Câu 1
Xác định câu chủ đề và phân tích tính liên kết, tính mạch lạc trong các đoạn văn sau:
a. Nguyễn Trãi đã nhận thức rõ ràng về vai trò chiến đấu của văn học, tự hào khi sử dụng bút văn như một vũ khí. Có sự kết nối chặt chẽ giữa sự nghiệp và văn học, giữa hành động và sáng tác. Sự nghiệp càng lớn, thành tựu càng cao, đạo đức càng cao, thì tác phẩm càng xuất sắc, càng có giá trị, tạo nên nhà văn - chiến binh. Nguyễn Trãi trong quá khứ, Bác Hồ ngày nay đều là những nhà văn như vậy. (Bùi Duy Tân)
b. Kể về người tài binh giỏi là ở việc hiểu rõ thời cuộc. Đúng lúc có thời, biến mất rồi lại trở nên, nhỏ mà có thể lớn, yếu mà có thể mạnh, yên bình lại biến thành nguy nan. Sự thay đổi chỉ là trong một khoảnh khắc, ngày nay các ông không hiểu rõ thời đại, lại trang điểm bằng lời dối trá, liệu có xứng đáng để bàn luận về việc binh pháp? (Nguyễn Trãi)
c. Tất cả những điều đó không khiến cho Nguyên Khuyến hiện ra giữa chốn vườn Bùi như một cây 'cô trúc' thanh cao sao? Thân 'cô trúc' chỉ cần một hơi thở nhẹ là đủ để lay động, lo lắng! Ở nơi nào có bình yên, đó có thể không bình yên? Và làm sao biết trong thế giới tư lự của ba bài thơ đó, thân 'cô trúc' vẫn cảm thấy lơ phơ, không ổn định, không yên tâm đến bao giờ? (Chu Văn Sơn)
Phương pháp giải:
Đọc kĩ các ngữ liệu để phân tích tính liên kết, mạch lạc trong đoạn văn.
Lời giải chi tiết:
a. Chủ đề: Nguyễn Trãi đã nhận thức rõ ràng về vai trò chiến đấu của văn học, tự hào khi sử dụng bút văn như một vũ khí.
Mạch lạc: Các câu trong đoạn văn thống nhất về chủ đề và triển khai ý chủ đề bằng các ý nhỏ theo logic: “vai trò chiến đấu của văn học”. Các câu 3, 4, 5 đều phát triển ý của câu 1 - câu chứa chủ đề của đoạn văn.
Liên kết: Sử dụng kỹ thuật liên kết và phương tiện liên kết phù hợp, hiệu quả: phép nối, phép lặp, phép thế.
b. Chủ đề: Kể về người tài binh giỏi là ở việc hiểu rõ thời cuộc.
Mạch lạc: Các câu trong đoạn văn thống nhất về chủ đề và phát triển ý chủ đề một cách chặt chẽ.
Liên kết: Sử dụng kỹ thuật liên kết và phương tiện liên kết phù hợp, hiệu quả: phép nối, phép lặp.
c. Chủ đề: Tất cả những điều đó không khiến cho Nguyên Khuyến hiện ra giữa chốn vườn Bùi như một cây 'cô trúc' thanh cao sao?
Mạch lạc: Các câu sau phát triển ý chủ đề của đoạn văn để làm rõ cái gì là phẩm hạnh thanh cao của Nguyên Khuyến qua chuỗi thơ thu, tất cả đều liên quan đến chủ đề của đoạn văn.
Liên kết: Sử dụng kỹ thuật liên kết và phương tiện liên kết phù hợp, hiệu quả: phép nối, phép lặp, phép thế.
Câu 2
Đọc các đoạn văn dưới đây và thực hiện những nhiệm vụ sau:
- Xác định chủ đề của đoạn văn.
- Nhận xét về tính liên kết trong đoạn văn.
- Nhận xét về tính mạch lạc của đoạn văn.
a. Ngày nay, người ta thường nói nhiều đến sự xung đột giữa chiếc xe Lếch-xớt và cây ô liu. Chiếc xe Lếch-xớt đại diện cho sự hiện đại và sự toàn cầu hóa. Cây ô liu đại diện cho bản sắc và cho truyền thống. Có vẻ như toàn cầu hóa đang áp đặt vô số những chuẩn mực chung cho mọi tộc người. Các chuẩn mực về kĩ thuật, về công nghệ thông tin và truyền thông, về thương mại, về đầu tư,...tất cả là chung và tất cả những cái chung đang ngày một nhiều thêm lên. Cái chúng nhiều thêm lên, thì cái riêng sẽ giảm bớt đi. Đó là một nguy cơ hoàn toàn có thật. Tuy nhiên, chiếc xe Lếch-xớt và cây ô liu không nhất thiết bao giờ cũng phải xung đột và triệt tiêu lẫn nhau. Ngược lại, chiếc xe Lếch-xớt vẫn có thể tạo điều kiện cho việc bảo tồn cây ô liu và cây o liu vẫn có thể trang điểm cho chiếc xe Lếch-xớt. Việc hội nhập và việc gìn giữ bản sắc cũng vậy. Không có hội nhập, nghề múa rối nước, nghề thổ cẩm của chúng ta chắc sẽ rất khó phát triển. Ngược lại, các nhà hàng, khách sạn cao cấp chắc cũng sẽ ít sức hấp dẫn đối với khách du lịch nước ngoài, nếu thiếu sự hiện diện của hồn văn hóa Việt. (Nguyễn Sĩ Dũng)
b. Cuối cùng, 'Thu vịnh' đã kết lại bằng bức họa thật nhanh mà thật đọng'
'Nhân hứng cũng vừa toan cất bút,
Nghĩ ra lại thẹn với ông Đào.'
Nỗi niềm u ẩn không chịu buông tha cho Tam nguyên Yên Đổ. Cái cảm giac 'thẹn với ông Đào' là nét thanh tao, lặng thầm mà khiêm cung của Nguyễn Khuyến. Nó không chỉ in riêng vào bài thơ này, mà còn đổ bóng xuống cả ba bài thơ, làm nên một chân dung thật nhất quán của Nguyễn Khuyến: một thi nhân tao nhã - một nho gia khí tiết (Chu Văn Sơn).
c. Tại sao chúng ta cư xử thô lỗ? Bởi vì chúng ta bị xao nhãng, đầu óc ta đang mải mơ màng những việc khác? Đôi khi, lí do này đúng. Nhưng sự thô lỗ thường là dấu hiệu của cảm giác bất an. Đó là cách chúng ta tránh né người khác để họ không nhận thấy cảm giác thật của mình. Làm như vậy có thể hiệu quả nhưng nó chẳng giúp ích cho ai cả. Nó khiến mọi người xa rời nhau thay vì đoàn kết vì một mục đích chung. Chúng ta không bao giờ tìm thấy sự bình yên nếu cứ khăng khăng bảo vệ cải ốc đảo cô đơn của mình. Cố gắng theo đuổi mối liên kết chung với mọi người là con đường bằng phẳng nhất đưa chúng ta đến hoà bình. (Ca-ren Ca-xay)
Phương pháp giải:
Đọc lí thuyết tại phần Kiến thức ngữ văn.
Lời giải chi tiết:
a. Chủ đề: mối quan hệ giữa truyền thông và hiện đại, cái chung và cái riêng
- Tính liên kết
+ Các từ liên kết:
Phép thế: đó là
Phép nối: Tuy nhiên, Ngược lại,....
- Tính mạch lạc
+ Các câu trong văn bản cùng nói về một chủ đề: mối quan hệ giữa truyền thông và hiện đại, cái chung và cái riêng
b. Chủ đề: Nỗi niềm của Nguyễn Khuyến qua hai câu thơ kết bài “Thu vịnh”
- Tính liên kết
Phép thế: nó
- Tính mạch lạc
+ Các câu của đoạn văn nói về cùng một chủ đề: nỗi niềm của Nguyễn Khuyến qua 2 câu thơ kết
+ Các câu trong đoạn văn được sắp xếp theo một trình tự hợp lý
c.Chủ đề của đoạn văn: Tại sao chúng ta cư xử thô lỗ?
- Nhận xét về tính liên kết trong đoạn văn:
+ Các câu văn đã phục vụ chủ đề chung của đoạn văn.
+ Đoạn văn có liên kết về hình thức chặt chẽ: sử dụng phép thế, nối, lặp.
- Nhận xét về tính mạch lạc của đoạn văn: Các câu trong đoạn đều hướng về một chủ đề chung thống nhất: Tại sao chúng ta cư xử thô lỗ?
Câu 3
a. Cảnh vật trong bài thơ “Câu cá mùa thu” của Nguyễn Khuyến thật là yên bình và cô đơn. Con đường quanh co, sóng nước nhẹ nhàng, lá vàng rụng rơi, chiếc thuyền nhỏ bé. Cảnh vật dường như đóng băng, không một chút sự sống. Vì thế, phong cách viết của Nguyễn Khuyến đã thành công trong việc tái hiện không khí im lặng ấy.
b. Trong những bài ca dao Việt Nam, tình yêu nam nữ chiếm phần lớn. Họ yêu thương gia đình, yêu ngôi nhà mình cùng chia sẻ cuộc sống. Người nông dân yêu quê hương, yêu công việc hàng ngày. Tình yêu trong ca dao thường đậm đà, chân thành và sâu sắc.
c. Đứng một mình giữa đêm tối. Một khu vực tĩnh lặng, nơi diễn ra cuộc hội họp thứ hai bên bờ sông. Hai cha con cùng viết đơn xin nhập ngũ, mùa thu lặng lẽ đã đi qua.
Câu 4
Trong mọi thời đại, tinh thần sẻ chia và lòng yêu thương giữa con người với nhau luôn được trân trọng, bảo vệ và phát triển.
Chúng ta cần hiểu rõ ý nghĩa của tình yêu thương, sự sẻ chia? Đó là sự quan tâm, che chở, giúp đỡ và chia sẻ khó khăn với người khác. Sự yêu thương và sự sẻ chia thường được thể hiện qua những hành động đơn giản như nụ cười ấm áp, vòng tay ôm chặt, ánh mắt biết quan tâm. Khi chúng ta cho đi yêu thương, chúng ta cũng nhận lại được sự quan tâm và tình yêu từ người khác.
Các tấm lòng biết yêu thương, biết sẻ chia là cần thiết cho một xã hội hòa bình. Hằng năm, nhiều người đã đến với những khu vực bị ảnh hưởng bởi thiên tai. Họ cần sự giúp đỡ, chia sẻ và yêu thương. Chúng ta không nên ngần ngại chia sẻ gánh nặng của người khác. Tuy nhiên, có những người chỉ biết nhận mà không biết cho đi. Họ chỉ quan tâm đến lợi ích cá nhân mà không để ý đến nhu cầu của người khác. Những người như vậy sẽ bị cô lập và bất hạnh trong xã hội.
Bài học về lòng yêu thương và sự sẻ chia còn nhiều, và chúng ta cần học hỏi từ những người có tấm lòng đó để làm cho thế giới trở nên ấm áp hơn.
Câu 5
Đoạn văn sau được sắp xếp theo thứ tự hợp lý nhất dựa trên nội dung của từng đoạn. Trật tự là: (1) - (4) – (6) – (3) – (5) – (2).