Buzz
A. Các hoạt động cơ bản Bài 29A Tiếng Việt lớp 5 VNEN
Câu 1:
a) Tranh mô tả cảnh một con tàu đang chìm dần dưới biển trong cơn sóng dữ.
b) Biểu cảm và hành động của các nhân vật trong tranh thể hiện rõ sự hoảng loạn và đau đớn khi họ không thể cứu giúp những người còn lại trên tàu. Họ chỉ biết ôm nhau và giơ tay ra với hy vọng cứu được những người đang bị kẹt trên con tàu.
Câu 2: Lắng nghe thầy cô (hoặc bạn) đọc bài văn sau:
Một vụ đắm tàu
Trên con tàu rời cảng Li-vơ-pun hôm đó, có một cậu bé tên Ma-ri-ô khoảng 12 tuổi. Ngay khi tàu mới rời bến, Ma-ri-ô đã làm quen với một bạn đồng hành, cô bé Giu-li-ét-ta, cao hơn Ma-ri-ô. Cô đang trên đường trở về nhà và rất vui vì sắp được gặp lại cha mẹ. Ma-ri-ô không kể nhiều về mình, chỉ biết rằng cha cậu vừa qua đời và cậu về quê sống cùng họ hàng.
Khi đêm xuống và lúc chia tay, Ma-ri-ô định chúc bạn ngủ ngon thì một cơn sóng mạnh ập đến, làm cậu ngã lăn. Giu-li-ét-ta hoảng hốt chạy đến, quỳ bên Ma-ri-ô, lau máu trên trán cậu và nhẹ nhàng gỡ chiếc khăn đỏ trên đầu cậu.
Một cơn bão khủng khiếp bất ngờ ập đến. Những cơn sóng dữ dội đập mạnh vào thân tàu, nước trào vào khoang như từ một vòi rồng khổng lồ. Sau hai giờ đồng hồ, con tàu dần chìm xuống, nước đã ngập đến các bao lơn. Cảnh tượng thật hỗn loạn.
Ma-ri-ô và Giu-li-ét-ta, hai tay nắm chặt cột buồm, hoảng loạn nhìn ra mặt biển. Dù mặt biển đã bớt dữ dội hơn, con tàu vẫn tiếp tục bị nuốt chửng.
Chiếc xuồng cứu hộ cuối cùng được thả xuống biển. Một người hô lớn: 'Còn chỗ cho một đứa bé.' Hai đứa trẻ lập tức tỉnh dậy và chạy ra.
- Buông tay đi! Đã quá nặng rồi. - Một người lên tiếng.
Nghe vậy, Giu-li-ét-ta đứng sững lại, buông thõng tay, ánh mắt trở nên thẫn thờ và tuyệt vọng.
Một suy nghĩ chợt lóe lên trong đầu, Ma-ri-ô hét lớn: 'Giu-li-ét-ta, mau xuống đi! Bạn còn gia đình...'
Nói xong, cậu ôm Giu-li-ét-ta, nhẹ nhàng thả cô xuống nước. Những người khác nhanh chóng kéo cô lên xuồng cứu hộ.
Chiếc xuồng từ từ rời xa. Giu-li-ét-ta ngơ ngác nhìn về phía Ma-ri-ô, người đang đứng bên thành tàu, đầu ngẩng cao, tóc bay trong gió. Cô bật khóc nức nở, giơ tay vẫy về phía cậu: 'Chào tạm biệt Ma-ri-ô!'
Theo A-mi-xi
Câu 3: Luân phiên đọc các từ và giải thích nghĩa:
- Li-vơ-pun: Một cảng biển thuộc nước Anh
- Bao-lơn: Phần sàn tàu được bao quanh bởi lan can
Câu 4: Thực hành đọc cùng nhau
Câu 5: Thảo luận và trả lời các câu hỏi
(1) Sắp xếp các sự kiện sau theo đúng trình tự của câu chuyện:
a. Cảm xúc của Giu-li-ét-ta khi chứng kiến hành động hy sinh của Ma-ri-ô
b. Con tàu gặp sự cố, Ma-ri-ô nhường chỗ cho bạn xuống xuồng cứu hộ
c. Ma-ri-ô và Giu-li-ét-ta gặp nhau trên con tàu rời cảng Li-vơ-pun
d. Ma-ri-ô bị thương và Giu-li-ét-ta chăm sóc vết thương cho bạn
(2) Chia sẻ cảm nhận và suy nghĩ của bạn về hành động nhường xuồng cứu hộ của Ma-ri-ô?
(3) Hãy cùng thảo luận về ý nghĩa của câu chuyện.
(4) Mỗi bạn hãy tưởng tượng và đề xuất một kết thúc khác cho câu chuyện.
Hướng dẫn trả lời
(1) Thứ tự đúng là: 1- c 2- d 3- b 4 - a
c. Ma-ri-ô và Giu-li-ét-ta gặp nhau trên con tàu rời cảng Li-vơ-pun
d. Ma-ri-ô bị thương và được Giu-li-ét-ta chăm sóc tận tình.
b. Con tàu gặp tai nạn, Ma-ri-ô nhường chỗ cho bạn lên xuồng cứu hộ.
a. Cảm xúc của Giu-li-ét-ta đối với hành động hy sinh của Ma-ri-ô.
(2) Quyết định của Ma-ri-ô về việc nhường chỗ trên xuồng cứu hộ phản ánh phẩm chất cao quý của cậu, sẵn sàng hy sinh bản thân để cứu bạn. Đây là dấu hiệu của một tấm lòng đáng kính.
(3) Ý nghĩa của câu chuyện là: Câu chuyện tôn vinh tình bạn giữa Ma-ri-ô và Giu-li-ét-ta, đồng thời ca ngợi sự hy sinh cao cả của Ma-ri-ô.
(4) Kết thúc câu chuyện như sau: Bất ngờ, một ánh sáng rực rỡ từ trên cao chiếu thẳng vào vị trí của Ma-ri-ô. Một sợi dây thang từ trực thăng cứu hộ được thả xuống. Ma-ri-ô nhanh chóng bám vào và được kéo lên từ từ. Mọi người trên xuồng cứu hộ vui mừng hò reo. Đặc biệt, Giu-li-ét-ta không giấu nổi niềm vui, khuôn mặt cô ướt đẫm nước mắt và nụ cười rạng rỡ trên môi.
B. Hoạt động thực hành bài 29A Tiếng Việt lớp 5 VNEN
Câu 1. Nhớ - viết:
Đất nước
Mùa thu năm nay đã đổi khác
Tôi đứng hân hoan giữa núi non
Gió lay động rừng tre lả lướt
Mùa thu khoác lên chiếc áo mới
Trong không gian xanh nói cười thân thiết
Bầu trời xanh này là của chúng ta
Những dãy núi hùng vĩ này thuộc về chúng ta
Những cánh đồng rộng lớn trải dài
Những con đường rộng lớn bát ngát
Những con sông đỏ nặng phù sa
Dòng nước của chúng ta
Dòng nước của những người không bao giờ chịu khuất phục
Đêm đêm, âm thanh lặng lẽ từ đất vọng về
Những ngày xưa cũ dội về trong ký ức
Câu 2.
a) Xác định các cụm từ chỉ huân chương, danh hiệu và giải thưởng trong đoạn văn dưới đây:
Kết nối với miền Nam
Bác sĩ Phạm Ngọc Thạch (1909 - 1968) quê ở Quảng Nam, đã đóng góp nhiều cho công tác bảo vệ sức khỏe nhân dân và bộ đội, đặc biệt trong việc chống bệnh lao. Ông được Đảng và Nhà nước tặng danh hiệu Anh hùng Lao động cùng các phần thưởng cao quý như: Huân chương Kháng chiến, Huân chương Lao động. Sau khi qua đời, ông được truy tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh.
(Theo Từ điển nhân vật lịch sử Việt Nam)
b) Thảo luận về cách viết hoa các cụm từ đó.
Hướng dẫn trả lời
a. Các cụm từ chỉ huân chương, danh hiệu và giải thưởng trong đoạn văn bao gồm: Anh hùng Lao động, Huân chương Kháng chiến, Huân chương Lao động, Giải thưởng Hồ Chí Minh
b. Các cụm từ này được viết hoa chữ cái đầu của từng phần trong tên. Đối với tên riêng (như Hồ Chí Minh), viết hoa chữ cái đầu mỗi từ.
Câu 3. Ghi vào vở các danh hiệu trong đoạn văn dưới đây đúng cách:
Với những thành tích xuất sắc trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mĩ, huyện Cần Giờ (Thành phố Hồ Chí Minh) đã được Nhà nước vinh danh là đơn vị anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân. Toàn huyện có 2 xã được phong tặng danh hiệu đơn vị anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân và 28 bà mẹ được tặng danh hiệu bà mẹ Việt Nam anh hùng.
(Theo Việt Nam kì tích)
Hướng dẫn cách trả lời
Các danh hiệu trong đoạn văn trên được viết chính xác như sau:
- Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân
- Bà mẹ Việt Nam Anh hùng
Câu 4. Ôn tập về dấu chấm, dấu chấm hỏi, và dấu chấm than
a) Xác định và giải thích chức năng của các dấu chấm, dấu hỏi và dấu chấm than trong câu chuyện hài hước sau:
Thành tích kỷ lục toàn cầu
Một vận động viên đang nỗ lực tập luyện để tham dự Olympic. Đáng tiếc, anh mắc phải cơn cảm lạnh nặng. Bác sĩ nói:
- Anh sốt cao quá! Hãy nghỉ ngơi vài ngày đi!
Người bệnh trả lời:
- Bác sĩ ơi, nhiệt độ cơ thể tôi là bao nhiêu?
Bác sĩ trả lời:
- Ba mươi chín độ.
Nghe vậy, anh chàng lập tức bật dậy:
- Vậy kỷ lục thế giới là bao nhiêu?
b. Ghi vào phiếu nhóm các chức năng của từng dấu câu
Hướng dẫn phản hồi
a)
Một vận động viên đang chăm chỉ luyện tập để dự thế vận hội. Đáng tiếc, anh bị cảm cúm nặng. Bác sĩ nói:
- Anh bị sốt rất cao! Hãy nghỉ ngơi vài ngày đi!
Người bệnh hỏi:
- Bác sĩ ơi, nhiệt độ cơ thể tôi là bao nhiêu?
Bác sĩ trả lời:
- Ba mươi chín độ.
Nghe vậy, anh ta lập tức ngồi dậy:
- Kỷ lục thế giới là bao nhiêu?
b)
- Dấu chấm: Được dùng để kết thúc câu kể thông thường
- Dấu hỏi: Được dùng để kết thúc câu hỏi
- Dấu chấm than: Được dùng để kết thúc câu cảm thán hoặc câu cầu khiến
Câu 5. Xác định vị trí thích hợp để đặt dấu chấm. Viết lại các chữ đầu câu theo quy tắc viết hoa
Thiên đường của phụ nữ
Thành phố Giu-chi-tan, nằm ở phía nam Mê-hi-cô, được xem là thiên đường của phụ nữ. Ở đây, đàn ông thường mảnh mai, trong khi phụ nữ lại có thân hình đầy đặn và mạnh mẽ. Mỗi khi một đứa bé gái ra đời, cả gia đình đều vui mừng nhảy cẫng lên và tạ ơn đấng tối cao.
(Theo tạp chí Thế giới mới)
Đáp án
Thiên đường của phụ nữ
Thành phố Giu-chi-tan, tọa lạc phía nam Mê-hi-cô, được coi là thiên đường của phụ nữ. Tại đây, đàn ông thường mảnh mai, còn phụ nữ thì đầy đặn và khỏe mạnh. Mỗi khi một bé gái ra đời, cả gia đình đều vui mừng nhảy cẫng lên và tạ ơn trời cao.
(Theo tạp chí Thế giới mới)
C. Thực hành ứng dụng bài 29A Tiếng Việt lớp 5 VNEN
Chia sẻ với người thân cảm nhận của bạn về hành động hy sinh vì bạn bè của nhân vật Ma-ri-ô trong bài Một vụ đắm tàu.
Hướng dẫn phản hồi
Hành động của Ma-ri-ô khi nhường bạn xuống xuồng cứu nạn chứng tỏ anh có một tâm hồn cao thượng, sẵn sàng hy sinh sự sống của mình vì người khác. Đây là phẩm chất đáng quý của Ma-ri-ô, đồng thời câu chuyện cũng ca ngợi tình bạn đẹp giữa Ma-ri-ô và Giu-li-ôt-ta.
