Câu 1
Những quan điểm nào đúng về điều cần chú ý khi đọc hiểu văn bản thông tin tổng hợp.
Phương pháp giải:
Đọc phần Kiến thức ngữ văn bài 4 và đưa ra câu trả lời.
Lời giải chi tiết:
Những quan điểm đúng về điều cần chú ý khi đọc hiểu văn bản thông tin tổng hợp: A, C, D, E, G
Câu 2
Phương án nào diễn đạt đúng nhất thông tin mà bài viết muốn truyền đạt về văn hoá dân gian Hà Nội.
Phương pháp giải:
Đọc kĩ văn bản và tìm ý chính.
Lời giải chi tiết:
Đáp án: A
Câu 3
Văn hoá dân gian đã được chuyển dồn về Hà Nội bằng cách nào?
Phương pháp giải:
Đọc văn bản và trả lời câu hỏi.
Lời giải chi tiết:
Đáp án C.
Câu 4
Danh sách những nhân vật lịch sử (Lý Thường Kiệt, Trần Quốc Toản, Chu An, Nguyễn Trãi, Hồ Xuân Hương, Chiêu Hồ, Bà Huyện Thanh Quan) được đề cập ở cuối bài viết nhằm làm rõ thông tin gì?
Phương pháp giải:
Đọc văn bản và trả lời câu hỏi.
Lời giải chi tiết:
Đáp án D.
Câu 5
Phương án nào minh chứng đúng và đầy đủ những yếu tố hình thành người Hà Nội sành ăn, sành mặc, làm ăn tài, đại diện cho tinh hoa dân tộc.
Phương pháp giải:
Đọc văn bản và trả lời câu hỏi.
Lời giải chi tiết:
Đáp án B
Câu 6
Trong mỗi phần, thông tin chính của văn bản đã được làm sáng tỏ thông qua những góc nhìn nào?
Phương pháp giải:
- Đọc toàn bộ văn bản để hiểu nội dung tổng quan của văn bản
- Đọc kỹ từng phần của văn bản để hiểu thông tin chính của mỗi phần và chỉ ra các góc nhìn được làm sáng tỏ
Lời giải chi tiết:
Văn bản được phân thành 2 phần:
* Phần 1: Sự hình thành văn hóa Hà Nội
- Góc nhìn nội dung:
+ Lịch sử hình thành văn hóa Hà Nội qua các triều đại lịch sử: Triều đình Lý – Trần; nhà nước dân tộc Lý – Trần – Lê.
+ Các yếu tố dẫn đến sự hình thành văn hóa Hà Nội: Sự kết hợp giữa yếu tố Văn hóa dân gian và văn hóa cung đình.
- Góc nhìn hình thức: Dấu ngoặc đơn (dùng để trình bày giải nghĩa); các số chú thích (giải thích từ ngữ)
* Phần 2: Nếp sống thanh lịch của người Hà Nội
- Góc nhìn nội dung:
+ Chỉ ra nguyên nhân dẫn đến sự hình thành nếp sống thanh lịch của người Hà Nội (Từ lao động giỏi, làm thợ giỏi, làm thầy giỏi; đến nảy sinh nhu cầu lựa chọn; đến hình thành mạng lưới làng quê sản xuất đặc sản nông phẩm và sản phẩm thủ công ven đô; rồi trở nên sành ăn, sành mặc, đánh giặc giỏi, làm ăn tài …)
+ Trích những câu thơ, câu thành ngữ. tục ngữ để bổ sung, làm sáng tỏ nội dung
- Góc nhìn hình thức: Các dòng chữ in nghiêng (giúp người đọc dễ xác định vị trí và mối quan hệ của các thông tin); dấu ngoặc đơn (dùng để giải thích)
Câu 7
Để giúp người đọc hiểu rõ đặc điểm của văn hóa Thăng Long – Hà Nội, tác giả đã sử dụng thông tin từ những lĩnh vực nào? Hãy chỉ ra minh chứng cụ thể cho các loại thông tin ấy?
Phương pháp giải:
- Đọc và tìm hiểu kỹ văn bản.
- Chú ý đến những lĩnh vực được tác giả sử dụng để làm rõ đặc điểm của văn hóa Thăng Long – Hà Nội.
- Chỉ ra minh chứng cụ thể cho các lĩnh vực được sử dụng trong văn bản
Lời giải chi tiết:
Để giúp người đọc hiểu rõ đặc điểm của văn hóa Thăng Long – Hà Nội, tác giả đã sử dụng thông tin từ các lĩnh vực như: Lịch sử, địa lí,…
Minh chứng cụ thể:
- Lĩnh vực lịch sử:
+ Triều đình Lý Trần đưa ra việc tôn kính các anh hùng dân tộc như Phù Đổng, Hai Bà Trưng,…
+ Nhà nước dân tộc Lý – Trần – Lê đã tổ chức các lễ hội đua thuyền, đấu vật, hất phết,…
+ Thành phố Rồng Bay có các trường cao cấp về Văn (Quốc Tử Giám), về Võ (Giảng Võ Đường) từ thế kỉ XI…
- Lĩnh vực địa lý:
+ Hà Nội, theo nhận định của các nhà địa lý, là thủ đô tự nhiên của lưu vực sông Hồng…
+ Đông, Nam, Đoài, Bắc, mỗi vùng đều có một trữ lượng dân gian,…
+ Các địa danh: Hồ Tây – Hồ Gươm, núi Nùng, núi Khán,…
- Văn hóa, xã hội:
+ Trước hết, người Hà Nội, kết quả của sự giao lưu văn hóa từ khắp nơi, đua trí, đua tài, …
+ Hình thành một mạng lưới làng quê sản xuất…
- Văn học:
+ Khéo léo tay nghề, đất lề Kẻ Chợ…
+ Gắng công kén được Cốm Vòng/ Kén hồng Bạch Hạc cho lòng ai vui.
+ Bán mít chợ Đông/Bán hồng chợ Tây/…
+ Ổi Quảng Bá, cá Hồ Tây; giò Chèm, nem Vẽ,…
Câu 8
Theo em, văn bản Thăng Long – Đông Đô – Hà Nội có sử dụng phương pháp thuyết minh kết hợp với những phương pháp nào? Hãy chỉ ra và phân tích mục đích của việc kết hợp các yếu tố đó trong bài viết?
Phương pháp giải:
- Hiểu lý thuyết về các phương pháp biểu đạt (tự sự, biểu cảm, luận cứ, …)
- Đọc kỹ văn bản để chỉ ra các phương pháp biểu đạt được sử dụng và phân tích mục đích của việc kết hợp các yếu tố trong bài viết
Lời giải chi tiết:
Văn bản Thăng Long – Đông Đô – Hà Nội có sử dụng phương pháp thuyết minh kết hợp với những phương pháp như: tự sự, luận cứ
- Phương pháp tự sự: Kể về quá trình hình thành của văn hóa Hà Nội
- Phương pháp luận cứ: Đưa ra những bằng chứng để minh chứng cho nếp sống thanh lịch của người Hà Nội
→ Việc kết hợp các phương pháp biểu đạt trong bài viết giúp tăng tính thuyết phục, làm cho bài viết có sự rõ ràng, có cơ sở minh chứng cho thông tin truyền đạt trong văn bản.