Buzz
A. Các hoạt động cơ bản
Câu 1: Quan sát vẻ đẹp của cổng trời
Câu 2: Lắng nghe thầy cô (hoặc bạn) đọc bài thơ dưới đây:
Trước cổng trời huyền bí
(Trích dẫn)
Giữa hai vách đá hùng vĩ
Lộ ra một bầu trời rộng lớn
Có gió nhẹ và mây lướt bay
Cổng trời hiện diện trên mặt đất?
Nhìn ra xa, tràn ngập cảnh sắc
Sắc màu của cỏ và hoa tươi
Dòng thác chảy róc rách ngân nga
Đàn dê phản chiếu dưới dòng suối
Giữa muôn vàn cây trái
Dọc theo vùng rừng hoang sơ
Khó phân biệt thực hay mơ
Ánh chiều như làn khói nhẹ
Những cánh đồng vàng mật ngọt
Cánh đồng lúa chín vàng trải rộng
Và âm thanh của nhạc ngựa vang lên
Suối vắt ngang qua rừng hoang dã
Người Tày đi khắp mọi nơi
Thu hoạch lúa, trồng rau xanh
Những người dân tộc Giáy và Dao
Tìm măng, hái nấm trên núi
Áo chàm lấp ló trong rừng
Nhuộm xanh ánh sáng chiều tà
Và gió vi vu, suối vỗ về
Giữ ấm giữa màn sương lạnh giá của rừng.
Nguyễn Đình Ảnh
Câu 3: Giải nghĩa từ ngữ và giải thích
Nguyên sơ: Chỉ sự hoang dã, còn nguyên vẻ đẹp tự nhiên như ban đầu.
Vạt nương: Mảnh đất trồng trọt rộng lớn nằm trên các đồi núi.
Triền miên: Khu vực đất bằng phẳng, dốc nhẹ ở hai bên bờ sông hoặc hai bên sườn núi.
Sương giá: Loại sương lạnh buốt xuất hiện vào mùa đông.
Câu 4: Thực hành đọc cùng nhau.
Câu 5: Thảo luận và trả lời câu hỏi sau:
(1) Tại sao địa điểm miêu tả trong bài thơ lại được gọi là 'cổng trời'?
(2) Cổng Trời trong khổ thơ đầu được mô tả với vẻ đẹp như thế nào?
(3) Hãy miêu tả lại vẻ đẹp của cảnh sắc thiên nhiên trong các khổ thơ 2, 3 và 4.
(4) Điều gì đã làm cho khu rừng sương giá trở nên ấm áp?
(5) Trong các cảnh vật được mô tả trong bài thơ, cảnh nào là sự yêu thích của em nhất? Vì sao?
Đáp án:
(1) Quan sát bức tranh và đọc kỹ khổ thơ đầu tiên, bạn sẽ thấy địa điểm được gọi là 'cổng trời' vì đó là một đèo cao hẹp giữa hai vách đá, từ đỉnh đèo có thể nhìn thấy một khoảng trời rộng lớn với mây bay và gió thoảng, tạo cảm giác như một cổng dẫn lên trời.
(2) Hình ảnh cổng Trời trong khổ thơ đầu rất tuyệt vời. Từ cổng trời, bạn có thể chiêm ngưỡng một không gian rộng lớn, thoáng đãng, với mây bay và gió nhẹ, tạo ra một cảm giác không gian mênh mông.
(3) Hãy mô tả vẻ đẹp của cảnh thiên nhiên trong các khổ thơ 2, 3 và 4.
Bức tranh thiên nhiên trong các khổ thơ trên miêu tả một cảnh đẹp kỳ vĩ, sống động. Từ cổng trời nhìn xuống là một không gian rộng lớn, ngút ngàn của vùng quê hoang sơ, nơi sắc màu cỏ cây và hoa lá rực rỡ. Xa xa là hình ảnh con thác vang vọng, tạo nên âm thanh tự nhiên du dương. Bên dòng suối mát trong, đàn dê thong thả gặm cỏ và phản chiếu dưới nước. Khi chiều xuống, những đám mây như làn khói mỏng bao phủ, tạo nên vẻ huyền bí cho không gian. Trên sườn đồi, các cánh đồng lúa chín và vạt nương màu mật làm cho cảnh vật trở nên rực rỡ.
(4) Cảnh sương giá trở nên ấm áp nhờ vào hình ảnh sinh hoạt và lao động của con người. Cuộc sống nơi đây rất sôi động: người dân làm ruộng, trồng rau, tìm măng và hái nấm; tiếng nhạc ngựa vang vọng khắp khu rừng hoang dã.
(5) Trong bức tranh thiên nhiên của bài thơ, hình ảnh nào em cảm thấy ấn tượng nhất?
Gợi ý:
- Em ấn tượng nhất với hình ảnh đứng ở cổng trời. Khi ngẩng đầu, bạn sẽ thấy một khoảng trời rộng lớn với những đám mây nhẹ nhàng trôi, như thể bạn có thể chạm tới trời.
- Em yêu thích hình ảnh thung lũng lúa chín vàng và các vạt nương màu mật. Cảnh vật này không chỉ báo hiệu mùa màng bội thu mà còn gợi lên một cuộc sống đầy đủ, ấm no nơi vùng cao.
- Em thích nhất hình ảnh đàn dê gặm cỏ, phản chiếu dưới dòng suối mát lạnh giữa không gian cây trái xanh tươi.
- Hình ảnh cánh rừng sương giá trở nên ấm áp hơn trong mắt em vì sự hiện diện của con người. Những người dân trong vùng núi đang làm việc, và cảnh suối chảy nhẹ nhàng làm giảm bớt cái lạnh của sương giá.
B. Hoạt động thực hành
Câu 1: Xây dựng dàn ý cho một bài văn miêu tả vẻ đẹp của một cảnh quan ở quê hương em
Phương pháp giải:
- Chọn một cảnh đẹp tiêu biểu ở quê hương em để miêu tả.
- Ghi chép lại những quan sát của bạn về cảnh vật tại địa phương mình.
Lời giải: Lập dàn bài
* Mở bài:
- Giới thiệu cảnh đẹp mà bạn chọn để miêu tả và lý do vì sao bạn cảm thấy ấn tượng với cảnh đó. Bạn có thể tả về một cánh đồng, con đường, dòng sông, hoặc một danh thắng ở quê hương mình.
* Thân bài:
a. Miêu tả tổng quát về cảnh đẹp quê hương
- Hãy nêu rõ những đặc điểm nổi bật của cảnh đẹp đó như màu sắc, không gian rộng lớn hay hạn chế, và cảm nhận của bạn khi ở đó (như cảm giác dễ chịu, thoải mái,...).
Ví dụ:
+ Miêu tả về dòng sông: Mặt sông rộng lớn và mênh mông, đứng tại đây bạn có thể nhìn thấy bờ bên kia.
- Miêu tả về cánh đồng: Vào buổi sáng, không khí nơi đây rất trong lành và mát mẻ. Hương lúa chín tỏa ra thơm ngát, khiến tôi cảm thấy vô cùng thư thái. Cánh đồng lúa trải dài rộng lớn như một dải lụa vàng.
- Miêu tả con đường: Con đường từ nhà đến trường của tôi rộng rãi và rất đẹp.
b. Miêu tả chi tiết cảnh đẹp quê hương
- Hãy mô tả cụ thể các yếu tố tự nhiên trong cảnh đẹp ở quê bạn. Bạn có thể miêu tả hình ảnh cây cối, âm thanh của chim hót, tiếng nước chảy, hay gió thổi,... Ví dụ:
+ Miêu tả về con đường: Hai bên con đường được bao quanh bởi những cây gỗ lớn với tán lá rậm rạp. Trên các cành cây, những chú chim bay lượn và hót líu lo.
+ Miêu tả về dòng sông: Nước sông có màu gì, và hai bên bờ sông, những đứa trẻ đang vui đùa và nhảy múa.
- Miêu tả các hoạt động của con người và động vật trong cảnh vật đó. Bạn có thể kể về những người đi lại trên đường, những nông dân đang làm việc trên đồng, hoặc những đứa trẻ đang vui đùa,... Ví dụ:
+ Miêu tả về con đường: Trên con đường từ nhà đến trường, có đông đúc người qua lại, từ người đi bộ, đi xe máy, đến xe đạp.
+ Miêu tả về cánh đồng: Trên cánh đồng, các bác nông dân đang cần mẫn làm việc, cười đùa với nhau đầy vui vẻ. Những con trâu cũng thong thả gặm cỏ.
+ Miêu tả về dòng sông: Những chiếc tàu thuyền di chuyển nhộn nhịp trên sông. Trẻ em thì vui vẻ chơi đùa bên bờ sông.
* Kết luận:
- Những cảm xúc của em về vẻ đẹp quê hương, nhấn mạnh sự đặc biệt và sức hút của cảnh sắc nơi mình lớn lên.
Câu 2: Dựa vào dàn ý đã xây dựng, viết một đoạn văn mô tả cảnh đẹp ở quê hương em
Cảnh quan em yêu quý nhất ở quê là con sông chảy qua làng. Đây là một phần không thể thiếu trong đời sống của người dân nơi đây. Mỗi buổi sáng, khi mặt trời mọc, ánh sáng phản chiếu tạo ra những vệt sáng lung linh trên mặt nước xanh trong của sông, như một bức tranh tuyệt đẹp. Nhìn từ trên cao, dòng sông như một dải lụa dài uốn lượn quanh làng. Vào những buổi chiều, gió nhẹ làm mặt nước gợn sóng lăn tăn. Hai bên bờ là hàng cây xanh tươi, bóng mát, cùng với cỏ dại xanh mướt. Những bông hoa nở rộ ở hai bên bờ sông làm cho cảnh vật thêm tươi mới và thơm ngát. Xa xa, có thể thấy những ngôi nhà lấp ló và nghe âm thanh rộn ràng của người và xe. Đây là nơi họp chợ, nơi các mẹ, các chị tấp nập mua bán, và tiếng cười đùa của trẻ con làm cho không khí thêm phần sinh động. Vào lúc hoàng hôn, dòng sông trở nên lung linh và lãng mạn hơn, đặc biệt là khi ánh trăng chiếu xuống mặt nước, tạo nên một cảnh tượng thật hữu tình. Dòng sông là người bạn gắn bó với tuổi thơ của em và của lũ trẻ trong làng. Em sẽ mãi ghi nhớ dòng sông quê hương với những kỷ niệm đẹp.
