Điền từ ngữ phù hợp vào chỗ trống trong đoạn sau Dựa vào bảng dưới đây, chỉ ra yêu cầu về cấu trúc đối với mỗi loại bài thuyết minh về một đối tượng và thuyết minh về một quy trình (bao gồm cả việc lồng ghép một hoặc nhiều yếu tố như mô tả, trải nghiệm cá nhân, biểu cảm, và lập luận)
Câu 1
Trả lời Câu hỏi 1 trang 71 Sách Bài Tập Văn 11 Chân trời sáng tạo
Điền từ phù hợp vào chỗ trống trong đoạn sau:
Thuyết minh về một đối tượng lồng ghép một hoặc nhiều yếu tố như mô tả, trải nghiệm cá nhân, biểu cảm, và lập luận là loại bài viết kết hợp nhiều …,... để mô tả, giải thích, làm sáng tỏ…về một đối tượng, giúp người đọc … hiểu về đối tượng đó.
Phương pháp giải:
Đọc lại khái niệm Thuyết minh về một đối tượng lồng ghép một hoặc nhiều yếu tố như mô tả, trải nghiệm cá nhân, biểu cảm, và lập luận
Lời giải chi tiết:
Thuyết minh về một đối tượng lồng ghép một hoặc nhiều yếu tố như mô tả, trải nghiệm cá nhân, biểu cảm, và lập luận là loại bài viết kết hợp nhiều yếu tố, phương tiện để mô tả, giải thích, làm sáng tỏ đặc điểm của một đối tượng, giúp người đọc hiểu về đối tượng đó.
Câu 2
Trả lời Câu hỏi 2 trang 71 SBT Văn 11 Chân trời sáng tạo
Dựa vào bảng sau, chỉ ra yêu cầu về bố cục đối với mỗi kiểu bài thuyết minh về một đối tượng và thuyết minh về một quy trình (có lồng ghép một hay nhiều yếu tố như miêu tả, tự sự, biểu cảm, nghị luận):
Phương pháp giải:
Dựa vào tri thức về kiểu bài
Lời giải chi tiết:
Các phần |
Thuyết minh về một đối tượng |
Thuyết minh về một quy trình |
Mở đầu |
Nêu nhan đề bài viết và giới thiệu đối tượng cần thuyết minh. |
Nêu nhan đề bài viết và giới thiệu quy trình cần thuyết minh. |
Nội dung chính |
Lần lượt thuyết minh về các đặc điểm của đối tượng. Trong khi thuyết minh có lồng ghép một hay nhiều yếu tố như miêu tả, tự sự, biểu cảm, nghị luận và có thể kết hợp sử dụng một số phương tiện phi ngôn ngữ để hỗ trợ làm rõ nội dung. |
Lần lượt thuyết minh về các bước của quy trình hoạt động. Trong khi thuyết minh có lồng ghép một hay nhiều yếu tố như miêu tả, tự sự, biểu cảm, nghị luận và có thể kết hợp sử dụng một số phương tiện phi ngôn ngữ để hỗ trợ làm rõ nội dung thuyết minh. |
Kết thúc |
Khẳng định giá trị của đối tượng trong đời sống hoặc nêu tác dụng của việc nhận thức đúng về đối tượng. |
Khẳng định giá trị của quy trình trong đời sống hoặc nêu tác dụng của việc nhận thức đúng về quy trình hoạt động. |
Câu 3
Trả lời Câu hỏi 3 trang 72 Sách Bài Tập Văn 11 Chân trời sáng tạo
Đọc lại hai bài viết tham khảo về loại bài thuyết minh trong Bài 1. Ý nghĩa từ thiên nhiên, Bài 9. Những kỷ niệm đẹp và cho biết, mỗi nguồn thông tin đã đáp ứng yêu cầu đối với loại bài như thế nào?
Phương pháp giải:
Đọc lại hai bài viết tham khảo về loại bài thuyết minh và cho biết mỗi nguồn thông tin đã đáp ứng yêu cầu đối với loại bài như thế nào
Lời giải chi tiết:
1. Bài viết tham khảo về loại bài thuyết minh một quy trình trong Bài 1: Quy trình làm một chiếc nón lá đã đáp ứng yêu cầu đối với loại bài. Cụ thể:
- Mở đầu, nội dung chính, kết thúc của bài viết đã được triển khai đúng theo yêu cầu của loại bài thuyết minh một quy trình hoạt động.
- Nội dung thuyết minh về quy trình làm một chiếc nón lá được sắp xếp theo trình tự các thao tác, công việc nêu ở các mục: Chọn nguyên liệu làm lá nón; Dựng khuôn nón; lợp lá nón; Chằm nón.
Tác dụng của việc sắp xếp nội dung thuyết minh theo trình tự như trên là giúp người đọc hiểu, hình dung được quy trình, thao tác của hoạt động làm nón. Việc sử dụng các yếu tố mô tả có tác dụng giúp người đọc hình dung rõ hơn về các thao tác của hoạt động. Có thể chỉ ra một số chi tiết cho thấy bài viết tham khảo đã sử dụng yếu tố này. Ví dụ:
- Chọn loại lá non vừa độ, phần gân lá có màu xanh, lá màu trắng xanh.
- Khi nón đã chằm hoàn tất, người là đính thêm vào chóp nón một cái “xoài” được làm bằng chỉ bóng láng để làm duyên cho chiếc nón.
- …
2. Tương tự, bài viết tham khảo về loại bài thuyết minh một đối tượng trong Bài 9: “Tôi nhìn thấy hoa vàng trên cỏ xanh”: những khung hình đẹp và dễ thương đã đáp ứng yêu cầu đối với loại bài. Cụ thể
- Cách mở đầu và kết thúc của văn bản đã đáp ứng yêu cầu đối với loại bài thuyết minh một đối tượng. Mở đầu: Nếu nhan để bài viết và giới thiệu đối tượng cần thuyết minh (bộ phim Tôi nhìn thấy hoa vàng trên cỏ xanh và sự kiện ra mắt bộ phim này ở rạp). Kết thúc: Khẳng định giá trị của đối tượng (vượt lên trên những lợi ích và hiệu quả kinh tế, điều đáng trân trọng là giá trị nhân văn trong sáng mà bộ phim mang đến cho người xem: nó đánh thức kí ức tuổi thơ và tình quê hương).
Văn bản đã lồng ghép các yếu tố theo yêu cầu đối với loại bài:
- Yếu tố mô tả: Qua các đoạn văn/ chi tiết mô tả cảnh vật, không khí đến rạp và sau khi xem phim.
- Yếu tố biểu cảm: Qua các câu diễn đạt trực tiếp cảm xúc của người viết (ví dụ: Thật sự, trong thời gian gần đây, hiếm có bộ phim Việt Nam nào về tuổi thơ, được chào đón và hoan nghênh như bộ phim này).
- Yếu tố lập luận: Qua việc trích dẫn các đánh giá và phê phán.
…
Câu 4
Trả lời Câu hỏi 4 trang 72 Sách Bài Tập Văn 11 Chân trời sáng tạo
Đề bài: Viết bài thuyết minh có lồng ghép một hoặc nhiều yếu tố như mô tả, trải nghiệm cá nhân, biểu cảm, lập luận về một trong những đối tượng sau:
Một tác phẩm văn học
Một tác phẩm nghệ thuật (điện ảnh, âm nhạc, hội họa,...)
Một nhân vật/ sự kiện văn hóa;...
Phương pháp giải:
Đọc lại cách viết bài thuyết minh có lồng ghép một hoặc nhiều yếu tố như mô tả, trải nghiệm cá nhân, biểu cảm, lập luận
Lời giải chi tiết:
Gợi ý: Thuyết minh về chiếc nón lá
'Quê hương là cầu tre nhỏ
Mẹ về nón lá nghiêng che'
Cứ mỗi lần nghe ai nhắc đến nón lá là tôi lại nhớ đến hai câu thơ trên trong bài thơ 'Quê hương'. Từ xưa đến nay, nón lá là một vật dụng quen thuộc đã đi vào thơ ca Việt Nam từ bao giờ. Nón lá là biểu tượng của người phụ nữ Việt Nam. Vẻ đẹp của nón lá, cùng với áo dài bay trong gió, làm tôn lên vẻ đẹp của người con gái.
Nón lá Việt Nam có lịch sử lâu đời. Từ xa xưa, người Việt đã biết làm nón lá để che nắng, che mưa. Tuy nhiên, nón lá ngày nay đã được làm tinh tế hơn rất nhiều.
Để làm ra một chiếc nón, cần phải qua nhiều công đoạn khác nhau như: phơi lá, rẽ lá, là lá, vức vòng, dán nón, khâu nón... Mỗi công đoạn đều đòi hỏi sự khéo léo của người thợ.
Nón lá không chỉ là vật dụng mà còn là biểu tượng văn hóa của người Việt Nam. Mỗi khi nhìn thấy nón lá, chúng ta nhớ đến quê hương, nhớ đến mẹ, nhớ đến những giá trị truyền thống của dân tộc.
Ngày nay, dù có nhiều vật dụng khác ra đời nhưng nón lá vẫn giữ vị trí quan trọng trong lòng người Việt.