Đọc lại văn bản Cộng đồng và cá thể trong Sách Giáo khoa Ngữ văn lớp 11, tập hai (tr. 107 – 109) và trả lời các câu hỏi:
Câu 1
Câu 1 (trang 25, sách bài tập Ngữ Văn 11, tập hai):
Nhan đề của văn bản là Cộng đồng và cá thể. Theo bạn, có thể thay đổi thứ tự hai khái niệm chứa đựng trong đó để có tiêu đề mới là Cá thể và cộng đồng được không? Vì sao?
Phương pháp giải:
Đọc kỹ đoạn văn để nhận xét về việc thay đổi thứ tự hai khái niệm chứa đựng.
Lời giải chi tiết:
Việc đặt tên văn bản là Cá thể và cộng đồng hoàn toàn hợp lý, miễn là tiêu đề đó phản ánh đúng trình tự triển khai luận điểm mà tác giả đã đề ra.
Câu 2
Câu 2 (trang 25, sách bài tập Ngữ Văn 11, tập hai):
Trong văn bản, khái niệm “cộng đồng lành mạnh” đã được tác giả giải thích như thế nào? Bạn nghĩ thế nào về đặc điểm của một cộng đồng đối lập với “cộng đồng lành mạnh”?
Phương pháp giải:
Đọc kỹ văn bản để hiểu khái niệm và trình bày quan điểm về đặc điểm của cộng đồng.
Lời giải chi tiết:
- Cộng đồng lành mạnh là một cộng đồng mà tính độc lập của các cá nhân được tôn trọng và mối quan hệ trong xã hội được duy trì mạnh mẽ.
- Chúng ta có thể nhận biết đặc điểm của một “cộng đồng không lành mạnh” thông qua việc:
- Không tôn trọng tính độc lập của cá nhân.
- Thiếu ý thức về mối quan hệ hai chiều giữa cá nhân và cộng đồng.
Câu 3
Câu 3 (trang 25, sách bài tập Ngữ Văn 11, tập hai):
Tác giả thể hiện quan ngại gì khi bày tỏ nhận định về “thời đại hiện nay”: “Ở một mức độ nào đó, tổ chức đã thay thế cá nhân, đặc biệt là trong lĩnh vực công nghệ, nhưng cũng có thể cảm nhận điều tương tự trong lĩnh vực khoa học”?
Phương pháp giải:
Đọc kỹ văn bản để nhận biết quan ngại của tác giả.
Lời giải chi tiết:
Theo ông, “tổ chức đã thay thế cá nhân” là hiện tượng tiêu cực, hạn chế vai trò tiên phong của những cá nhân nổi bật, và đặt những sáng tạo cá nhân dưới sự “lãnh đạo” của tập thể. Điều này dẫn đến việc kìm hãm những nỗ lực cá nhân trong việc thúc đẩy tiến bộ của xã hội.
Câu 4
Câu 4 (trang 25, sách bài tập Ngữ Văn 11, tập hai):
Theo tác giả, yếu tố góp phần làm cho cộng đồng “khỏe mạnh trở lại” là gì? Về vấn đề này, bạn có thể đưa thêm quan điểm nào?
Phương pháp giải:
Đọc kỹ văn bản để hiểu quan điểm của tác giả và đưa ra quan điểm của bạn.
Lời giải chi tiết:
- Theo tác giả, yếu tố góp phần làm cho cộng đồng “khỏe mạnh trở lại” là việc phân công công việc có kế hoạch, và đảm bảo vật chất cho từng cá nhân.
- Ngoài yếu tố mà tác giả đưa ra, bạn có thể đề xuất: Cần tăng cường giáo dục đạo đức và lối sống, và rèn luyện kỹ năng cho cá nhân.
Câu 5
Câu 5 (trang 25, sách bài tập Ngữ Văn 11, tập hai):
Dựa trên kiến thức về cuộc sống cá nhân và những điều được gợi mở từ văn bản, hãy nêu một số vấn đề mà bạn cho là cần khắc phục trong mối quan hệ giữa cộng đồng và cá nhân trong xã hội hiện nay.
Phương pháp giải:
Đọc kỹ văn bản để hiểu mối quan hệ giữa cộng đồng và cá nhân trong xã hội hiện nay.
Lời giải chi tiết:
Trong quá trình phát triển, cá nhân thường bị lấn át, bị che đậy bởi cộng đồng, thậm chí “hòa tan” vào cộng đồng. “Cá nhân” bị lẫn lộn với “cộng đồng”, “chúng ta”. Mỗi cá nhân không có không gian phát triển riêng, dễ dàng bị hòa tan, bị thu hút bởi các tập thể khác nhau, có tốt cũng có xấu. Tuy nhiên, để xã hội phát triển hơn, mỗi cá nhân cần tìm ra “bản thân” của mình, phải tìm kiếm hướng đi chính xác, tạo ra giá trị cho bản thân và cộng đồng.