 7/5/2004) và là niềm tự hào của nhân dân các dân tộc tỉnh Điện Biên.

Cụm tượng đài chiến thắng Điện Biên Phủ, được làm từ đồng, là nhóm tượng đồng lớn nhất và nặng nhất tại Việt Nam hiện nay. Tượng gồm ba chiến sĩ đứng quay lưng vào nhau, nâng một em bé dân tộc Thái. Trên đỉnh tượng là lá cờ quyết chiến quyết thắng. Với chiều cao 12,6m và trọng lượng 217 tấn đồng, cụm tượng này được đặt trên bệ cao 3,6m, gồm 12 thớt đồng, trong đó có những thớt nặng đến 40 tấn.

Con đường dẫn lên Tượng đài chiến thắng Điện Biên Phủ là một con đường hành lễ đặc biệt với 320 bậc thang, chia thành ba chiếu nghỉ lớn, tượng trưng cho ba đợt tấn công quyết liệt của Quân đội Nhân dân Việt Nam vào Tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ. Hai bên con đường được trang trí bằng 56 cột mốc đá xanh Thanh Hóa, tượng trưng cho 56 ngày đêm chiến sĩ 'khoét núi, ngủ hầm, mưa dầm, cơm vắt'. Con đường còn được trồng cây hoa Ban và các loại cây khác, tạo nên cảnh quan thiên nhiên và môi trường trong lành cho khu vực di tích.